* بی برنامگی اقتصادی
چهار ماه از مدیریت جدید بسکتبال می گذرد و اندک اندک صدای منتقدان در آمده است. صدای انتقادها در بحث محدود بودن افراد فعال در فدراسیون و موازی کاری همین افراد و حضورشان در فدراسیون و باشگاه، بسکتبال را پر کرده و حالا ناتوانی اقتصادی نیز به انتقادها اضافه شده است. نکته اصلی این جا است که رییس جوان از ابتدای کار وعده و وعید می داد اما محور صحبتهایش باید و نباید بود. مثلا باید این کار شود یا نباید آن کار شود. هیچ برنامه از پیش تعیین شده و مذاکرات قبلی وجود نداشت و امروز نیز مشخص شده فدراسیون هیچ مدال یا الگوی خاص اقتصادی ندارد و همه چیز بر پایه "هر چه آید خوش آید" پیش رفته است.
سوال اصلی اینجاست رامین طباطبایی که در مجمع انتخاباتی اعلام کرد به اکثر استانها سفر کرده و با روسای هیاتها مذاکره داشته قبلا از ورود به عرصه رقابت برنامهای اقتصادی نداشتهاست؟ افشین رضاپور کارشناس بسکتبال درباره مدل اقتصادی بسکتبال به ایسنا، گفت: قبول دارم که در یک مدت ۱۰۰ روزه نمیتوان نتیجهگیری درست داشت اما آن چه مشخص شده این است که هنوز کسی نمی داند برای تامین منابع مالی چه برنامهای وجود دارد. ما هنوز متوجه مدل اقتصادی فدراسیون بسکتبال نشدهایم. همین مدل اقتصادی است که برنامههای فنی بسکتبال را تنظیم میکند و اهمیت زیادی دارد."
او ادامه داد: "تا جایی که من متوجه شدهام فدراسیون قابلیت ریسک پذیری ندارد و سعی میکند ریسک نکند که البته با توجه به نتیجهگرا بودن ورزش باید به فدراسیون هم حق داد. همین مساله تاثیر مستقیم بر فعالیت فدراسیون گذاشته و به ترمزهایی تبدیل شده است که حرکت بسکتبال را تحت تاثیر قرار داده است."
* سال پر هزینه و جیب خالی
تغییرات در مسابقات بینالمللی بسکتبال شرایط را طوری کرده که باید فدراسیونهای ملی در عرصه اقتصادی فعالیت گستردهای داشته باشند و به قول معروف جیبشان پر باشد. در سالهای گذشته فقر و ضعف اقتصادی سایه پر رنگی روی بسکتبال ایران انداخته بود و این رشته که یک دهه قبل المپیک و جام جهانی را تجربه کرده بود در ناتوانی اقتصادی غوطه ور بود. مشکلات مالی به تمام فعالیتهای فدراسیون تاثیرگذاشت. با رفتن مشحون و نزدیک شدن به انتخابات همه مدعیان برنامههای اقتصادی را محور کاری خود قرار داده بودند. یک نفر با تکیه بر فعالیت اقتصادی خودش وارد گود شد و دیگری از مذاکرات بانک ها حرف می زد. هر چه بود همه امیدوار بودند که بالاخره مشکلات اقتصادی بسکتبال کم میشود اما امروز در ابتدای سال پر برنامه بسکتبال طبق گفته رئیس فدراسیون دوباره همه چشمها به خیابان سئول و بودجه دولتی است.
قاسم کیانی، کارشناس بسکتبال درباره فعالیت اقتصادی فدراسیون به ایسنا، گفت: "واقعا هنوز متوجه تغییرات اقتصادی در بسکتبال نشدهایم. از طرفی هم برنامهای روی زمین نمانده است اما این کف خواستهها و فعالیت یک فدراسیون است. ما در این مدت برنامه خاصی هم نداشتهایم و در آینده روزهای شلوغ و پر هزینه به سراغ بسکتبال خواهند آمد. به هر حال اسپانسرینگ موضوع مهمی است و فدراسیون باید با برنامه به سمت آن حرکت میکرد."
تیم ملی بزرگسالان ایران و تیم امید سالی پربرنامه دارند. حضور در تورنمنتهای مختلف، برنامه مناسب براری آمادگی در مسیر کسب سهمیه جام جهانی و سپس حضور موفق در بازیهای آسیایی جاکارتا از برنامههای مهم ملیپوشان است. قطعا ایجاد شرایطی شایسته برای آسمانخراشها بسیار هزینهبر خواهد بود. در کنار سال مهم پیشروی تیم ملی بزرگسالان باید به برنامههای دیگر هم اشاره کرد. تیمملی نوجوانان که جام جهانی را از دست داد اما تیم ملی جوانان باید مردادماه برای کسب سهمیه به تایلند سفر کند. دختران بسکتبال نیز حمایت و توجه میخواهند. یک تیم سه نفره باید به جام جهانی برود اما فدراسیون باید بداند که برنامههای این بخش بیشتر از چند اعزام خارجی است. شاید خیلیها متوجه نباشند اما امروز بسکتبال بانوان بیش از همیشه نیاز به سرمایهگذاری مناسب دارد تا رشد کند و عقب افتادگی 40 سالهاش را جبران کند. همه اینها هزینههایی است که بودجه دولتی کفافشان را نخواهد داد.
*اقتصاد ادبیات خاص خودش را دارد!
با توجه به مشکلات مالی در وزارت ورزش و منابع محدود و شرایط کنونی اقتصادی باید به این نکته توجه کرد که وزارت ورزش به هیچ وجه نمیتواند بودجهای بیش از مبلغ تعیین شده خود به بسکتبال بدهد. نه به بسکتبال بلکه به هیچ رشته ورزشی دیگری نمیدهد به همین دلیل اکنون همه رشتهها وارد فاز درآمدزایی و تبلیغات شدهاند و خود را از بودجه دولتی بی نیاز میکنند. با این حال در بسکتبال این اتفاق فراموش شده بود و اکنون نیز مدیریت جدید طبق گفته رامین طباطبایی در آن توفیقی کسب نکردهاست. البته جای تاکید دارد که تا امروز فدراسیون نه تنها مدل اقتصادیاش را تعیین نکرده بلکه تیم اقتصادیاش را نیز معرفی نکرده و نگفته از چه طرقی به دنبال درآمدزایی است.
رضا مهندسی پیشکسوت بسکتبال درباره چگونگی جذب اسپانسر در ورزش به ایسنا گفت: "بازار آزاد و اقتصاد آزاد مبانی و ادبیات خاص خودش را دارد. اینجا صحبت سود و زیان است. فعالان اقتصادی برایشان مهم سود آوری تشکیلاتشان است. آنها در هر عملیات، رفتار و روابطی که منجر به سود شود وارد میشوند. در ورزش نیز به همین شکل است. شما باید این فعالان را به این نتیجه برسانید که ورودشان به ورزش این مزایا را دارد و در سود و منافعتشان تاثیر میگذارد."
عضو پیشین هیات رئیسه فدراسیون بسکتبال همچنین بیان کرد: "طبیعی است که وضعیت اقتصادی کشور شرایط خاص خودش را دارد اما در همین شرایط هم فعالیتهای اقتصادی انجام میشود. آن افرادی که هوشمندتر، قویتر، فنیتر و باهوشتر هستند فعالیتشان بیشتر است. راهش مذاکره، نشستهای پیای و دعوت است. شما باید بروید به طرف آنها و دست نیاز دراز کنید. آنها که به طرف ما نمیآیند که اجازه بدهیم پول خرج کنند. امکان ندارد این اتفاق بیفتد. ما باید برویم دست نیاز دراز کنیم، مذاکره و خواهش کنیم، استدلال بیاوریم و آنها را مجاب کنیم که وارد شوند. ورزش این پتانسیل رادارد که آنها بیایند و سود کنند."
*راهکار چیست؟
قطعا مدیری که سودای ریاست بر فدراسیون بزرگ بسکتبال را داشته باید از قبل برای تمام مسائل برنامهریزی میکرده اما اکنون هم دیر نیست. بسکتبال ایران آنقدر پتانسیل و توانایی دارد که بتواند در مسیر درآمدزایی قرار بگیرد و رشد کند اما باید برای آن برنامهریزی و فعالیت وجود داشته باشد. قطعا اینکه بعد از چهار ماه پرچم سفید بالا ببریم و بگوییم که در جذب اسپانسر موفق نبودهایم توجیهی بیش نیست و تیشهای به ریشه بسکتبال خواهد بود چرا که همانهایی را هم که کمی به بسکتبال نزدیک بودهاند را نیز دور کردهایم. بهترین راهکاری که در صحبتهای کارشناسان نیز مطرح بود ایجاد یک مدل اقتصادی مناسب برای بسکتبال است. طراحی یک مدل و الگو برداری از فدراسیونهای موفق در این زمینه میتواند به بسکتبال کمک کند اما مهمتر از آن تیم اجرایی توانمند است. فدراسیون بسکتبال باید دایره افراد فعال در خود را وسیع و از تمام نیروهای متخصص بهره ببرد. رامین طباطبایی به عنوان رئیس جوان فدراسیون بسکتبال میتواند با استفاده از تفکرات اقتصادی قوی در این مسیر دوباره گام بردارد و بسکتبال را به جایی برساند که دیگر نیازمند بودجه دولتی نباشد. اگر این اتفاق بیفتد رئیس فدراسیون میتواند ادعا کند که هم پشتش پر است و هم مشتش.