چرا آثار ترجمه برای ایرانی‌ها جذاب‌تر است؟

تدبیر24»این نویسنده که با مجموعه داستان «خانه کوچک ما» برگزیده جایزه «داستان شیراز» شده‌ و در جایزه «جلال آل احمد» هم از او تجلیل شده است، در گفت‌وگو با ایسنا درباره استقبال مخاطبان ایرانی از آثار ترجمه به نسبت آثار تالیفی اظهار کرد: همان‌طور که می‌دانید عمر داستان‌نویسی ما، نسبت به داستان‌نویسی غرب خیلی کمتر است، چیزی حدود صد سال. هر چند آثار شاخصی در طول این صد سال، در داستان‌نویسی ایران به وجود آمده است اما هنوز  به خاطر ترجمه نشدن آثار بسیاری از نویسندگان مطرح ما، خود به خود شکافی را در اذهان به وجود می‌آورد که انگار از آن‌ها خیلی عقب‌تر هستیم. هرچند ما باید تلاش کنیم تا داستان‌نویسی خودمان را جهانی کنیم. بیشتر آثاری که از داستان‌نویسان اروپا و یا آمریکا، حالا چه پست‌مدرن‌ها و چه آثار کلاسیک ترجمه می‌شوند، از فیلترهای جهانی عبور کرده‌اند و برخی را هم با تبلیغات به بازار ادبی ما تحمیل کرده‌اند. اما من فکر می‌کنم مخاطب ایرانی به دنبال کشفِ معنای جهانی متفاوت‌تر از جهان داستانی سرزمین خودش است. او به دنبال نگاه و ذهنیتی دیگر است و به خاطر همین آثار ترجمه برایش جذابیت بیشتری دارد.

او افزود: فکر می‌کنم یکی دیگر از دلایل استقبال از آثار ترجمه‌شده، نگاه متفاوت برخی از نویسندگان غرب، به جهان پیرامون خودشان باشد. بسیاری از خوانندگان جدی ادبیات و داستان‌نویسی می‌دانند که نویسندگان شاخص آمریکای لاتین سال‌های سال توانستند بر داستان‌نویسی جهان حکومت کنند. خوشبختانه، بسیاری از داستان‌نویسان ایرانی، آن‌هایی که به سن پختگی رسیده‌اند، با توجه به تجارب و پیشینه داستان‌نویسی غرب، توانستند دنیای خاص خودشان را به وجود بیاورند و حتی راهگشای بسیاری از نویسندگان جوان باشند.

احمدی درباره نقش رسانه‌ها بر استقبال مخاطبان ایرانی از آثار ترجمه نیز گفت: نقش رسانه‌ها هم بی‌تاثیر نیست. اما همین رسانه‌ها گاهی یک رمان یا داستان غربی ترجمه‌شده را آن‌چنان بزرگ می‌کنند که حتی از کار نویسندگان درجه چندم ما هم پایین‌تر است.

 او همچنین درباره وضعیت جایزه‌های ادبی بیان کرد: جوایز ادبی همیشه در بهترین وضعیت سلامت هم که باشند، از نظر برخی‌ها بودار است که چرا کتاب مورد علاقه‌شان برنده نشده است. به قول یکی از دوستان نویسنده که قبلاً هم داور جوایز بوده، همیشه از بین این همه نویسنده، فقط یک نفر و یا دو نفر راضی و خوشحال به خانه برمی‌گردند. اما به هر حال، جوایز، هم می‌تواند مخاطب را جذب کند و هم می‌تواند او را به شدت ناراضی و سرخورده کند.

 این داستان‌نویس خاطرنشان کرد: به نظر من جوایز به قول استاد ابوتراب خسروی، «فقط می‌تواند یک خسته نباشی به نویسنده باشد» به خاطر سال‌ها قلم‌فرسایی که عصاره روح و جسم اوست. جوایز دولتی و خصوصی جذابیت‌های خاص خودشان را دارند. اما بستگی به این دارد که روشنفکران ادبی و طیف کتاب‌خوان با چه دیدگاهی به آن‌ها نگاه کنند.