پاتوق «کتاب باز»ها در شبکه نسیم

تدبیر24»به یقین می توان گفت یکی از برنامه های تاثیرگذار در حوزه کتاب و در عین حال جذاب تلویزیون که توانسته مورد توجه مخاطبان گسترده ای قرار بگیرد، برنامه «کتاب باز» است که از شبکه نسیم پخش می شود. برنامه ای که به دلیل همین ویژگی ها و جذابیت و متفاوت بودنش باعث شد تا تولید آن به فصل های بعدی هم برسد که هم اکنون فصل سوم آن روی آنتن است. برنامه ای با اجرای سروش صحت که در طول هفته پاتوق هنرمندان و چهره های آشنایی برای مخاطبان است. برنامه ای که فارغ از کلیشه های معمول و متداول که اغلب خاصیت دفع مخاطب دارند تا جذب(!) توانسته با رویکرد تازه و متفاوتی که در برنامه سازی دارد، مورد توجه قرار بگیرد و ضمن ایجاد سرگرمی و نشاط، مخاطب را به سمت کتاب و کتابخوانی سوق بدهد. یکی از ویژگی های این برنامه این است که به گونه ای طراحی شده که هم مخاطب خاص می تواند با آن ارتباط برقرار کند و هم مخاطب عام. گرچه تقسیم بندی هایی از این دست موفقیت چندانی را برای برنامه ساز در پی نداشته است. از طرفی این در حالی است که برنامه هایی تا این حد تخصصی کمتر مورد توجه مخاطبان عام هم قرار می گیرند و به قدری شعاری و نصیحت گونه هستند و مجری و مهمان از ادبیات خاصی استفاده می کنند که از حوصله مخاطب خارج است و از این رو مخاطب به راحتی کانال را تغییر می دهد. چون دیگر حوصله نصیحت شنیدن ندارد. از آنجایی هم که سرانه مطالعه در کشور ما پایین است و کتاب و کتابخوانی مقوله بسیار مهمی است، سازنده این برنامه با نگاه متفاوتی سعی کرده مخاطب را با کتاب آشتی داده و تاحدودی در این زمینه تاثیرگذار باشد. گرچه در این زمینه تنها یک برنامه کافی نیست و تلویزیون به عنوان رسانه ملی و تاثیرگذار باید اقدام به تولید برنامه های بیشتری در این زمینه کند. با این حال میزان تاثیرگذاری آن به قدری است که عده ای از مهمانان این برنامه در گفت و گوهایی که با رسانه ها و مطبوعات داشتند، اظهار کردند که پس از حضور در این برنامه میزان مطالعه شان بیشتر شده است. یکی از مهمترین دلیل این اتفاق شاید نحوه اجرای سروش صحت باشد. صحت شاید چهره جدی داشته و به نظر چندان خوش اخلاق نیاید، اما هر کسی که فقط یکبار او را از نزدیک دیده باشد، می داند که انسان بسیار خوش مشربی است و در حین کارگردانی هم با این روش توانسته انرژی مثبت به همکارانش منتقل کند. از این رو رفتارش در نوع اجرای این برنامه نمود کرده و باعث جذب مخاطب شده است. ضمن اینکه شیوه اجرای او باعث خستگی مخاطب نمی شود تا به راحتی شبکه را تغییر بدهد. صحت در کنار کارگردانی و بازیگری اهل قلم و کتاب است و شاید یکی از بهترین گزینه های اجرای این برنامه محسوب می شود. البته تهیه کننده برنامه در گفت و گویی عنوان کرده بود که محمدرضا شریفی نیا هم جزو گزینه های اجرای برنامه بود که به دلیل وجهه ای که شریفی نیا بین مخاطبان سینما و تلویزیون دارد، می توانست اجرای این برنامه برای او اتفاق خوشایندی باشد. اما صحت گزینه مناسب تری است. چون خودش نیز به عنوان نویسنده دستی بر قلم دارد و اهل مطالعه است. ضمن اینکه به گفته خودش اجرای این برنامه باعث شده تا میزان مطالعه اش را بیشتر کند. از این رو وقتی مجری به حرف هایی که می زند خودش ایمان داشته باشد و روی خودش تاثیرگذار باشد، قطعا حرف هایش می تواند برای مخاطب نیز تاثیرگذار باشد. گرچه پیش از او سکان برنامه در دست امیرحسین صدیق بود و او نیز اجرای قابل قبولی در این برنامه داشت، اما می توان گفت صحت گزینه مناسب تری برای اجرای این برنامه است و از زمانی که مجری «کتاب باز» شده، مخاطبان برنامه نیز بیشتر شده است.
در کنار اجرا و انتخاب درست و هوشمندانه صحت به عنوان مجری برنامه، انتخاب مهمانانی که به این برنامه دعوت می شوند نیز هوشمندانه بوده است. معمولا افرادی مهمان صحت در این برنامه می شوند که به نوعی اهل مطالعه و کتاب هستند و بی ارتباط با محتوای برنامه و اهداف سازنده نیستند، اما در عین حال برای مخاطبان هم چهره های آشنا و گاهی هم محبوب هستند. از این رو برای طرفدارانشان جالب است بدانند که هنرمند مورد علاقه شان چقدر اهل مطالعه است و چه کتابهایی را بیشتر مدنظر دارد. از طرفی هم هنرمندان با حضور در این برنامه خود را محک می زنند. ضمن اینکه گفته ها و اظهارنظرهایشان می تواند روی مخاطب به شدت تاثیرگذار باشد. آن هم در شرایطی که سرانه مطالعه و کتابخوانی در کشور ما بسیار ناچیز است و از این رو لزوم تولید برنامه های سرگرم کننده و در عین حال موثر در این زمینه به شدت احساس می شود که شبکه نسیم توانسته در این زمینه موفق تر عمل کند. چرا که در برنامه «خندوانه» و در مقطعی در «دورهمی» هم بحث کتاب و معرفی و مطالعه را مدنظر داشته است. در کنار این موضوعات، سادگی دکور و همخوانی با محتوای برنامه هم به قدری تاثیرگذار بوده که حتی یک برنامه صبحگاهی نیز که با این موضوعات ارتباط مستقیمی ندارد، سعی کرده تا در یکی از دکورهایش از فضای کتابخانه استفاده کند و با مهمانان برنامه در دکور کتابخانه گفت و گو کند! بنابراین «کتاب باز» توانسته مورد توجه همکارانش در تلویزیون هم قرار بگیرد. اما واقعیت این است که هرچقدر حرف های مهم و تاثیرگذار را بتوان با سادگی بیان کرد، میزان تاثیرگذاری آن بیشتر می شود. اتفاقی که در این برنامه هم افتاده و مخاطب جذب سادگی آن می شود. از این رو این برنامه می تواند الگوی مناسبی برای برنامه هایی از این دست باشد. با این تفاوت که به جای تقلید از نسخه موفق در برنامه سازی که معمولا در تلویزیون شاهد هستیم، برنامه سازها و مجریان ملاک های موفقیت این برنامه را مد نظر داشته و سعی در ایجاد کار متفاوت تری باشند. در غیر این صورت همانطور که تجربه ثابت کرده تکرار مکررات راه به جایی نمی برد!