تدبیر24»پس از سفر نخست وزیر ژاپن به تهران برخی از کشورها نتیجه این سفر را شکست رویکرد دیپلماسی قلمداد کرده و از سوی دیگر واشنگتن سعی داشت تا ایران را به عنوان کشوری مخالف گفتوگو نزد افکار عمومی جلوه دهد. این در حالی است که همگان میدانند آن طرفی که میز مذاکره را ترک کرده و تعهداتش را نسبت به برجام نقض کرد واشنگتن بود و نه تهران. به همین منظور «آرمان» گفتوگوی کوتاهی را با صباح زنگنه کارشناس روابط بینالملل ترتیب داده که در ادامه میخوانید:
تا چه میزان سفر نخست وزیر ژاپن توانست به بهبود مناسبات میان تهران-توکیو کمک کرده و همچنین این سفر تا چه میزان توانست تحرکات افراطگرایان کاخ سفید و همپیمانان منطقهای آمریکا را خنثی نماید؟
سفر شینزو آبه به تهران به عنوان نخست وزیر یک کشور مهم آسیایی، که بعد از چهار دهه این سفر انجام گرفت سفر مهمی بوده و به اعتبار نخست وزیر ژاپن و دوره تازهای که این کشور بناست با امپراتور جدیدش وارد آن شود دارای اهمیت بود. امپراتوری که این دوره را دوره هارمونی و توازن میداند. به نظر میرسد این سفر با توجه به آنکه ژاپن در آیندهای نزدیک میزبان گروه 20خواهد بود و نقشی که میزبان میتواند ایفا کند حائز اهمیت است. توجه به یکی از مناطق بحرانی جهان و ارزیابی نزدیک از این منطقه اهمیت بسیار زیادی برای توکیو دارد تا در گروه20 هم بتواند دیدگاهها و جمعبندیهایش را مطرح کند. اگرچه این سفر در سایه درخواست ترامپ از شینزو آبه قرار گرفت و تبلیغات هم به این سمت و سو حرکت کرد اما نتوانست اهمیت و جایگاه نخست وزیر ژاپن را تقلیل دهد. از سوی دیگر ژاپن در منطقه بحرانی دیگری همچون شرق آسیا قرار دارد. اما نباید اهمیت ژاپن و سفر شخص نخست وزیر ژاپن را به تهران تقلیل داد. درخواست ترامپ نیز در یک سناریوی افزایش فشار تبلیغاتی سیاسی علیه ایران میتوان در نظر گرفت. اگر این سفر با پاسخ پیشبینی شده ایران مواجه میگردید میتوانست از یک شانس تبلیغات بیشتر و صحنه تازهای از تبلیغات هم نصیب آمریکا کرده و ژاپن را نیز که سیاست میانهروی را جزو رویکرد استراتژیکش قرار داده است، از ایران دور نماید. به هر ترتیب زمینههای همکاری و حضور ژاپن در منطقه اهمیت بسیار بالایی دارد. ژاپن در سال 2030 ناگزیر خواهد بود که انرژی مورد نیازش را که حدود 30 درصد آن از ال.ان.جی خواهد بود از منابع انرژی گازی ایران و قطر که در خلیج فارس حضور دارند استفاده نماید. بنابراین اهمیت تنظیم سیاستهای آینده ژاپن متکی بر امنیت و آرامش در منطقه خلیج فارس خواهد بود. لذا از منافع اصلی ژاپن این میتواند باشد که با ایجاد زمینههای همکاریهای منطقهای و کاهش تنش میان کشورهای منطقه به برنامههای آینده و دراز مدت خود برسد. همچنین از مشارکت ژاپن در زمینههای انسان دوستانه و نیز همکاریهای علمی و تحقیقاتی نیز نباید غافل شد.
با توجه به آنکه رئیسجمهور آمریکا در یکی از آخرین مواضعش گفت از زمان خروجمان از برجام ایران دیگر همانند قبل نیست، بنابراین مایلیم با این کشور به توافقی بهتر دست یابیم و بسیار خوب خواهد شد، اما اگر به توافق نیز نرسیم باز هم خوب است؛ مواضع ضد و نقیض ترامپ را در چه چارچوبی قابل تحلیل میدانید؟
به نظر میرسد مواضع این چنینی نشانه دیگری از مبهم بودن آینده از سوی ترامپ است. معنی ندارد هم رسیدن و هم نرسیدن به توافق خوب باشد. نمیشود این دو احتمال را که در تضاد با یکدیگر هستند به یک اندازه خوب تلقی کرد. جز آنکه ناشی از استیصال و ناامیدی از سیاستهای تبلیغاتیاش بوده که بتواند به یک عکس یادگاری با مقامات ایرانی نائل آید.
طی ماههای اخیر برخی از کشورهای منطقه به دنبال افزایش تنش هستند از دیدگاه شما این کشورها چه اهداف احتمالی را دنبال میکنند؟ تهران چه راهبردی را باید برای خنثیسازی چنین سناریویی به کار بندد؟
مشخصا رژیم صهیونیستی و عربستان مایل نیستند میان تهران-واشنگتن کاهش تنش صورت گیرد. بنابراین تلاش میکنند تا به انحای مختلف زمینههای افزایش تنش را با تبلیغات مسموم پدید آورده و حتی ممکن است دست به اقدامات مخربی در منطقه نیز بزنند تا آمریکا را وارد فاز دیگری از عداوت و دشمنی با ایران کنند. ایران میبایستی که با متانت، دقت و پیگیری تمامی تحولات را زیر نظر داشته و با کشورهای حاشیه خلیج فارس روی طراحی چارچوب همکاری و ایجاد زمینههای اعتمادسازی کار کند. کشورهای منطقه میبایستی در زمینه طراحیهای مطالعات فکری و یا مطالعات آغاز روند اعتمادسازی و همکاری منطقهای در ابعاد مختلف امنیتی، اقتصادی، نظامی، زیست محیطی و سایر امور گام بردارند. ایران به عنوان یکی از کشورهای بزرگ منطقه میبایستی پیشتاز ارائه ابتکارهای عملی در این موضوعات باشد و از پیش آمدن اتفاقهای گوناگون نبایستی صحنه را ترک گفته و نباید به فازهای تنش آفرین بالاتری وارد شود.
آینده تحریمهای صنایع نفت و پتروشیمی ایران را توسط ایالات متحده چطور و چگونه ارزیابی کرده و واشنگتن تا کجا میتواند چنین سناریوی ظالمانهای را بر علیه منابع و منافع زیرزمینی مردم ایران ادامه دهد؟
نکتهای که شاید تاکنون کمتر به آن توجه شده این است که اگر این تحریمها به ایران بیش از حدود 60 میلیارد دلار در سال ضرر میزند بدون شک به کشورهای متحد آمریکا چندین برابر این میزان آسیب اقتصادی میرساند. ایجاد یک کمپین و تحرک همکاری میان کشورهایی که از تحریمهای آمریکا که عنوان اصلی آن تحریم ایران است، اما در عمل متوجه سایر کشورها نیز هست باید راهاندازی شده و نشان داده شود که آمریکا راه اشتباهی را در پیش گرفته است. به گونهای که نه تنها به ایران بلکه به سایر کشورهای دنیا در حال حاضر ضرر میزند و آنها را هم باید بسیج کرد و در این مسیر آنها را نیز همراه کرد. این احتمال وجود دارد که در آیندهای نه چندان دور آلمان را نیز دچار چنین مشکلاتی کند. این کمپین میبایستی با حضور حتی کشورهایی همچون مکزیک، کانادا، حتی متحدین آمریکا در اروپا، همچنین ژاپن و سایر کشورها ایجاد گردد. ضررهایی که عنوان کلی آن تحریم ایران بوده اما نتایج این تحریمها متوجه سایر این کشورها نیز است و میبایستی آنها را نیز به صحنه آورد و به تبع آن زمینه بسیار تازهای فراهم خواهد شد.
تمدید ۳ ماهه معافیت عراق از تحریمهای ایران
منابع دولتی عراق در مصاحبه با خبرگزاری رویترز تأکید کردند که آمریکا به مدت سه ماه دیگر معافیت بغداد از تحریمهای ایران در زمینه صادرات انرژی را تمدید کرده است. دو مقام دولت عراق توضیح دادند که آمریکا به عراق اجازه داده است تا به واردات گاز از ایران برای رفع نیازهایش در زمینه انرژی در این دوره مشخص ادامه دهد. مقام سومی نیز تأکید کرد که واشنگتن معافیت به بغداد را پس از تماس تلفنی «عادل عبدالمهدی» نخستوزیر عراق با «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا تمدید کرده است