هدف اوپک برای تعادل بازار نفت

آمار آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد ذخایر نفت OECD از رکورد ۳.۱ میلیارد بشکه در ژوییه سال ۲۰۱۶، به میزان ۲۱۶ میلیون بشکه در طول سال ۲۰۱۷ کاهش یافت و اکنون تنها ۵۲ میلیون بشکه بالای میانگین پنج ساله است.

اوپک و متحدانش به این امر کمک کردند زیرا میانگین پنج ساله یک هدف متغیر بوده و با ادامه محدودیت‌های عرضه، این هدف نیز بالاتر رفته است. این میانگین از حدود ۲.۷۳ میلیارد بشکه در زمانی که توافق کاهش تولید در اواخر سال ۲۰۱۶ منعقد شد، به ۲.۸۶ میلیارد بشکه در سپتامبر سال ۲۰۱۷ صعود کرده است.

به گفته پل هورسنل، محقق کالا در بانک استاندارد چارترد، پس از یک دوره مازاد، این هدف طی زمان راحت‌تر شده زیرا سال‌های مازاد بیشتری گنجانده شده اند، اما همچنان که هدف ذخایر OECD تغییر کرده، تفکر عربستان سعودی که بزرگترین صادرکننده نفت جهان بوده و با روسیه برای بستن این پیمان برای کاهش عرضه همکاری کرده، نیز تغییر پیدا کرده است.

خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی، اظهار کرده اوپک و شرکایش بایستی معیارهایی مانند ذخایر کشورهای غیرعضو OECD، نفت در مخازن شناور و نفت در ترانزیت را مدنظر قرار دهند، زیرا آنها آینده توافقی را بررسی می‌کنند که قرار است در پایان سال ۲۰۱۸ منقضی شود. با این‌همه رصد این معیارها دشوارتر است.

تقاضا برای نفت از سوی کشورهای غیرعضو OECD از سال ۲۰۱۴ از مصرف این سازمان فراتر رفته است اما ذخایر در کشورهای غیرعضو OECD معمولا به عنوان ذخایر استراتژیک و نه تجاری نگهداری می‌شود؛ در نتیجه آمار آنها غیرشفاف بوده و احتمال اندکی وجود دارد که در میزان عرضه یا تقاضا تغییر دهند.

فالح گفته است بهتر است یک بازار بیش از حد متعادل داشته باشیم که به معنای آن است که وی به جای اینکه توافق محدودیت عرضه را زودتر پایان دهد، اجازه می‌دهد ذخایر OECD زودتر از موعد پیش بینی شده به پایین میانگین پنج ساله کاهش پیدا کند که نشان می‌دهد تاریخ پایان توافق ممکن است به تعویق بیافتد.

برای ارزیابی این که آیا عرضه و تقاضا به یک تعادل پایدار رسیده‌اند اوپک می‌تواند میزان نفت موجود در مخازن را در برابر روزهای تقاضایی که پوشش می‌دهد بسنجند. این امر نشان خواهد داد آیا مصرف برای اجتناب از رشد مجدد ذخایر کافی است یا خیر.

میزان نفتی که اکنون در کشورهای سازمان OECD ذخیره شده معادل ۶۱ روز تقاضا است که پایین‌ترین میزان از فوریه سال ۲۰۱۵ به حساب می‌آید. در مدت دو سال تا اواسط سال ۲۰۱۴ که قیمت نفت به حدود ۱۱۵ دلار رسیده بود، شمار روزهایی که تقاضای نفت را تحت پوشش قرار می‌دادند پایین ۶۰ روز مانده بود.

زمانی که اوپک و شرکایش توافق کاهش تولید را در اواخر نوامبر سال ۲۰۱۶ به دنبال ریزش قیمت نفت امضاء کردند شمار این روزها به حدود ۶۴ روز رسیده بود. اما برآورد روزهایی که ذخایر نفت می‌تواند تقاضا را پوشش دهند همچنان کمک محدودی به اوپک می‌کند تا زمان مناسب برای بازگشایی شیرهای نفت را تشخیص دهند، زیرا تولید آمریکا و سایر تولیدکنندگان غیراوپک افزایش پیدا می‌کند. این امر قیمت نفت را پس از این‌که از پایین ۳۰ دلار در ابتدای سال ۲۰۱۶ صعود کرد، در حدود ۶۵ دلار در هر بشکه محدود کرده است.

به گفته تاماس وارگا، تحلیلگر شرکت "پی وی ام اویل آسوشیتس"، اوپک و شرکایش باید دائما به بازار یادآوری کنند که اتحاد شکل یافته در اواخر سال ۲۰۱۶ بیش از یک پیوند معمولی است و حتی پس از این‌که ثبات هدف گیری شده حاصل شد، قرار نیست از هم بپاشد.

آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرده تولیدکنندگان خارج از این پیمان تولیدشان را حدود ۷۰۰ هزار بشکه در روز در ۱۲ ماه منتهی به ژانویه افزایش داده‌اند. اگر اعضای اوپک شامل لیبی و نیجریه که از حضور در این پیمان معاف شده بودند به حساب بیایند مجموع افزایش عرضه به ۱.۴ میلیون بشکه در روز صعود می‌کند. در مقابل تقاضای جهان ۱.۶ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۷ رشد کرده است.

اوپک پیش بینی می‌کند تقاضای جهانی ۱.۵۹ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۸ رشد خواهد کرد در مقابل پیش بینی آژانس بین‌المللی انرژی ۱.۴ میلیون بشکه در روز است. اوپک همچنین پیش بینی کرده عرضه اوپک ۱.۴ میلیون بشکه در سال ۲۰۱۹ رشد می‌کند، در حالی که پیش بینی آژانس ۱.۷ میلیون بشکه بوده است.

به گفته تحلیلگران بانک امریکا مریل لینچ، اوپک و روسیه احتمالا بهتر خواهد بود رویکرد تدریجی یا تغییر اهدافشان را اعلام کنند. آنها باید اعلام کنند تولیدشان تنها زمانی افزایش خواهد یافت که قیمت نفت ثابت بماند.