میدانم که امانوئل مکرون نیت خوبی دارد مانند دیگران. اما هیچکس غیر از خود ایالات متحده برای ایالات متحده صحبت نمیکند.
تدبیر24»«ایران دچار مشکلات جدی مالی است. آنها ناامیدانه خواستار گفتوگو با آمریکا هستند. اما به آنها سیگنالهای مختلطی از سوی همه کسانی که ادعا دارند ما را نمایندگی میکنند داده میشود؛ از جمله از سوی رئیسجمهور مکرون از فرانسه... میدانم که امانوئل مکرون نیت خوبی دارد مانند دیگران. اما هیچکس غیر از خود ایالات متحده برای ایالات متحده صحبت نمیکند. هیچکس به هیچ شکل و طریقی اجازه ندارد که به نمایندگی از طرف ما صحبت کند.» سخنان و گزارههای فوق، هشدار جدید دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در خطاب به امانول مکرون رئیس جمهوری فرانسه است که ظاهراً برای منصرفسازی نقش پاریس در از سر گرفتن نقش واسطهای در کاهش تنش تهران- واشنگتن توئیت شده است. این هشدار در شرایطی اعلام میشود که که دونالد ترامپ همزمان با افزایش فشارهای سیاسی و دیپلماتیک و تشدید تحریمها، بارها از آمادگی کشورش برای گفتوگو با تهران خبر داده و حتی در دیدار نرماندی از مکرون خواسته بود که برای کاهش تنش در روابط تهران- واشنگتن پا در میانی کند. مکرون نیز در پاسخ به این خواسته ترامپ در حاشیه نشست سران کشورهای (جی-20) در توکیو در مصاحبه با خبرنگاران گفته بود که تمام تلاشها را به منظور جلوگیری از تنش نظامی میان ایران و آمریکا انجام خواهم داد و پذیرش نقش واسطهای پاریس را به ترامپ اعلام میکنم. واقعیت آن است که پاریس در میان تروئیکای اروپایی برجام به جهت تماسهای مکرری که با مقامات تهران داشت نشان داد که بیمیل به میانجیگری میان تهران و واشنگتن نیست و حتی از روحانی خواست که تا در نشست بعدی سران کشورهای عضو گروه هفت شرکت کند و در حاشیه این اجلاس با دونالد ترامپ دیدار کند. حال با اعلام آمادگی فرانسه برای میانجیگری در کاهش تهران- واشنگتن و به رغم اعلام آمادگی پاریس در پیوستن به ائتلاف توسعه ماموریت حفاظت دریایی در خلیج فارس و همچنین همسویی در برنامههای موشکی و منطقهای با واشنگتن پای این پرسش به میان میآید که چرا ترامپ به مکرون بابت ایفای نقش واسطهای هشدار داده است؟ در این ارتباط به نظر میرسد که اختلاف نظر در روشهای رسیدن به هدف یا همان نوع مواجهه و رفتار با ایران دلیل اصلی این هشدار است، وگرنه دلیل دیگری وجود ندارد که ترامپ بخواهد برای منصرفسازی پاریس چنین هشداری را به مکرون بدهد. از یاد نبریم که پاریس و واشنگتن همسو و مشترک به دنبال عقد یک توافق جدید و دقیقتر با ایران بودند و امانوئل مکرون اولین رئیس یک کشور اروپایی بود که بعد از تهدیدهای ترامپ به خروج از برجام، بحث توافق مکمل برجام با ایران برای دائمی کردن محدودیتهای ایران در برجام را به میان آورد و حتی قبل از خروج ترامپ از برجام رهبری فشارهای اروپا علیه برنامه موشکی و فعالیتهای منطقهای ایران را به عهده داشت و نقش پلیس خوب را بازی میکرد. حال اگر هشدار ترامپ به مکرون جدی باشد، این هشدار به معنای تردیدها به تداوم نقش واسطهای پاریس آن هم در نقطهای است که قرار بود از آنجا شروع کند. این وضعیت به معنای کاهش یا محتملا حذف تدریجی نقش پاریس در پازل نقشهای واسطهای در کاهش منازعات تهران- واشنگتن خواهد بود. البته دو مسئله در صورت جدی بودن هشدار ترامپ مناقشه در روابط تهران- واشنگتن را بحرانیتر میکند. اولین مسئله مربوط به پاسخ مکرون به هشدار ترامپ است، به این معنی که آیا پاریس در آینده معادلات تهران- واشنگتن و مشخصا برجام از نقش واسطهای خود میکاهد یا آنکه در اساس هشدارهای ترامپ را جدی نمیگیرد؟ دومین مسئله آن است که ترامپ چنین سفارش و توصیهای را به سایر نقشهای واسطهای مانند نقشهای: توکیو، بغداد، مسقط، برلین، اتحادیه اروپا و حتی اسلامآباد تسری ندهد. بدیهی است که با توجه به بیعملی و انفعال سایر شرکای اروپایی برجام و همچنین عزم واشنگتن در پروژه آزار و ایذای ایران و در نهایت قرار گرفتن تهران در گام سوم کاهش تعهدات برجامی، ما شاهد تصاعد و تزاید بحران باشیم.
دکتر صلاح الدین هرسنی؛کارشناس مسال بین المللی