ریشه بحران‌های اقتصادی در کشور

تدبیر24»بدترین اتفاقات در زمان مدیریت اصولگرایان بر کشور رخ داده و وضعیت بحرانی کنونی میراث دولت اصولگرایان است. متاسفانه هنوز هم سایه آن میراث بدخیم بر سر ملت ایران سنگینی می‌کند. تحریم‌هایی که در زمان آنها بر کشور تحمیل شد، با وجود به ثمر رسیدن برجام و کاهش این تحریم‌ها هنوز هم دلیل اصلی نابسامانی اقتصادی است و به‌رغم تلاش‌های دولت روحانی، کشور هنوز به وضعیت عادی دوران پیش از دولت آقای احمدی‌نژاد برنگشته است. هنوز آن ثبات اقتصادی که در دوران اصلاحات با تدبیر اصلاح‌طلبان بر کشور حاکم بود، تحقق نیافته است. بی‌تدبیری در اجرای سیاست خارجی اصولگرایان باعث شد جنگی اقتصادی بر کشور تحمیل شود که نتیجه آن هنوز هم با پرجاست. البته اصلاح‌طلبان با پیوستن به روحانی فضا را تلطیف کردند و به موجب آن، وضعیت بحرانی حاکم بر جامعه در زمان مدیریت اصولگرایان تا حدودی بهبود یافته است. کشور در حال حاضر زیر تحریم شورای امنیت نیست و گشایش‌های قابل توجهی در روابط بین‌المللی ایران ایجاد شده است که البته این هم منوط به عدم کارشکنی تندروها و دلواپسان کشور و یکسان شدن سخنان آنها با کسانی بیرون از کشور است. دولت خوب می‌داند چگونه اقدامات خود را پیش ببرد و اگر تندروها سنگ‌اندازی نکنند به موفقیت‌های دیپلماتیک در عرصه جهانی دست خواهد یافت. اینکه دولت آمریکا را در افکار عمومی بین‌الملل کشوری غیر‌قابل‌اعتماد معرفی کند خود نوعی پیروزی دیپلماتیک برای دولت روحانی است که باید قدر آن را دانست با این وجود در حال حاضر مشکلات اقتصادی وجود دارد و به‌رغم اینکه برجام باعث گشایش قابل قبول اقتصادی شده، اما عمق فاجعه به وجود آمده از دوران احمدی‌نژاد به حدی است که به سادگی قابل جبران نیست. شایان ذکر است فرصت زیادی برای برطرف کردن وضعیت اقتصادی و آسیبی که به پیکره اقتصاد کشور وارد شده در اختیار اصلاح‌طلبان نبوده اما به هر روی اصلاح‌طلبان کارنامه موفقی داشته‌اند. آنها در دولت تلاش کرده‌اند مشکلات به‌وجود آمده در دولت‌های نهم و دهم را جبران و به اصطلاح از خرابی‌ها آواربرداری کردند. این بحث آواربرداری بحثی شوخی و طعنه زنیِ یک جناح سیاسی به جناح مقابل نیست. این یک رویداد مهم است که به موجب آن مشکلات به وجود آمده از سوی یک جریان به وسیله جریان دیگر تا حدی امکانپذیر جبران شده است. به هر حال مردم کارنامه این لایه افراطی از اصولگرایان را از یاد نخواهند برد. رکود فراگیر اقتصادی، فقر، بیکاری، بسته شدن فضای سیاسی و ایجاد بحران در عرصه سیاست خارجی مصیبت‌هایی است که این دلواپسان و اصولگرایان تندرو به بار آورده‌اند. اینگونه نیست که آنها خود کارنامه موفقی داشته باشند و با احتساب آن از کارنامه اصلاح‌طلبان انتقاد کند. این دسته از اصولگرایان صلاحیت ارزیابی دیگران را ندارند. کارنامه آنها چنان است که حرفی برای گفتن ندارند. معمولا این گروه از لحاظ رویکردهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هیچ‌حرفی برای گفتن ندارند. آنها برای تخریب دولت روی مسائل اقتصادی انگشت می‌گذارند. تنها نقطه‌ای که می‌توانند آن را دستاویز هجمه قرار دهند بحث اقتصادی است که اصلا این بحران‌ها از اقدامات دولت اصولگرا حاصل شده است. اتفاقا دولت روحانی سعی در جبران اشتباهات آنها داشته و این تلاش کماکان ادامه دارد. رویه آنها سنگ‌اندازی در راهی است که اتفاقا برای جبران ناکارآمدی مدیریت آنها پیموده می‌شود؛ راه جبران بحران‌هایی که منبعث از تحریم‌های شورای امنیت است. تحریم‌هایی که از اقدامات نابخردانه در دوران مدیریت تندروها بر کشور ایجاد شد. من نمی‌گویم اصلاح‌طلبان معصوم‌اند و هیچ‌گونه اشتباهی از آنها سر نزده است و هیچ‌نقدی بر آنها وارد نیست. اصلاح‌طلبان کاملا انتقادپذیر هستند، اما در مجموع وقتی کارنامه اصلاح‌طلبان و اصولگرایان را در کنار هم قرار بدهیم، این فاصله به‌اندازه‌ای هست که صلاحیت اصولگرایان را در ارزیابی دیگر جریان‌ها زیر سوال برد. اگر اصولگرایان عملکرد خود را بهتر از عملکرد اصلاح‌طلبان تصور می‌کنند، بگویند اصلاح‌طلبان چه کاری می‌توانستند در دولت انجام دهند و نکردند؟ یکی از دلایل اینکه مردم از انتخابات استقبال کردند و به روحانی رأی دادند، کارنامه اصولگرایان تندرو و سیاست‌های غلط آنها بود. بر این اساس چگونه اصولگرایان این صلاحیت را درخود می‌بینند که اصلاح‌طلبان را زیر سوال ببرند؛ وقتی مشکلات موجود در دولت کنونی ریشه در رویکردهای دولت منتسب به آنها دارد؟ اگر اصولگرایان با رسانه‌هایی که در دست دارند برای تخریب اصلاح‌طلبان به سخنان غیرواقعی روی نیاورند، قطعا هیچ‌توانی در رویارویی با اصلاح‌طلبان نخواهند داشت؛ چراکه اصولگرایان در بین مردم جایی ندارند. آنها خود را نشان داده‌اند و مردم به آنها «نه» گفته‌اند؛ چندبار.

داریوش قنبری، فعال سیاسی