تاغزارهای سبزوار، زغال قلیان می‌شوند!

تدبیر24: قاسم آخوندی  با بیان اینکه شهرستان سبزوار دارای 485 هزار هکتار بیابان در کشور است، اظهار کرد: 8.3 درصد از بیابان‌های جهان در ایران واقع شده که این میزان برابر با 43.7 میلیون هکتار از اراضی کشور است.

وی با بیان اینکه بیش از 20 میلیون هکتار از اراضی بیابانی کشور تحت تاثیر فرسایش بادی و 4.6 میلیون هکتار از اراضی بیابانی در محدوده کانون‌های بحران قرار دارد، تصریح کرد: مناطق بیابانی کشور در بیش از 180 نقطه، 18 استان و 97 شهرستان پراکنده شده است.

وی با بیان اینکه افزایش جمعیت، چرای مفرط دام، برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی، آلودگی آب‌های زیرزمینی از طریق پساب‌های صنعتی، تغییر کاربری اراضی و شدت کشاورزی و مدیریت نامناسب مراتع در رشد پدیده بیابانزایی رشد فزاینده‌ای دارد.

آخوندی با بیان اینکه سازمان جنگل‌ها و آبخیزداری در کشور طرح‌هایی را تحت عنوان تثبیت شن‌های روان و بیابان‌زدایی آغاز کرده است، ادامه داد: ماحصل اجرای این طرح‌ها باعث شد تا روستاها، مراکز نظامی، مراکز اقتصادی و تولیدی در مناطقی که در معرض حرکت شن‌های روان هستند از آسیب مصون بمانند.

وی با اشاره به وضعیت استان خراسان رضوی در حوزه بیابان گفت: بیش از یک میلیون و 650 هزار هکتار از اراضی استان در معرض فرسایش بادی قرار دارد که از این میزان 750 هزار هکتار در کانون‌های بحرانی فرسایش بادی است که این میزان در 15 کانون خطرآفرین،17 نقطه و 15 شهرستان قرار دارد.

رئیس اداره منابع طبیعی سبزوار با اشاره به اینکه سبزوار بیش از ۴۸۵ هزار هکتار بیابان دارد، گفت: بیش از ۷۱ هزار هکتار از این مناطق در کانون‌های بحران قرار دارد.

آخوندی با بیان اینکه در دهه ۴۰، سبزوار از نظر ریزگردها به شدت آسیب دیده ‌است، اظهار کرد: در آن سال‌ها برای کنترل این پدیده تاغزارهایی در این منطقه با همت مردم و سازمان جنگلبانی کاشته شد تا جلوی حرکت ریزگردها و خاک به سمت این شهرستان گرفته شود.

وی با بیان اینکه نهضت مبارزه با بیابان‌زایی در سبزوار از همان سال‌های دهه ۴۰ آغاز شد، تصریح کرد: در آن دوران، مردم با همت بالایی که داشتند در زمینه حراست از تاغزارها تلاش می‌کردند و در برخی موارد حتی با وسایل نقلیه شخصی خود برای آبرسانی به تاغزارها اقدام می‌کردند.

رئیس اداره منابع طبیعی سبزوار با بیان اینکه آسمان سبزوار در دهه 40 و قبل از آن همواره به دلیل حرکت ریزگردهای قرمز، غیرقابل تنفس بود ادامه داد: با کاشت این تاغزارها و مهم برشمردن آنها وضعیت شهرستان تغییر یافت و آرامش خوبی در شهرستان ایجاد شد.

آخوندی با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته اعتبار خوبی برای کاشت این تاغزارها در منطقه اختصاص داده شده است، افزود: در سنوات گذشته بیش از ۴۰۰ هکتار از کانون‌های بحران در سبزوار تاغ کاری شده است. در سال‌های اخیر میزان اعتبارات کاهش یافته و منابع کمی برای حفظ و مدیریت تاغزارهای در شهرستان اختصاص یافته است. در سال گذشته فقط توانسته‌ایم ۶۰ هکتار از اراضی و کانون‌های بحران را تاغ‌ کاری کنیم.

وی با بیان اینکه نبود اعتبارات بخشی از مشکلات ما در حوزه حفظ تاغزارهای سبزوار است، افزود: مهمترین مشکل ما در این حوزه، افزایش قلیان‌سراها و هجوم صاحبان این مکان‌ها برای کندن و تبدیل کردن چوب تاغ‌ها به زغال است.

آخوندی با بیان اینکه هزینه‌های هنگفتی برای کاشت تاغ در منطقه صورت گرفته است، افزود: تعداد قلیان‌سراهای مجاز و غیرمجاز در سبزوار رو به افزایش است و این عامل سبب شده تا آنها برای تامین زغال رایگان به سمت آسیب‌زدن به تاغ‌ها بیاورند.

رئیس اداره منابع طبیعی سبزوار افزود: در سال‌های اخیر شاهد کاهش چشم‌گیر تاغ‌زارها در مناطق مختلف سبزوار بوده‌ایم که این مسئله برای آینده این شهر بسیار خطرناک است.

آخوندی با بیان اینکه سبزوار در منطقه‌ای کویری واقع شده و تعداد بیابان‌های آن نیز زیاد است، اضافه کرد: متاسفانه در سال‌های اخیر شاهد حرکت ریزگردها به سمت این شهرستان بوده‌ایم. اگر روند آسیب رسیدن به تاغ‌زارهای سبزوار همچنان ادامه یابد شاهد حرکت بیشتر ریزگردها به سمت شهرستان خواهیم بود و در سال‌های آینده آسمان سبزوار دیگر صاف نمی‌شود.

وی با بیان اینکه در سال‌های گذشته بیش از ۴۰ قرق‌بان متولی حفظ تاغ‌زارهای سبزوار بوده‌اند، افزود: در این زمینه دارای کمبود نیرو هستیم و این تعداد به چهار تا پنج قرق‌بان رسیده است. این تعداد نمی‌توانند این اراضی را حفظ و حراست کنند. در این زمینه باید مقامات قضایی و مسئولان تامل بیشتری کنند و ما را در راستای حفظ این سرمایه‌های ملی کمک کنند.

آخوندی با اشاره به اینکه شهرستان سبزوار دارای 308 هزار راس دام است، ادامه داد: سطح مراتع مجاز ما در شهرستان فقط 160 هزار هکتار است که متاسفانه دامداران حد مجاز را رعایت نمی‌کنند و باعث تخریب مراتع و افزایش سطح بیابان‌ها می‌شوند.

وی با بیان اینکه هرگونه تعلل در امر بیابان زدایی منجر به حرکت ریزگردها و بروز آسیب‌های زیادی می‌شود، یادآورشد: یکی از مشکلات مهم ما در حوزه حفظ تاغزارها، کمبود و تا حدودی نبود اعتبارات است که اگر این روند همچنان ادامه یابد و مسئولین فکری به حال تاغزارها و مردم در کنار مسئولان کمکی برای حفظ این منابع مهم و سرمایه‌های ملی نکنند در آینده شاهد حوادث خواهیم بود که در دهه 40 برای سبزوار رخ داده است.