۲۰ روز سرنوشت‌ساز در «وین»

تدبیر24:ایران و گروه 1+5؛ پلان شش از اپیزود آخر. پیش از شروع اپیزود آخر در «وین»، یک اپیزود در «تهران» ضبط شد که «پیام ایران» نام دارد؛ پیامی با عنوان «ما می‌توانیم تاریخ‌ساز باشیم». وزیر خارجه ایران این پیام را در قالب یک ویدئو به گوش جهان رساند.

تهران ؛ پلان اول
در همان زمانی که «ظریف» و «اشتون» عصر چهارشنبه در اولین روز از ششمین دور مذاکرات هسته‌ای در هتل «کوبورگ» وین به همراه معاونانشان با یکدیگر گفت‌وگو می‌کردند، این ویدئو در شبکه «یوتیوب» منتشر شد.

این پیام با صحنه‌هایی از فضای سرسبز محوطه وزارت خارجه (باغ ملی) آغاز می‌شود و پس از آن «ظریف» مقابل دوربین نخستین جمله را می‌گوید: «تا سه‌هفته آینده فرصت استثنایی داریم تاریخ‌ساز شویم و روی توافق به اجماع برسیم.» او همچنین خواستار «پایان‌دادن به بحران غیرضروری» شد که طرفین را از رسیدن به چالش‌های مشترک بازداشته است. او از «چالش‌هایی هولناک مانند آنچه در هفته‌های اخیر در عراق رخ داده» در توضیح جمله قبلش استفاده کرد. تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای از ابتدای مذاکرات مساله هسته‌ای ایران را «بحران غیرضروری» می‌نامند.

ظریف می‌گوید: «ما می‌توانستیم سال 84 موضوع هسته‌ای را حل و فصل کنیم. در آن زمان وقتی می‌گفتم ایرانی‌ها به فشار حساسیت دارند، حرف من را باور نمی‌کردند. دولت بوش با اصرار بر اینکه ایران باید غنی‌سازی را به کلی رها کند، باعث از هم پاشیدن معامله شد.»

 وزیر خارجه ایران همچنین در این ویدئو از تحریم‌های شکل گرفته علیه ایران انتقاد کرد: «نه ترور دانشمندان هسته‌ای و نه خرابکاری در تاسیسات هسته‌ای که می‌توانست پیامدهای فاجعه‌بار زیست‌محیطی داشته باشد یا حتی تهدیدهای مکرر به حمله نظامی باعث فلج‌شدن برنامه هسته‌ای ایران نشد. در واقع اینها همه تاثیر معکوس داشتند. اصرار بر عدم غنی‌سازی باعث افزایش صدبرابری تعداد سانتریفیوژهای ما شد، یعنی سانتریفیوژهای ما به نزدیک 20هزار سانتریفیوژ رسید... تهدیدهای حمله به تاسیسات اتمی ما و با خاک یکسان کردن آنها ما را مجبور به ساخت فردو، مکانی تحت حفاظت کوه‌ها کرد. دولت‌های غربی اعتراض و انکار کردند، در حالی‌که این وضعیت را خودشان به وجود آورده بودند.»

در لحظه آخر نمی‌توانید امتیاز بگیرید
اما بخش هشدار‌آمیز سخنان «ظریف»، در دو دقیقه پایانی ویدئوی چهاردقیقه و 40ثانیه‌ای بود. او در سخنانش به یک تئوری معروف در روابط بین‌الملل به نام «chicken game» یا به‌اصطلاح آکادمیک فارسی، تئوری «جوانک ترسو» اشاره کرد.

او در این‌باره گفت: «من یک‌بار دیگر احساس نیاز می‌کنم که هشدار دهم و بگویم که بازی chicken game به امید گرفتن امتیاز در لحظه آخر، نمی‌تواند نتیجه‌ای بهتر از سال 1384 بدهد.»

در این تئوری دو خودرو در نظر گرفته می‌شود که با سرعت به سمت یکدیگر در حرکت هستند و لحظه آخر هر یک که کنار بکشد، دیگری امتیاز گرفته است. او همچنین به طرف مذاکره توصیه‌ای کرد: «به کسانی که هنوز فکر می‌کنند تحریم‌ها ایران را بر سر میز مذاکره آورده است می‌گویم که تحت فشار قرار دادن نه در طول هشت سال گذشته بلکه در 35 سال گذشته را امتحان کرده‌اید، بیایید احترام متقابل را امتحان کنید. این کارساز است.»

او در مورد توافق احتمالی نیز گفت که «این توافق نه یک توافق بد یا خوب، بلکه توافقی شدنی و ماندگار و برآمده از فهم و احترام متقابل است.» او از آمادگی ایران برای برداشتن گام‌های مشخصی خبر داد که تضمین می‌کند برنامه هسته‌ای ایران همیشه صلح‌آمیز باقی خواهد ماند. ظریف در پایان گفت: «دولت من متعهد است به این بحران غیرضروری تا 29 تیرماه پایان دهد. امیدوارم همتایانم نیز چنین تعهدی داشته باشند.»
 
وین؛ پلان دوم
«ظریف» در بدو ورود به «وین» گفت: «در این دور از مذاکرات تا 29تیر طرف‌های مذاکره‌کننده حتما باید وارد نگارش شوند البته در دوره قبل وارد نگارش شدیم و درست است که موارد توافق زیاد نبود اما نگارش شروع شد.»

عصر روز گذشته پس از پایان نشست دوجانبه «ظریف» و «اشتون»، «ویلیام برنز» معاون وزیر خارجه آمریکا نیز به جمع آنها اضافه شد و مذاکرات سه‌جانبه آغاز شد. پیش از دیدار «ظریف» و «اشتون» نیز وزیر خارجه ایران با روسای هیات‌های مذاکره‌کننده روسی و چینی رایزنی کرد.

 دور ششم از مذاکرات ایران و گروه 1+5 که از روز گذشته آغاز شده، به مدت 20 روز ادامه خواهد داشت؛ 20 روزی که به گفته «عباس عراقچی»- نفر دوم مذاکره‌کننده ایران- حضور «محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران در طول این مدت در «وین» نشان‌دهنده جدیت دو طرف مذاکره برای به‌نتیجه‌رساندن مذاکرات است. البته او گفت: «ممکن است بعد از چند روز وزیر خارجه تشخیص دهند که لازم است برای مشورت به تهران برگردند و دوباره به وین بیایند و معاونان، گفت‌وگوها را ادامه دهند.» او همچنین از اقامت 20 روزه «اشتون» نیز در وین خبر داد.

معاون وزیر خارجه همچنین از احتمال حضور وزرای خارجه 1+5 برای بعضی از تصمیم‌گیری‌هایی که احتیاج به اراده سیاسی در سطح بالا دارند، خبر داد. «عباس عراقچی» در گفت‌وگو با «ایسنا» از «برخورداری از دستورالعمل‌هایی برای رسیدن به توافق» سخن گفت و افزود: «ما به‌عنوان دیپلمات امیدوار هستیم و از اراده و جدیت لازم و همچنین دستورالعمل‌های لازم برخوردار هستیم تا بتوانیم این گفت‌وگوها را به نتیجه برسانیم.»

عراقچی در مورد توافق نهایی احتمالی نیز گفت: «توافق نهایی یک دوره‌ زمانی خواهد داشت و این چیزی است که در توافق ژنو به آن اشاره شده است. البته این دوره زمانی نیز یکی از موضوعات مورد مذاکره است که باید درباره‌ آن تصمیم‌گیری شود، اگر به خاطر اعتماد‌سازی محدودیت‌هایی را قبول کنیم برای یک دوره‌ زمانی مشخص و موقتی خواهد بود.»

در همین حال به گزارش «تسنیم» «ماری هارف» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا که عضو تیم مذاکره‌کننده آمریکا نیز است، با تاکید بر پایبندی ایران به تعهداتش بر اساس توافق ژنو گفت: «شش ماه قبل بدبینی بسیاری درباره برنامه اقدام مشترک وجود داشت، بسیاری درباره پایبندی ایران به آن بدبین بودند، اینکه آیا به تعهداتشان پایبند خواهند بود، آنها این کار را کردند.»

«ویلیام هیگ» وزیر خارجه انگلیس نیز در این خصوص گفت: «هنوز با توافق فاصله وجود دارد و این موضوع قطعی نیست، اما ما باید تمام دامنه و چشم‌انداز برای رسیدن به توافق را بیازماییم.» همچنین وزارت خارجه روسیه اعلام کرد، «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه این کشور و «جان کری» وزیر خارجه آمریکا در تماس تلفنی خود در مورد مذاکرات ایران و گروه 1+5 و دستیابی به توافق جامع گفت‌وگو کردند.