شورایاری زمینه نهادینه شدن مشارکت شهروندان

تدبیر24»واژه‌های مشارکت مردم، حماسه حضور و امثال آن سال‌هاست در گفتمان سیاسی و ا‌جتماعی کشور به‌کاربرده می‌شود. لکن از منظر کارشناسی و مصادیق و آمار کمتر صاحب نظری مدعی وجود سطوح معنی‌دار مشارکت شهروندان تهرانی درتصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی است. در برخی ازشهرهای کشور سوئیس برای تصمیم‌گیری درخصوص یک طرح عمران شهری رفراندوم محلی برگزار می‌کنند و در بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا پارلمان محلی در سطح محلات تشکیل گردیده و مردم و نمایندگان آنها در تصمیم‌گیری‌های محلی حضور موثر دارند. در قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز شورای محلات مورد نظر بوده است. لکن در قانون شوراها که با تاخیر 18ساله از تصویب مجلس گذشت نسبت به شورای محلات سکوت کرده است. درشورای اول تهران و برای جبران این سکوت قانونی و در اجرای بند 7 ماده 70 قانون (ماده80 کنونی) تشکیل انجمن شورایاری را طراحی و به اجرا درآورده‌اند. شاید اگر چنین اقدامی صورت نمی‌گرفت تاکنون خلأ کمبود شورای محلات بهتر احساس می‌شد، لکن همین سازوکار تاکنون بخشی از نیاز برنامه‌ریزان و سیاستگذاران مدیریت شهری را برآورده کرده است. هم اکنون در آستانه برگزاری دوره پنجم انتخابات شورایاری‌ها هستیم. دولت محترم در دوره قبلی و این دوره مشکل نبود قانون را با حمایت و توصیه به وزارت کشور جبران نمود، و شورایعالی استان‌ها مصوبه‌ای را برای ادامه فعالیت شورایاری‌ها در مراکز استان‌ها به تصویب رسانده و برای طی مسیر تصویب به دولت فرستاده است. لکن درکلانشهر تهران هنوز تا رسیدن به سطح مطلوب و موثر شهروندان در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری فاصله فراوانی وجود دارد. در شهر 9 میلیونی تهران که یک سوم از ده و نیم میلیون تحصیلکرده دانشگاهی 40درصد اقتصاد کشور و 350 انجمن تخصصی مثل نظام پزشکی، نظام مهندسی، خانه سینما، تئاتر، شعر و موسیقی را درخود دارد. آیا این اقشار در کجا و چگونه می‌توانند در تصمیمات محله خود مشارکت داشته باشند؟ دربرخی محلات تهران از سال‌ها پیش یک مجمع و یا حسینیه ومسجد فلان شهرستان برای مناسبت‌های مذهبی و عاشورا وسیله همیاری و مشارکت در مسائل مورد علاقه بود، اما در سایر فصول سال آیا چنین زمینه‌ای نباید فراهم شود که شهروندان بتوانند با سلیقه و علایق و صنایع دستی و غذا و لباس‌های محلی خود حال و هوای شهر و موطن خود را تداعی کنند؟ شورایاری‌ها فرصتی برای بروز این خرده فرهنگ‌ها و ظرفیت‌ها و انگیزه‌های فعالیت داوطلبانه در محلات هستند. شورای پنجم که خود را مدیون رای میلیونی محلات 352گانه تهران می‌داند علاقه‌مند حضور و بروز این ظرفیت محلات است. در برنامه سوم و بودجه سال 98 توجه به مشارکت شورایاری‌ها در شناخت نیاز و مطالبات شهروندان محلات و کمک به نظارت همگانی و شفاف‌سازی هزینه‌ها و صرفه‌جویی در عقد قراردادها و بودجه‌های مصرفی مورد تاکید قرار گرفته است. دریک حساب ساده هرمحله تهران سالانه 71 میلیارد تومان هزینه برای مدیریت شهری دارد. از پخش 30 هزارتن آسفالت و سهم170نفر پرسنل شهرداری برای هر محله تا اداره بهینه سرای محله و بوستان‌های محلات و دسته‌بندی پیشنهادهای بخشی از ظرفیت شورایاران درکمک به مردم محلات و شورای شهر است. تشکیل کارگروه‌های فرهنگی، محیط زیست، عمران و مشارکت در محلات و مناطق شهرداری محلی برای طرح موضوعات و مسائل مورد علاقه ساکنان محلات است. سازماندهی افراد علاقه‌مند به همکاری و همیاری در بهبود شرایط زندگی محل، کمک به نیازمندان و آسیب‌دیدگان اجتماعی بخشی از ظرفیت شورایاری‌هاست. اگر با مشارکت گسترده مردم تهران معتمدان متخصص، باانگیزه و دارای مهارت فعالیت جمعی و سازماندهی به شورایاری‌ها راه پیداکنند، اولا؛ شورای تهران از یک ظرفیت قابل توجه در سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی و نظارت بهره خواهد گرفت، ثانیا؛ معتمدان دارای اعتبار و پشتیبانی محلی می‌توانند بازتاب دهنده نظرات و مطالبات اهالی محل به سایر دستگاه‌های اداری و خدماتی باشند. چهارم مردادماه 98 فرصتی برای ثبت و تثبیت این ظرفیت مردمی است.

سید محمود میرلوحی؛ عضو شورای شهر تهران