آزادی در تعلیق!

تدبیر24منتقدین: نگاهی به گرایش سیاسی رسانه ها به خصوص در فضای مکتوب نشان از برتری بالای رسانه های موافق دولت دارد. در این بین چند رسانه مکتوب منتقد دولت که مواضع صریحی دارند، با مشکلات جدی مواجه شدند، یالثارات اولین نشریه ای بود که دچار تیغ بنفش ها شد.

خداوندا، به تو پناه می‌برم از استبداد رأی، عجله در تصمیم، تقدّم نفع شخصی و گروهی بر مصالح عمومی و بستن دهان رقیبان و منتقدان".
 
اینها بخشی از سخنرانی شیخ حسن روحانی در مراسم تنفیذ به عنوان رئیس جمهور بود؛ وی که خوب می دانست با توجه به کسب ضعیفترین نصاب لازم برای انتخاب به عنوان ریاست جمهوری در طول تاریخ جمهوری اسلامی با منتقدان جدی و پرشماری رو برو است، در آغاز راه اینچنین برای خود دعا می کند.

روحانی که با  تکیه بر حقوقدان بودن خود و سرهنگ نبودنش توانست بر کرسی ریاست جمهوری تکیه بزند، حتما به خوبی می داند که در قانون اساسی چه حقوقی برای مردم و مخالفین دولت برای بیان دیدگاه ها و نظراتشان آمده است. در ادامه به  بررسی عملکرد دولت یازدهم در رابطه با " آزادی بیان" می پردازیم.

بی شک یکی از مهترین نمادهای اپوزیسیونی دولت اعتدال و اصلاح، دولت قبل خواهد بود چرا که آنها با وجود محروم بودن از گزینه انتخاب، امکان تداوم مشی خود را نیافتند و به طوری طبیعی نسبت به دولت بعد خود نیز موضع انتقادی دارند.


اگر چه محمود احمدی نژاد و دولتمردانش در موضع سکوت هستند و با وجود درخواست ها، حاضر به موضعگیری سیاسی نشدند اما پس از گزارش 100 روزه، او نیز در نامه ای به روحانی از وی برای مناظره به جهت "پاسداشت تلاش‌های گسترده، صادقانه و کم‌نظیر همکاران و کارکنان دولت در سراسر کشور و نیز قشر وسیعی از فعالان عرصه خدمت در بخش خصوصی، وظیفه خود می‌دانم، چرا که بار مسئولیت پیشرفت آتی ایران عزیز عمدتاً و همچنان بر دوش این عزیزان خواهد بود" دعوت می کند، که نشان دهنده آن است که احمدی نژاد و دولت قبل ظرفیت برای ایفای نقش جریان اصلی منتقد دولت دارد.

دادگستری و دفتر احمدی نژاد

اولین برخورد دولت اعتدال و اصلاح با تیم قبلی برمی گردد به گرفتن ساختمان مربوط به دفتر رئیس جمهور سابق؛ در همین زمینه خبری منتشر شد که "افرادی که خود را نمایندگان آقای پورمحمدی معرفی کردند، قصد داشتند با شکستن قفل ها وارد این ساختمان شوند اما با گفت و گوهای انجام شده، از این کار منصرف شدند"، اما در نهایت با وجود پیگیری های مسئولین دفتر دکتر احمدی نژاد، این ساختمان برای تحویل به پورمحمدی، وزیر دادگستری، پس گرفته می شود.

دانشگاه ایرانیان، و سنگ اندازی دولت اعتدال

از چند ماه قبل از پایان ریاست جمهوری دکتر احمدی نژاد، سوژه رسانه ها این بود که وی پس از دوران ریاست جمهوری خود چه خواهد کرد؟ از بنیاد بهار گرفته تا حزب و جبهه، گزینه هایی بود که رسانه ها از آنها برای برنامه بعدی احمدی نژاد سخن می گفتند.

دکتر احمدی نژاد اما بازگشت به کار معلمی در دانشگاه و پیگیری فعالیت های علمی و پژوهشی در تراز بین المللی را دنبال و اقدام به اخذ مجوز اصولی از شورایعالی انقلاب فرهنگی برای تاسیس دانشگاه بین المللی ایرانیان می کند.

اما در دولت جدید فعالیت های این دانشگاه با سنگ اندازی های جدی مواجه شده است و حتی سخن از بسته شدن آن به میان می آید. در همین زمینه دکتر غلامحسین الهام، سخنگوی این دانشگاه، می گوید دانشگاه ایرانیان به رغم آنکه مجوزها و سیر قانونی خود را برای فعالیت طی کرده است و هیچ منع قانونی برای فعالیت ندارد اما دولت یازدهم از انجام مکاتبات با دانشگاه ایرانیان نیز خودداری می‌کند که این امر بدون منطق صورت گرفته و برخلاف مشی آزاداندیشی است.

فضای مجازی، قفل های دولتی؛ وقتی فیلترشکن ها هم بسته می شود

یکی از وعده های رئیس جمهور آزاداندیش و حقوقدان و اعضای دولت وی مبنی بر کاهش فیلترینگ ها به خصوص در زمینه شبکه های اجتماعی چون فیس بوک بود اما در طول دوران دولت اعتدال و اصلاح تاکنون نه تنها محدودیتی کم نشده است بلکه بعضی از نرم افزارهای فیلترشکن هم کلید قفل کن را تجربه کرده اند و مسدود شده اند، حتی فیلترینگ به شبکه های اجتماعی موبایل محوری چون وی چت نیز رسیده است.

با سایت های خبری چگونه برخورد شد؟

سایت خبری تحلیلی صراط نیوز یکی از سایت هایی است که در دولت پیشین هم منتقد جدی بوده است اما در دوران دولت یازدهم تحت فشارهای جدی قرار گرفته است به گونه ای که در 6 ماه نخست دولت، 3 تذکر از سوی هیات نظارت بر مطبوعات دریافت کرده است و برای حذف بعضی مطالب از سوی کمیته فیلترینگ تحت فشار قرار گرفته است.

همت نیوز و نکات پرس دو توقیفی در یک روز

سایت دانشجویی همت نیوز و پایگاه خبری- تحلیلی نکات پرس که توسط چند روزنامه نگار احمدی نژادی اداره می شدند، در یک روز فیلتر شدند.

شایان ذکر است که این سایت ها در آستانه دادگاه دکتر احمدی نژاد فیلتر شدند و سایت همت نیوز روزشمار برای قبول مناظره توسط روحانی گذاشته بوده است و برای نکات پرس نیز حتی با فیلترشکن امکان دسترسی به آن میسور نیست.

انتخاب بنفش، فیلتر نشده برگشت

سایت خبری انتخاب که از حامیان دولت اعتدال و اصلاح است، نیز به خاطر درج نامه علی مطهری فیلتر شد اما در کمتر از یک هفته توانست با مساعدت های انجام شده رفع فیلتر شود و برای حمایت از دولت اعتدال و اصلاح به عرصه فعالیت های رسانه ای بازگردد.

برخورد با حرکات مدنی

یکی از عرصه های آزادی مربوط به تجمعات و حرکت های اجتماعی می شود که قانون اساسی هم بر آن تاکید زیادی دارد اما دولت حقوقدان در برخورد با حرکات مدنی منتقدین خود چه کرده است؟

تجمع اعتراضی برخورد ماشینی!

پس از بازگشت حسن روحانی از سفر ایالات متحده و تابوشکنی وی در تماس تلفنی با اوباما، عده ای از دانشجویان منتقد روحانی در مهرآباد تجمع کردند و بنا داشتند تا اعتراضات خود را به این اقدامات به گوش روحانی برسانند.

با طول کشیدن تجمع و در حالی که خبرها از خروج روحانی از درب دیگری حکایت داشت، معترضین مشغول اقامه نمازجماعت شده بودند که ماشین های کاروان حسن روحانی بدون توجه به آنها به حرکت در می آیند. در این بین منتقدین مجبور می شوند که نماز خود را بشکنند و کفش های خود را به دست بگیرند که در نهایت خبری منتشر شد که کفشی به سوی حسن روحانی پرت شده است خبری که هیچگونه سندی برای آن ارائه نشد.

معترضین به روحانی  با شعارهای مرگ بر آمریکا و حامیان وی نیز با قربانی گوسفند و روحانی مچکریم از وی استقبال کردند.

سید رضا اکرمی، رییس ستاد اصولگرایان حامی موسوی، در این خصوص در روزنامه آرمان نوشت: معترضین به روحانی بی عقلی کردند.

باران کوثری از حامیان روحانی که در این تجمع حضور داشته است، می گوید: وقتی به پاویون فرودگاه رسیدم مخالفان روحانی را دیدم که خیلی منظم ایستاده بودند و با پلاکاردهای مرگ بر آمریکا و اسرائیل شعار می‌دادند. در طول این مراسم کسی توهین کرد و درگیری با آقای روحانی رخ نداد. کسی قصد کتک‌کاری و قدرت‌نمایی نداشت. چند تن از دانشجویان معترض هم در حاشیه این برنامه بازداشت شدند.

برخورد گازانبری با بنرهای ضدآمریکایی

بنرهای صداقت آمریکایی که توسط یک موسسه غیرانتفاعی فرهنگی همزمان با مذاکرات ژنو در تهران نصب شده بود، با فشار اعضای اصلاح طلب و متنفذین در دولت جمع شد اما این بنرهای اعتراضی به سایر شهرها نیز رفت و در بسیاری از مجامع توسط مجموعه های فرهنگی جوانان نصب شد.

در همین زمینه غلامرضا انصاری، عضو دوم خردادی شورای شهر تهران، در واکنش به نصب این بنرهای ضدآمریکایی به ایسنا گفت: نصب بیلبوردها از طرف هر گروهی که انجام شده، کار غیراصولی و ضدامنیت ملی است. افخم سخنگوی وزارت خارجه نیز  نصب بیلبورد «صداقت آمریکایی» را غیرقانونی دانست. در همین زمینه روحانی گفت: فرهنگ با بیلبوردهای اختلاف افکنانه  تقویت نمی شود و در نهایت شهردای تهران تمام بیلبوردها را پایین کشید و قول برخورد با نصب کنندگان این بنرها را داد.

منتقدان و سرهنگ شمخانی

شورایعالی امنیت ملی این روزها مشغول به شکایت های متوالی از منتقدین دولت است و در همین راستا، دکتر محمود نبویان، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، حسین قدیانی، نویسنده روزنامه وطن امروز، به خاطر انتقاد از دولت دارای پرونده قضایی شده و برای پاسخگویی به دادگاه فراخوانده شدند.

مجوزهای نقد ژنو باطل می شود

همزمان با دریافت القابی چون بی سواد، حسود، بی دین، عمال صهیونیست ها، کوردل و... نشست هایی که توسط تشکل های دانشجویی برای نقد توافقنامه ژنو قرار بود برگزار شود، در بعضی از دانشگاهها لغو مجوز شد که از جمله این دانشگاهها می توان به دانشگاه اراک، دانشگاه تهران، پیام نور نشابور، اصفهان و... اشاره کرد.

صداوسیما به روابط عمومی دولت اعتدال تبدیل می شود؟

صداوسیما به واسطه مستقل بودن از جریانات سیاسی باید رویکردی ملی داشته باشد و تحت سلطه و مدیریت هیج دولتی قرار نگیرد. اگرچه حمایت از دولت ها و اطلاع رسانی اقدامات دولت یک وظیفه برای این سازمان به حساب می آید اما منتقدین دولت ها نیز باید از حق سخن گفتن و انتقاد برخوردار باشند، به خصوص در دولت جدید که کمی بیش از 50 درصد رای دهنده ها به آن رای داده اند.

در این میان صداوسیما، به خصوص تلویزیون، در مدت زمان روی کارآمدن دولت جدید اقداماتی را انجام داده که مستقل بودن آن زیر سئوال رفته است.

اولین مساله به تملق های 3 مجری اولین برنامه گقت وگوی روحانی با مردم برمی گردد که واکنش های زیادی به همراه داشت. در جریان گفت و گوی دوم هم دولت در اقدامی عجیب حتی حاضر نشد مجریان صداوسیما را تحمل کند و به دعوت مجری منتخب خود پرداخت. این اقدام که حیثت صداوسیما را به شدت زیر سئوال می برد، باعث مقاومت ضرغامی شد که البته این مقاومت بعد از یک ساعت و آغاز گفت وگوی روحانی با مجری دلخواه خود ناکام ماند هرچند که ضرغامی به هیات نظارت بر صداوسیما شکایت برد.

خبرهای دیگری حکایت از آن دارد که صداوسیما به شدت از لحاظ دریافت بودجه از سوی دولت تحت فشار قرار گرفته است، از همین رو، حتی رسانه ملی برای تامین هزینه های خود به تبلیغ در برنامه های تلویزیونی کودکان اقدام کرده است.

این در حالی است که صداوسیما مرتبا در ایام نوروز به پخش زیرنویس های جهت تبلیغ "کمپین دولتی انصراف از یارانه" اقدام می کند و ضرغامی در پاسخ به نامه نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای اختصاص زمانی به منظور حضور منتقدین توافقنامه ژنو در تلویزیون دست رد به سینه آنها می زند و از موضع حمایتی مجموعه اش نسبت به دولت و توافقنامه ژنو خبر می دهد.

فصل توقیف مطبوعات؛ بهار خزان زده و حمایت دولت اعتدال

روزنامه بهار از روزنامه های حامی دولت اعتدال و اصلاح در آخرین شماره خود با قلم یکی از اعضای گروهک نهضت آزادی اقدام به زیرسئوال بردن مقدسات شیعه نمود و ولایت حضرت علی(ع) را زیر سئوال برد. مدعی العموم براثر فشارهای مردمی وارد ماجرا می شود و روزنامه را توقیف می کند اما هیات نظارت بر مطبوعات اقدامی انجام نمی دهد.

علی جنتی در این رابطه گفت: اظهار تأسف من در خصوص توقف روزنامه بهار برای این بود که اصولا ما نباید به سمت توقیف روزنامه ها برویم چرا که راه های دیگری از جمله تذکرات شفاهی، تذکر کتبی، تذکر کتبی با ارجاع به دادگاه داریم و در نهایت توقیف و لغو پروانه روزنامه وجود دارد.

آسمان آبی برای دولت روحانی

هفته نامه آسمان که با کمک های مالی ویژه و با سرعت زیادی توانست به روزنامه تبدیل شود، با تیتر "روحانی تنها نیست" به دکه مطبوعات آمد اما در مدت کوتاهی، همان مشی روزنامه هتاک بهار را پی گرفت و از قول یک عضو جبهه ملی اقدام به زیر سئوال بردن احکام مسلم اسلام و قصاص نمود. در این خصوص نیز اعتراضات مردمی باعث شد خود مدعی العوم وارد شده و حکم به توقیف روزنامه آسمان بدهد در حالی که هیات نظارت بر مطبوعات هیچ اقدامی درباره آن نکرد.

روحانی: منتقدان حرف می زنند، موافقان را هم بگذارید حرف بزنند!

حسن روحانی اما خود وارد میدان می شود و به طور تلویحی از برخورد با دو روزنامه هوادارش انتقاد می کند. وی در مراسم اختتامیه جشنواره مطبوعات، خبرگزاری‌ها و پایگاه های اطلاع‌رسانی می گوید: چطور امروز برخی آزاد آزادند و برخی از این آزادی سهمی اندک در اختیار دارند؟ منتقدان دولت، مخالفان دولت آزادند و آزاد خواهند بود اما بگذارید به همان اندازه، همراهان دولت هم از آزادی و امنیت برخوردار باشند، نقد کنند مخصوصا نقد سازنده. این افتخار برای دولت است. من در هیات وزیران و هم به مسئولان گفته‌ام یا شکایتی از طرف دولت نباید باشد، نسبت به روزنامه، رسانه و یا باید به حداقل اقل ضروری اکتفا شود. شما می بینید امروز انتقاد صریح می کنند که حق آنهاست. گاهی حتی اتهام می زنند، دروغ مطرح می شود. حتی نسبت به آن موارد هم دولت وارد عمل نشده و شکایتی را مطرح نکرده است!

یالثارات، اولین قربانی

نگاهی به گرایش سیاسی رسانه ها به خصوص در فضای مکتوب نشان از برتری بالای رسانه های موافق دولت دارد. در این بین چند رسانه مکتوب منتقد دولت که مواضع صریحی دارند، با مشکلات جدی مواجه شدند، یالثارات اولین نشریه ای بود که دچار تیغ بنفش ها شد.

وزیر ارشاد مسئولان این هفته نامه را "لمپن" نامید و در نهایت این هفته نامه فرهنگی- اعتقادی که 21 سال سابقه  انتشار داشت و با دیدگاه خاصی، منتقد 3 دولت قبل نیز بود، در حالی که مدیرمسئول آن به علت بیماری در بیمارستان بستری بود، توقیف می شود.

محتشم، مدیرمسئول نشریه باسابقه یالثارات الحسین(ع)، در گفت‌وگو با فارس درباره علت توقیف این نشریه از سوی هیات نظارت بر مطبوعات اظهار داشت: علت توقیف نشریه تاکنون به ما گفته نشده است اما قبلاً تذکری درخصوص رویکرد فرهنگی نشریه به ما داده شده بود چرا که یالثارات به عملکرد دولت انتقاد داشته است.

9 دی و دشمنی دولت

هفته نامه 9 دی به مدیرمسئولی حجت الاسلام رسایی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، منتشر می شود که وی از جمله منتقدین جدی وزیر ارشاد دولت و باعث کارت زرد به علی جنتی شده است. در هفته پایانی سال 92 شایعه توقیف این نشریه منتشر شد که خود رسایی در مصاحبه با خبرگزاری ها از تکذیب توقیف 9 دی توسط معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد سخن گفت اما دو روز مانده به آغاز سال جدید، دولت عیدی جدیدی به منتقدین خود می دهد و هفته نامه پرمخاطب 9 دی را توقیف می کند.
 
بررسی بیانیه وزارت ارشاد در این خصوص حکایت از آن دارد که این توقیف به خاطر انتقاد از دولت  در مواردی چون توافقنامه ژنو، فساد کرسنت، عملکرد وزارت ارشاد و... بوده است.

علیرضا معاف، سردبیر «9 دی»، با تایید خبر توقیف این هفته‌نامه به فارس گفت: دلیل عمده این اقدام هیات نظارت، انتشار مطالب انتقادی نسبت به سیاست‌های هسته‌ای، فرهنگی و اقتصادی دولت یازدهم است.

وطن امروز تحت فشار؛ مدیرمسئولی که با وثیقه ازاد است

روزنامه وطن امروز به صاحب امتیازی مهرداد بذرپاش، نماینده مردم تهران، که به خاطر مشکلات مالی مجبور شده است نیروهای تحریریه خود را کاهش دهد، از جمله معدود رسانه های مکتوب مخالف دولت است که  صریح ترین انتقادات را منتشر می کند.

این روزنامه هم با شکایت شورایعالی امنیت ملی و به خاطر انتشار مطلبی در مورد فساد کرسنت که پای برخی افراد کابینه دولت یازدهم در آن گیر است، دارای پرونده قضایی شده  و حتی حسین قدیانی، نویسنده سیاسی این روزنامه، هم از شکایت دولت بی بهره نمانده و خبرهایی از توقیف نزدیک آن می رسد. تذکرات پیاپی، شکایت های دولتی ها، قطع اگهی سازمان های دولتی از جمله فشارهای دیگری است که بر این روزنامه وارد می شود. این در حالی است که مدیرمسئول این روزنامه با ارائه وثیقه به دادگاه آزاد است.

رضا شکیبایی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در این خصوص  اظهار داشت:‌ حسین قدیانی با شکایت یک نهاد دولتی به دادسرای فرهنگ و رسانه احضار شه است.

سردبیر روزنامه وطن امروز افزود:‌ این شکایت برای 4 یادداشت منتشره این نویسنده در نقد توافق ژنو صورت گرفته است؛ یادداشت‌های مذکور همگی در روزنامه «وطن امروز» به چاپ رسیده بودند و این نهاد دولتی به طور جداگانه از مدیرمسئول روزنامه «وطن امروز» هم بابت این یادداشت‌ها شکایت کرده است.

وی ادامه داد: نهاد دولتی مذکور این مطالب را «اقدام برخلاف مصوبات شورایعالی امنیت ملی» عنوان کرده است.

شکیبایی بیان داشت: پیش از این، این نهاد دولتی از روزنامه «وطن امروز» برای اطلاع رسانی درباره پرونده فساد نفتی کرسنت و تیتر «هولوکاست هسته‌ای» در انتقاد از توافقنامه ژنو نیز شکایت کرده بود.

حسن روحانی، رییس جمهور حقوقدان، با این حال طی سخنرانی خود در هیات دولت و در آغاز سال 93 می گوید: در سالی که گذشت، در زمینه مسایل فرهنگی، اجتماعی و سیاست داخلی حرکت‌های بسیار خوبی انجام شد. بسیار خوشحالم که امروز انتقاد از دولت سهل و ساده انجام می‌گیرد. سایت‌های منتقدان، برنامه‌های صداوسیما و روزنامه های آنها هرچه بخواهند می نویسند و می سازند. فکر نمی‌کنم هیچ زمانی اینچنین بدون دغدغه و به راحتی از شخص رییس‌جمهوری، از کار دولت و راه دولت نقد و انتقاد می کردند.