روزهای سخت نخلداران کرمان

تدبیر24: عارضه خشکیدگی خوشه های خرما در منطقه شرق استان کرمان درست زمان به ثمر نشستن خرما و ماحصل دست رنج کشاورزان، موجب اندوه و تاثر کسانی شد که تمام سال را به امید این روز و چیدن خوشه های دسترنج شان سر بر آسمان نظاره گر خوشه هایی بودند که زیر نور خورشید خودنمایی می کردند.

و امروز که قهر طبیعت بار دیگر در قالب افزایش درجه حرارت هوا و عارضه خشکیدگی، دُردانه های خرمای شرق استان کرمان را فرا گرفت باغداران این منطقه را با آینده ای مبهم برای گذران زندگی روبرو کرده است.

عارضه های مختلف همچون آفت ها، حوادث و قهر طبیعت از جمله مشکلاتی است که محصول کشاورزان را تهدید می کند و این بار و در منطقه ریگان، فهرج و نرماشیر و بم گرمای شدید و توفان شن، ثروت اصلی این مناطق را از دست کشاورزان در آورده است.

نخل های سر به فلک کشیده و استواری که گرمای بیش از 40 درجه را نیز تاب می آوردند و سرافراز بر این خطه خودنمایی می کردند، امسال با افزایش درجه حرارت بالای 45 درجه و در برخی روزها 47 و50 درجه سانتی گراد، کم آوردند و این ضربه مهلک کمر قشر کشاورز و بهره برداران این بخش را نیز زیر بار هزینه ها خم کرد.

اینکه واحد شمردن انسان، شتر و نخل ها نفر تعیین شده خود حکایت از اهمیت و جایگاه مهم این سه موجود دارد و البته حکمتی نیز در پس این نامگذاری است.

نخلداران این مناطق نیز دلی پر درد از خشکیدگی خرماهایشان دارند و سخنانشان مثنوی هفتاد من کاغذ است.

سید 'محسن جلال الدینی' باغدار حومه بم و نرماشیر گفت: بیش از 10 هکتار نخلستان دارم که هر سال حدود 60 تن از این نخلستان ها خرما برداشت می کنم.

وی ادامه داد: عارضه خشکیدگی امسال به بیش از 80 درصد باغات و محصولاتم خسارت وارد کرده است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر 15 تن از محصول خرمای باغاتم سالم است، گفت: عارضه خشکیدگی خرما موجب ضرر 130 میلیون تومانی ام با قیمت کنونی خرما در بازار شده است.

این باغدار با بیان اینکه بیمه محصولات کشاورزی توسط بانک کشاورزی انجام می شود، ادامه داد: شرکت های بیمه برای بیمه کردن درخت درجه یک هزار و 700 تومان هزینه دریافت می کنند و حداکثر تعهد 100 درصد خسارت برای هر درخت بیمه شده 20 هزار تومان است.

جلال الدینی گفت: شرکت های بیمه در این صورت یک بیستم خسارت را پرداخت می کند که این مبلغ اندکی است.

وی از مسوولان خواست درصد تعهد پرداختی بیمه را در بخش درختان خرما افزایش دهند.

وی از مسوولان مرکز تحقیقات کشاورزی استان کرمان نیز گله مند بود و گفت: کارشناسان این مرکز تحقیقاتی اقدام مثبتی برای جلوگیری از بروز عارضه خشکیدگی خرما انجام نداده اند.

این کشاورز شرق استان کرمان، اظهار کرد: برخی کشاورزان

بعد از متضرر شدن از عارضه خشکیدگی خرما و یک سال زحمت و خسارت 100 درصدی درصدد رها کردن کشاورزی هستند.

وی گفت: سازمان جهاد کشاورزی در زمینه مقابله با عارضه هایی مانند خشکیدگی خرما که هر سال با شدت و ضعف بروز پیدا می کند، قوی عمل نکرده و اگر کاری انجام داده است باید انعکاس داده شود.

جلال الدینی اظهار کرد: منطقه شرق استان کرمان با توجه به نزدیک بودن به مرزهای شرقی برای شغل های کاذب مستعد است و مسوولان باید در زمینه کمک به کشاورزان برنامه ریزی کنند.

'محمد شهیکی' یکی از نخلداران ریگانی هم به ایرنا می گوید: عارضه خشکیدگی بیش از 500 خوشه خرمای نخلستان هایم را دچار خسارت جدی کرده است.

وی اظهار کرد: یک هفته مانده به برداشت محصول، نخلستان ها در مقابل چشمم خشک و تمام خوشه های خرما تبدیل به ضایعات شد.

'علی رمضان زاده' نیز گفت: عارضه خشکیدگی به 80 درصد محصول باغاتم خسارت وارده کرده است.

این باغدار با بیان اینکه درآمدم از طریق همین نخلستان هاست، تصریح کرد: گرما و توفان تنها سرمایه ام را از من و خانواده ام گرفت.

وی از مسولان خواست در زمینه رفع مشکل خسارت خشکیدگی خرما چاره اندیشی کنند.

'علی سرحدی' دیگر نخلدار ریگانی می گوید: به دلیل خشک شدن خوشه های خرما دیگر محصولی ندارم.

وی ادامه می دهد: تمام توصیه های کارشناسان را عملیاتی کردم اما گرما تمام زندگی ام را یکباره نابود کرد.

وی گفت: عارضه خشکیدگی، خوشه های خرما را کم کم چروکیده و سپس خشک می کند.

یکی از کشاورزان توکل آباد ریگان و فهرج نیز گفت: از 500 خوشه خرما در نخلستان بیش از 70 درصد آن دچار عارضه خشکیدگی شده است.

وی افزود: متاسفانه محصولات خود را بیمه نکرده ام که این موضوع موجب شده تا خسارت وارد شده جبران پذیر نباشد.

یک کشاورز دیگر منطقه بم، نرماشیر و ریگانی نیز گفت: تنها راه امرار معاش من از این چند درخت خرماست.

وی اضافه کرد: تمام توصیه های کارشناسان جهاد کشاورزی را انجام دادم اما به دلیل شدت گرمای هوا نیمی از محصول خشک شده است.

'موسی ابراهیم پور' نیز یکی از کشاورزان ریگانی که نای سخن گفتن ندارد در گفت و گو با ایرنا گفت: امسال هیچ محصولی برای برداشت ندارم تمام محصولم خشک شده و نمی دانم هزینه امرار و معاش فرزندانم را از کجا بیاورم.

'هادی فر' کشاورز دیگر فهرج می گوید: از هزار و 800 خوشه خرما فقط 300 خوشه سالم مانده است و روزها به جز اشک و آه هیچ کاری از دستم بر نمی آید.

وی می گوید: زکات محصولم را نیز پرداخت کردم اما امسال هیچ محصولی برای برداشت ندارم و باید یکسال دست رنج را خشک شده ببینم.

گرمای طاقت فرسای تابستان امسال حدود 60 درصد خرمای نخلستان های ریگان، 55 درصد خرمای فهرج و 50 درصد خرمای نرماشیر را دچار عارضه خشکیدگی کرد که البته شرکت های بیمه گر فقط 10 درصد خسارت را پرداخت می کنند.

این قشر زحمت کش به دلیل پایین بودن تعهدات بیمه ای کمتر راضی به بیمه کردن محصولاتشان می شوند چنانچه فقط 70 درصد محصول خرمای ریگان بیمه هستند.

عارضه خشکیدگی خرما یکی از هزاران مشکلی است که کشاورزان این منطقه هر سال با آن دست و پنجه نرم می کنند.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان هم سطح زیر کشت خرما را در چهار شهرستان شرقی استان کرمان به ترتیب 9 هزار و 780 هکتار در بم، شش هزار و 433 در فهرج، پنج هزار و 458 هکتار در ریگان، هفت هزار و 732 هکتار در نرماشیر و در مجموع 29هزار و 400 هکتار در شرق استان اعلام کرد.

مسعود محمودی گفت: سطح زیر کشت بارور نخیلات در استان کرمان 25 هزار هکتار است و مجموع بارور و غیر بارور در کل استان 34 هزار هکتار است.

وی با اشاره به بروز عارضه خشکیدگی خرما در شهرستان های شرق استان کرمان، گفت: این عارضه در منطقه بم به 30 درصد محصول، در نرماشیر به 35 درصد، در فهرج به 60 درصد و در ریگان نیز به 60 درصد محصول خرما خسارت وارد کرده است.

وی افزود: امسال، سال محصول آوری درختان خرما بوده و به همین دلیل تولید محصول در شرق استان افزایش داشته است هرچند اگر عارضه خشکیدگی در این شهرستان ها بروز نمی کرد از میزان کنونی هم بیشتر می شد.

محمودی بیان کرد: سال گذشته در نرماشیر میزان تولید خرما 32 هزار تن بود که در سال جاری به 39 هزار تن، در بم از 49 هزار تن در سال قبل به 53 هزار تن، فهرج از 23 هزار تن به 36 هزار تن و در ریگان از 17 هزار تن در سال گذشته به 23 هزار تن رسیده است.

وی گفت: در مجموع سال قبل 121 هزار تن خرما و امسال 151 هزار تن خرما در استان کرمان برداشت شده است.

وی تصریح کرد: سطح زیر کشت خرمای بیمه نشده در استان کرمان 15 هزار هکتار و حدود 10 هزار هکتار هم بیمه شده است.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان افزود: کشاورزان حدود هزار و 850 تومان برای بیمه کردن هر درخت پرداخت می کنند.

وی گفت: سال 1392 حدود 10 میلیارد و 300 میلیون تومان برای یک میلیون و 324 اصله درخت خسارت دیده نخل در استان پرداخت شد که امسال این تعداد به یک میلیون و 510 هزار اصله رسید در حالی که حدود 10 هزار و 500 هکتار سطح زیرکشت بیمه است.

محمودی تصریح کرد: کارشناسان جهاد کشاورزی استان کرمان در حال برآورد خسارت نخلستان های شرق استان کرمان هستند.

وی با بیان اینکه شرکت های بیمه برای هر درخت 22 هزار و 500 تومان خسارت می پردازند، گفت: این در حالی است که هر درخت حدود 240 هزار تومان درآمد دارد که اگر 100 درصد خسارت وارد شود تفاوت پرداختی بیمه و خسارت 100 درصدی حدود 10 برابر تفاوت دارد.

وی ادامه داد: کشاورزان تقاضا دارند برای افزایش پرداخت و تعهد بیمه ای اقدام شود.

محمودی با بیان اینکه خسارت عارضه خشکیدگی خرما در کل استان حدود 240 میلیارد تومان بوده است، گفت: بیش از 95 درصد این خسارت مربوط به شرق استان کرمان است.

وی با بیان اینکه مشکلات به وجود آمده در مورد بروز عارضه خشکیدگی خرما به وزارتخانه ابلاغ و پیشنهاداتی هم ارایه شده است، گفت: از جمله این پیشنهادت تسهیل در صادرات و اجرای سیاست های تشویقی به عنوان یکی از ضروری ترین اصول مورد نیاز برای فروش محصول خرما با توجه به وضعیت مازاد تولید است.

وی از اجرای طرح تولید محصول ارگانیک در سطح 250 هکتار از باغات نخیلات و همکاری لازم با تامین اعتبار یک میلیارد ریال، تامین تسهیلات بانکی مورد نیاز با بهره مناسب برای توسعه و بهبود کیفی خرما و پیگیری امور مربوط به بیمه محصول به عنوان یکی از ضروری ترین کارها با همکاری صندوق بیمه محصولات کشاورزی به عنوان اقدامات جهاد کشاورزی نام برد.

خرما یکی از محصولات مهم مناطق گرمسیری است که به عنوان یک محصول استراتژیک نقش اساسی در ایجاد اشتغال، درآمدزایی، حفظ محیط زیست، امنیت غذایی و توسعه پایدار کشاورزی بویژه در مناطق محروم ایفا می کند.

محصول خرما در حوزه شمال استان کرمان با سطحی بالغ بر 34 هزار و 400 هکتار بعد از محصول پسته جایگاه دوم سطح زیر کشت را به خود اختصاص داده است و رتبه چهارم کشوری را دارد که البته با احتساب نخیلات جنوب استان جایگاه اول سطح زیر کشت و تولید را در کشور داراست.

عمده رقم تولید خرما در استان کرمان مضافتی است که از نظر بازار مصرف داخلی و تا حدودی صادرات از جایگاه مطلوبی برخودار است.

مهمترین مناطق خرما خیز در حوزه جهاد کشاورزی شمال استان کرمان شامل شهرستان های بم، نرماشیر، فهرج، ریگان، ارزوئیه و کرمان (بخش های شهداد و گلباف) است.

اهمیت اقتصادی این محصول به عنوان یکی از اقلام صادرات غیر نفتی است و می توان از نظر اقتصادی با برنامه ریزی لازم برای فرآوری و فروش مناسب آن جایگاه ویژه ای برای خرما متصور شد.

سطح زیر کشت خرما در جنوب کرمان که سازمان جهاد کشاورزی مستقل دارد نیز 37 هزار و 280 هکتار اعلام و پیش بینی شده است: بیش از 200 هزار تن محصول امسال از نخلستان های این منطقه برداشت شود.

برداشت خرما امسال در جنوب کرمان با افت قیمت این محصول در بازار و حضور واسطه ها همزمان شد که اعلام و انجام خرید تضمینی با پیگیری مسوولان استان کرمان و تصمیم گیری در سطح وزارت جهاد کشاورزی، از ضرر و زیان گسترده کشاورزان جلوگیری کرد.