مهاجرت به مقصد اوتیسم

در گذشته، برخی از محققان، نظریه‎ی مادران یخچالی را علت بروز این اختلال می‎دانستند، اما با رد این فرضیه، تا کنون هیچ دلیل علمی برای بروز این اختلال مطرح نشده است، «بارون کوهن»، ( یکی از دانشمندان در زمینه اوتیسم) چنین تبیین می‌کند که اوتیسم ناشی از مردانه بودن افراطی مغز است. چنین مغزی ازنظر همدردی و برقراری ارتباط، توانایی کمی داشته و مهندسی شده، مستعد و علاقه‌مند اموری چون ریاضی و فیزیک است. کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم، مسائل قابل‌کنترل مانند کامپیوتر و ربات‌ها را بیشتر دوست دارند و تمامی پدیده‌های غیرقابل‌پیش‌بینی، کودکان اوتیسم را مضطرب و بی‌علاقه می‌کند.   

طبق پژوهش‌های انجام شده، این اختلال از چهار ماهگی قابل تشخیص بوده و مداخلات به هنگام می‎تواند کیفیت زندگی کودکان اوتیستیک را افزایش دهد. این اختلال با هیچ روشی قابل درمان نبوده و از زمان شروع تا پایان زندگی فرد همراه او خواهد بود. همچنین نبود خدمات حمایتی و درمانی کافی از این کودکان و خانواده‎هایشان، شرایط زندگی را برای آن‎ها بسیار سخت کرده است، به طوری که بسیاری از این خانواده‎ها، مهاجرت به سایر کشورها را تنها راه بهبود کودکانشان می‎دانند.   

مادر یک پسر بچه‎ی اوتیسمی در گفت‎وگو با ایسنا از علل تصمیم خود برای مهاجرت به یکی از کشورهای اروپایی می‎گوید: 15 سال است به هر دری زده‌ام، خانه، مغازه و ماشینم را فروخته و خرج گفتاردرمانی و هزینه داروهای اعصاب و روان کرده و جیب پزشکان و کاردرمانگرانی که مغازه پررونقی در آشفته باز اوتیسم باز کرده‌اند، را پر کرده‌ام. تمام زندگی‌ام را با رویای درمان فرزندم از دست دادم، ولی انگار نه انگار! حال پسرم هر روز بدتر می‌شود و این همه هزینه فقط برای پر کردن جیب دلالان اعصاب و روان بود!   

اما فرسنگ‌ها آن طرف‌تر، وضع فرق می‌کند، کودکان اوتیسم محکوم به فنا نیستند، خانواده‌های کودکان اوتیسم حق حیات دارند، حق زندگی کردن مثل یک انسان عادی، خانواده‎ها محکوم نیستند شب تا صبح فرزند خود را در اتومبیل شخصی در خیابان‌ها بگردانند تا شاید فرزنداشان اندکی آرام گیرد.   

 مادران کودکان اوتیسمی در کشورهای توسعه یافته، شب‌ها را در حسرت خواب نمی‌مانند، آنها هم زندگی می‌کنند. کسانی که پایشان به کشورهای توسعه یافته باز شده است، هر روز عکس و فیلمی از پیشرفت و بهبود کودکان اوتیسمشان در فضای مجازی منتشر می‎کنند و با افتخار می گویند "من یک فرشته اوتیسم در خانه دارم"، اما آن‎هایی که امکان رفتن ندارند تا جایی که می‌توانند از فک و فامیلشان پنهان می‌کنند و وقتی که بچه‌شان به سن مدرسه رسید و همه متوجه غیر عادی بودن کودکشان شدند، راه انزوا را می‌گزینند. مثل این که بچه‎های اوتیستیک و خانواده‎هایشان در ایران حق زندگی ندارند و تا    فهمیدند کودکشان از این اختلال رنج می‎برد، باید چمدانشان را به مقصد دوردست‎ترین نقطه بسته و راهی شوند و از دست نگاه‎ها، قضاوت‎ها و راهنمایی‎های نادرست فرار کند.   

در اینجا تنها کاری که برای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم می‎کنند، گفتار درمانی آن هم با هزینه‌های کلان است که هیچ نتیجه‎ای در پی ندارد! هیچ مرکز دایمی برای نگه داری از آن‎ها وجود ندارد. کسی از این اختلال آگاهی ندارد و پدر و مادر مجبور هستند، برای همه توضیح دهند و نگاه‎های ترحم آمیز و متعجب دیگران را تحمل کنند.   

به عنوان مثال، وقتی یک کودک اوتیسمی سوار اتوبوس می‎شود، به دلیل حساسیت بیش از حد به بوها و رنگ‎ها، با دنیایی از بوها و رنگ‏های غیرقابل تحمل روبه‎رو شده و شروع به بی‌قراری می‎کند و مادر مجبور است یا از اتوبوس پیاده شده و یا به تک تک مسافران توضیح دهد.   

در سایر کشورهای پیشرفته، کودکان اوتیسمی در مدرسه‎های عادی درس می‎خوانند و این در حالی است که در کشور ما، در مدرسه‎های خاص نیز افراد توانمندی برای تدریس و کار با این کودکان را ندارند و در این میان یک انجمن به نام اوتیسم و به کام همه تشکیل شده است که تقریبا همه به جز اوتیسمی‎ها از آن استفاده می‎کنند.   

نگهداری از این کودکان در شرایطی که هیچ حمایت اجتماعی و خدماتی وجود ندارد، بسیار سخت است. پدر و مادرهای این کودکان هم مانند سایرین، آرزوهایی برای فرزندانشان دارند که تحقق آن بدون رفتن ممکن نیست. بستن چمدان و دور شدن از تمامی خاطرات و عزیزان آسان نیست، اما در بین دوراهی اوتیسم و وطنت، مجبور می‎شوی مهاجرت به مقصد اوتیسم را انتخاب کنی.     

ماه آوریل به عنوان ماه اطلاع رسانی اختلال طیف اوتیسم نامگذاری شده است، با وجود افزایش روزافزون این اختلال، هنوز هم بسیاری از افراد از این اختلال آگاهی ندارند. «توانمندسازی دختران و زنان طیف اوتیسم» شعار سال 2018 به مناسبت روز جهانی اطلاع رسانی اوتیسم است.