سهشنبه شب ترامپ طی فرمان اجرایی از برجام خارج شد. دوران فعلی برای ایران همراه با اندکی التهاب است و درگذشته، اما این التهاب خود را بیشتر در عرصه اقتصاد نشان داد.
خوشبختانه در شرایط فعلی هیچگونه مشکل امنیتی نداریم و جناحهای سیاسی کشور هم به طور نسبی پیرامون مسائل سیاست خارجه همسو و همجهت هستند. از طرف دیگر وفاق ملی در کشور وجود دارد که بر اساس آن همه بر این باور مصمم هستند که نباید زیر فشارهای ظالمانه، ناحق و غیرقانونی کشوری همچون آمریکا رفت. بنابراین در داخل از لحاظ امنیتی، اجتماعی و سیاسی هیچگونه مشکلی پیرامون برجام نداشته و نخواهیم داشت. البته برخی از جریانهای خارج کشور که نگاه اصلاحی ندارند و درپی براندازی نظام هستند گمان میکردند در مقابل فشارهای خارجی دوام نخواهیم آورد و همچنان دلخوش به مواضع ترامپ هستند. تنها تاثیری که اقدامات آمریکا که در ایجاد میکند، شاید، در حوزه اقتصاد باشد. دلیل این تاثیرگذاری هم در ماهیت اقتصاد است. اصولا اقتصاد موجودی ترسو است که تحت تاثیر هر عامل داخلی یا خارجی به سرعت واکنش نشان میدهد. بر همین اساس فعالین اقتصادی نگران این موضوع هستند که در آینده چه تحریمهای علیه ایران اتخاذ خواهد شد و این تحریمها چه تاثیری بر فروش نفت، مبادلات ارزی و همچنین واردات و صادرات خواهد داشت. اعتقاد بر این است که بازار ایران التهاب ناشی از برجام را در هفتههای اخیر پشت سرگذاشته و واکنشهای خود را پیش از این نشان داده است بنابراین تصمیم اخیر ترامپ تاثیر جدیدی بر اقتصاد ایران نخواهد داشت. از طرف دیگر حدود 3 سال دیگر ترامپ بر مسند ریاست جمهوری آمریکا خواهد بود و به تدریج همه به این نتیجه خواهد رسید که باید منظر بود تا این دوره تمام شود بر همین اساس به تدریج انتظارات فعالان اقتصادی و مردم از مقوله اقتصاد نیز پایین خواهد آمد و با وضعیت موجود همسو خواهد شد. توقع جامعه این بود که پس از برجام شاهد رشد محسوس اقتصادی و سرمایهگذاری خارجی در کشور باشد. اما آمریکاییها با تمام قدرت سعی کردند از این رویداد جلوگیری کنند و مانعی در راه جذب سرمایههای خارجی ایران ایجاد کردند. با این وجود میبینیم که اتفاق قابل توجهی رخ نداده و حداکثر توان آمریکا در محدودسازی ایران همین مقدار بوده است. باید به این نکته نیز توجه داشت که تفاوت زیادی وجود دارد میان این مساله که کشور ما از رشد و ترقی محسوس که حق مسلمش است محروم شود با اینکه به طور کل زندگی مردم فلج شود. برخلاف آنچه که دشمنان تصور میکنند، زندگی در ایران فلج نخواهد شد و همچنان ادامه خواهد داشت و مردم تغییر محسوسی را شاهد نخواهند بود. مشکلاتی که در پی خروج آمریکا از برجام متوجه کشورمان خواهد شد، مشکلات جدیدی نیست و ما بارها شرایطی اینچنین را تجربه کردهایم. مردم ایران با توانمندی و قدرتی که در دوران مختلف از خود نشان دادهاند ثابت کردهاند که میتوانند به راحتی این دوران را پشت سرگذارند. به طور قطع این دوران گذرا خواهد بود چراکه ترامپ نیامده تا بماند و دوران دوامی ندارد. ترامپ با دستپاچگی سعی دارد در مدتی که ریاست جمهوری آمریکا را عهدهدار است هر کاری که میتواند انجام دهد و بخت خود را به عنوان یک سیاستمدار بیازماید و در اینراستا بیشتر نگاهی اقتصادی و منفعت طلبانه دارد. در مقابل حماقتهای ترامپ ایران باید همچنان به رفتارهای مدبرانه و خردمندانه خود همچون گذشته ادامه دهد و اجازه ندهد عدهای در داخل همداستان با سیاستهای ترامپ و نتانیاهو کمر به قتل برجام ببندند. بر همین اساس ادامه روند خردمندانه ایران اجازه نخواهد داد تا بار دیگر تحریمهای فلج کننده گریبانگیر کشور شده و تجربه سخت قبل برجام بار دیگر تکرار شود. ملت سرفراز ایران به عنوان یک ملت آزاده به جهانیان ثابت کرده است که تحت فشارهای خارجی تسلیم نمیشود و همیشه از آزمونهای سخت تاریخی سربلند بیرون آمده است.
احمد شیرزاد، تحلیلگر مسائل بینالملل