کنفرانس امنیتی مونیخ یکی از مهمترین نشست‌های جهانی در زمینه امنیت بین‌المللی و منطقه‌ای و فرصت مغتنمی است برای کشورهای مختلف که دیدگاه‌های خودشان را برای مخاطبان آن و نیز ملت‌های جهان تشریح کنند.
تدبیر24»وزیر امور خارجه کشورمان نیز از این فرصت بخوبی استفاده کرد.
هشت نکته اساسی و مهم در سخنرانی آقای ظریف مطرح بود. نخست آنکه او تأکید کرد که شکست سیطره داعش به معنای پایان یافتن افراط‌گرایی نیست. زیرا این ایدئولوژی هنوز نفرت‌افکنی‌اش را در منطقه ادامه می‌دهد. دوم اشاره به این نکته بود که خواست ایران ایجاد یک منطقه قوی است و به دنبال هژمون شدن نیست. بنابراین او تأکید کرد که ایران به دنبال همکاری منطقه‌ای است و نه تسلط بر منطقه از نوع اسرائیل و امریکا که برخی از کشورهای منطقه آن را پیگیری می‌کنند.
نکته سوم سخنرانی ظریف این سخن او بود که صلح فراگیر و تأمین امنیت در منطقه در سایه تلاش جمعی به دست می‌آید که می‌تواند تأمین کننده امنیت نسل‌های آینده باشد.
نکته چهارم این بود که او یادآوری کرد قدرت‌های نظامی در منطقه از دیرباز به دنبال پیروزی در جنگ بوده‌اند. اما آنها پیروزی در صلح را نادیده گرفته‌اند. نکته ظریفی که نشان می‌داد قدرت‌های فرامنطقه‌ای در منطقه غرب آسیا هیچ گاه راهبردی برای پیروزی در صلح نداشته‌اند و این نقطه ضعف آنها در اجرایی کردن شعارهایشان برای تأمین امنیت و توجیه حضور مداخله جویانه‌شان در این منطقه بوده است.
ظریف همچنین از نیاز منطقه غرب آسیا به یک ساختار امنیتی جدید سخن گفت. او حداقل سه وجه این ساختار امنیتی را توضیح داد. همکاری کشورهای منطقه برای ایجاد یک منطقه قوی و اتکا به توان حاصل از همکاری به جای اتکا به توان نظامی کشورهای خارج از منطقه، حضور همه کشورهای کوچک و بزرگ فارغ از اختلافات تاریخی در این نظم منطقه‌ای و واقع بین بودن رهبران همه کشورهای منطقه و پذیرش تفاوت‌های موجود در قالب حفظ احترام متقابل سه وجهی هستند که در سخنرانی وزیر امور خارجه کشورمان مورد تأکید قرار گرفت.
نکته ششم تأکید براین بود که به جای شکل‌گرایی و ائتلاف‌های شکلی به دنبال شبکه‌سازی امنیتی باشیم. مفهوم این پیشنهاد این است که کشورها با انعقاد قراردادهای مشترک یک شبکه همکاری امنیتی را بنیان بگذارند. هفتمین فراز قابل توجه سخنرانی ظریف طرح مجدد پیشنهاد تشکیل مجمع گفت‌وگوی منطقه‌ای بود با این اشاره که او این پیشنهادها را سال گذشته نیز مطرح کرد اما متأسفانه همچنان بی پاسخ مانده است. حال آنکه پس از برجام کشورهای منطقه خلیج فارس می‌توانستند به جای فرو رفتن در نگرانی‌های بیهوده برای عواقب منطقه‌ای برجام، پای گفت‌وگو بنشینند و با طرح تضمین‌های امنیتی متقابل به نگرانی‌های خود و افتادن در دام رقابت‌های تسلیحاتی پایان دهند.
آخرین نکته‌ای که از سخنان آقای ظریف استخراج می‌شود، این موضوع است که به جای تأکید بر تضاد منافع، تفاوت‌ها را به رسمیت بشناسیم و به سمت اجرای اقدامات اعتمادساز حرکت کنیم. سخنانی که اگر مورد توجه قرار گیرد، می‌تواند به نقطه عطفی برای همکاری منطقه‌ای، پایان دادن به مداخله قدرت‌های فرامنطقه‌ای و ایجاد جنگ و درگیری بیشتر در منطقه تبدیل شود.
در مجموع با توجه به مواضعی که با شدت و ضعف از سوی برخی مقام‌های شرکت کننده در این کنفرانس از جمله مواضع ضد ایرانی نتانیاهو و الجبیر مطرح شد، آنچه در سخنرانی وزیر امور خارجه کشورمان لحاظ شد، این بود که ظریف به جای آنکه یکایک آن مواضع ضد ایرانی را پاسخ دهد و سلبی برخورد کند، از موضع ایجابی سخنرانی کرد. نکاتی را مطرح کرد که نشان دهنده صلح خواهی و امنیت جویی ایران است و نشان داد که ایران راهکارهایی منطقی برای تأمین امنیت منطقه و جهان دارد و می‌تواند از آن دفاع کند.
حسن بهشتی‌پور، کارشناس مسائل بین‌الملل
ارسال به دوستان 
نسخه چاپی 
