وقتی سیستم مالی جهانی استانداردهایی را تعیین می‌کند، کشورها موظفند تا در چارچوب مشخص شده چرخش‌های مالی خود را انجام دهند.
تدبیر24»«گروه ویژه اقدام مالی» یاFATF یک سازمان بین دولتی است نه یک قرار داد. FATF در سال 1989 به ابتکار کشورهای عضو گروه «جی7» تشکیل شد تا بررسی‌هایی درباره وضعیت قوانین مبارزه با پولشویی در بازارهای مختلف مالی را در سرتاسر جهان انجام دهد. بر این اساس وقتی سیستم مالی جهانی استانداردهایی را تعیین می‌کند، کشورها موظفند تا در چارچوب مشخص شده چرخش‌های مالی خود را انجام دهند. طبیعی است که وقتی از آن استانداردهایی که لازمه ورود به این چرخه است عبور کنند، از این بازه و امکان محروم خواهند شد. ارتباط با بازار مالی جهان و روندهایی که امکان جابه‌جایی پول را فراهم می‌کند، مانند اکسیژنی است که در رگ‌های اقتصاد جریان می‌یابد حال اگر این هوا‌ی تازه در چرخش نباشد و اقتصاد کشور را دچار خفقان کند. در نتیجه جابه‌جایی و انتقال پول بین کشورها با مشکل روبه‌رو خواهد شد و معاملات تجاری شکل نمی‌گیرد. چرا که در این شرایط ریسک معاملات آنقدر بالا خواهد رفت که دولت‌ها و سرمایه‌گذاران و افرای که در تجارت‌های بین‌المللی نقش دارند حاضر نیستند که به این عرصه ورود پیدا کنند. علاوه بر اینکه کشور در لیست سیاه فعالیت‌های اقتصادی قرار می‌گیرد، همچنین اقدامات شدیدی هم علیه آن اعمال خواهد شد. در اینصورت هیچ کشوری به این سبب که ممکن است متحمل خسارت شود وارد معامله با ایران نخواهد شد. در نتیجه ارتباطات مالی قطع خواهد شد و تبعات نپیوستن به FATF این است که حیات اقتصادی کشور را در زمینه معاملات مالی دچار نقصان خواهد کرد. با وجود این تبعات ذکر شده همچنان پیوستن به «گروه ویژه اقدام مالی» مخالفانی دارد و در این زمینه چندصدایی به وجود آمده است. اگر به FATF نپیوندیم روابط تجاری و به طبع روابط سیاسی ما با دنیا به دشواری برمی‌خورد. آنهایی که می‌گویند ملحق نشویم مدعی هستند که در صورت پیوستن به FATF ضررهایی متوجه کشور خواهد شد از جمله این ضررها در مسیر جابه‌جایی پول است که برای متحدان و دوستانمان مخاطراتی دربر دارد. بنابراین ایران نباید در این حوزه ورود پیداکند. از سوی دیگر استدلال مخالفان این است که با توجه به تحریم‌های آمریکا علیه ایران چندان مبادلات و معاملات مالی باقی نمی‌ماند که بخواهیم برای خود محدودیت دیگری به بار آوریم. اما موافقان تصویب FATF براین باورند که پیوستن به این نهاد باعث اطمینان دیگر کشورها به ایران می‌شود و محدودیت‌ها و ابهامات را رفع خواهد کرد. معتقدم که آلترناتیوی برای این نهاد وجود ندارد، لذا این سیستمی است که در سطح جهانی در حال اجراست و اکثر کشورها از طریق ارتباط با این نهاد مبادلات مالی خاجی راانجام می‌دهند. ارزیابی تاثیر تحریم‌ها از سوی آمریکا بر تصویب FATF در حوزه بانک مرکزی است. با این حال روشن است که FATF مکانیسمی است برای شفاف‌سازی در مسیر نقل و انتقال پول در سطح جهانی. بر اساس دستورعمل‌هایی که در چارچوب این نهاد ساطع می‌شود هر کشوری که به این مسیر نپیوندد به عنوان حیطه خطر شناسایی می‌شود و سرمایه‌گذاران با آن وارد معامله نخواهند شد. بنابراین این نهاد هماهنگ کننده سیاست‌ها و ایجاد استاندارد‌های مالی است. قطعا FATF را می‌توان یک نهاد تاثیرگذار در روابط تجاری بین کشورها دانست و اگر ایران و دیگر کشورها با این نهاد همکاری نکنند، دچار انسداد شریان‌های اقتصادی می‌شوند. از این نظر ضرورت دارد که اگر ایران می‌خواهد در تعامل مالی و پولی با دنیا باشد، باید به سمت شفاف‌سازی در جهت عدم پولشویی و جرائم مربوط به جابه‌جایی پول حرکت کرده و اطمینان دنیا را به خود جلب کند. لذا عدم مراودات مالی با دنیا در اثر نپیوستن به FATF ایران را منزوی خواهد کرد.
یوسف مولایی، تحلیلگر حقوق بین‌الملل
ارسال به دوستان 
نسخه چاپی 
