عوامل فشار درجهت عدم دستیابی به توافق هسته ای

تدبیر24:پائول پیلارکارشناس ارشد پیشین سیا و مدرس در حوزه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون است. وی در یادداشتی که در سایت کنسرسیوم نیوز منتشر شد به بیان نظرات خود در رابطه با مذاکرات وین پرداخت.

به گزارش سرویس بین الملل تدبیر24 وی در آخرین یادداشت خود می نویسد: به نظر می رسد که ایران در مقابل برخورداری از برخی معافیت های تحریمی حاضر است بر سر اعمال محدودیت بر روند برنامه هسته ای خود موافقت کند با این حال، از شواهد امر این گونه بر می آید که نئومحافظه کاران و سایر تندروها در امریکا عزم خود را جزم کرده اند تا مانع از دستیابی طرفین به توافق هسته ای شوند. در صورتی که این سناریو تحقق یابد تنش و ناآرامی در خاورمیانه به بدترین شکل ممکن خواهد رسید.

نقاط عطف در تاریخ روابط خارجی امریکا در برخی مواقع با حرکت در مسیری تازه و راه های نوین شناخته شده اند. با این حال، احتمال آن وجود دارد که به جای پیمودن مسیری بهتر در نتیجه شکست از تعقیب سیاست های در نظر گرفته شده نتایج مخرب قابل توجهی حاصل شود.

این مدرس دانشگاه در ادامه می افزاید : ما احتمالا با نقطه عطف دیگری در تاریخ روابط خارجی امریکا مواجه خواهیم بود که همان خطر عمده مخالفت های صورت گرفته از سوی مخالفان است زیرا هرگونه توافق بر سر محدود شدن برنامه هسته ای ایران که در صورتی موفقیت مخالفان در روند توافق است، نوعی کارشکنی حاصل خواهد شد.

آنچه احتمال برباد رفتن فرصت تعامل با ایران را افزایش می دهد مسائلی نیست که بر روی میز مذاکره در اروپا روی می دهد، بلکه احتمال تصمیم نمایندگان کنگره امریکا در واشنگتن برای کارشکنی در روند مذاکرات دیپلمات های امریکایی با طرف ایرانی است.

این کارشناس در ادامه انرژی نمایندگان مخالف توافق با ایران که در کنگره به سر می برند را از سه منبع عمده زیر می داند :

اولین منبع : نیاز به وجود دشمن خارجی

اولین منبع تغذیه آنان نیاز به وجود دشمن خارجی و خلق و خوی این گروه از نمایندگان است که برای امریکا نقش بازیگری نظامی و سازش ناپذیر در مقابل دشمن فرضی را قائل اند. این رویکرد بیش تر برآمده از دیدگاه نهفته در نئومحافظه کاری است. در این رویکرد برخی مواقع ایران نقش دشمن ضروری در مقابل امریکا را ایفا می کند.

دومین منبع : جناح راست اسرائیل

پس از آن، مخالفت قوی درباره توافق با ایران از سوی جناح راست اسرائیل است. این طیف طبق عادت دیرینه خود با هرگونه توافق امریکایی ها با ایران مخالف است. این مخالفت از آن رو صورت می گیرد تا توجهات بین المللی از مشکلات و مسائل داخلی اسرائیل به سوی برنامه هسته ای ایران معطوف شود. رژیم اسرائیل هم چنین از این طریق نقش خود در ایجاد مشکلات منطقه ای را انکار می کند.

سومین منبع : مخالفان جمهوری خواه دولت اوباما

سومین بازیگری که مخالف هرگونه تلاش دستگاه سیاست خارجی "باراک اوباما" برای توافق با ایران است، مخالفان جمهوری خواه دولت اوباما هستند. آنان با هر چیزی که موافق و مدنظر اوباماست مخالف هستند و یا آن را انکار می کنند.

تشدید زخم زبان های جمهوری خواهان علیه موضوع مهاجران و تصمیم اوباما درباره آن را نیز باید در این راستا مورد ارزیابی قرار داد. در صورتی که مخالفان توافق با ایران پیروز شوند، ما شاهد چرخشی منفی در روابط خارجی امریکا خواهیم بود چرا که از دست رفتن هرگونه فرصت تعامل با ایران بر سر برنامه هسته ای آن کشور آینده ای نامعلوم و مبهم را پیش روی ما قرار خواهد داد. تلاش های کارشکنان در حالی صورت می گیرد که دو طرف درصددند تا به سرعت کلاف سردرگم ایجاد شده را از راه های مختلف باز کنند.

در صورت شکست مذاکرات، وضعیت رییس جمهوری ایران نیز در داخل دشوارتر از گذشته خواهد شد چرا که محافظه کاران تاثیرگذاری خود را افزایش خواهند داد و اعتباری که به دلیل ازسرگیری و ادامه مذاکرات برای دولت روحانی بدست آمده بود از دست خواهد رفت.

نقش کنگره مخرب و کارشکنانه است

امیدها برای توافق هسته ای در حالی است که کنگره مخرب ترین و کارشکنانه ترین نقش را ایفا می کند. در حال حاضر انتظار نمی رود که توافق نهایی در این ماه اعلام شود بلکه بیش تر گمان می رود که توافق موقت پیشین تمدید شده و توافقی ضمنی بر سر جزئیات بیش تری که مذاکره بر سر آن ها ادامه دارد حاصل شود.

متاسفانه چنین وضعیتی به نفع نمایندگان کنگره خواهد بود. آنان از این فرصت به خوبی استفاده خواهند کرد. برای مثال، می توان به طرحی اشاره کرد که از سوی "باب کراکر" رییس کمیته روابط خارجی سنا با هدف مخالفت با توافق هسته ای با ایران تنظیم و تهیه شده و مورد حمایت شتابزده قرار گرفته است.

هم اکنون تلاشی شدید از سوی سناتور "مارک کرک" برای تشدید تحریم ها علیه ایران در حال انجام است. این موضوع نقض کامل مفاد توافق موقت با ایران است و بهانه لازم را برای طرف ایرانی فراهم خواهد کرد تا دیگر حاضر به نشستن پشت میز مذاکره نباشد.

هرگونه تلاشی برای کارشکنی در فرصت بدست آمده به منظور توافق هسته ای با ایران شرم آور خواهد بود. اکنون انتخاب بین دو گزینه توافق یا عدم توافق است. عدم توافق بدان معنا خواهد بود که محدودیت کم تری بر برنامه هسته ای ایران اعمال خواهد شد و نظارت و بازرسی از تاسیسات هسته ای ایران کاهش خواهد یافت. در آن صورت ایران قادر خواهد بود در صورت تمایل و پس از عدم توافق با طرفین غربی مسیر دستیابی به سلاح هسته ای را راحت تر طی کند.

ما در نقطه ای سرنوشت ساز در روابط خارجی امریکا قرار داریم. اکنون برای دموکرات ها زمان آن فرارسیده تا در قبال تامین منافع امریکا در خاورمیانه مسئولیت پذیری به خرج داده و یا آن که در عوض اغوا شده و جانب اسرائیلی ها را گرفته و توافق با ایران را وتو کنند.

شاید انتخاب مسیر همراه با مسئولیت پذیری ساده تر باشد از آن جایی که دیده می شود چکونه مخالفان توافق با سر و صدای بسیار این هفته با ابتکار عمل کرک و مارک روبیو به نفع طرح فشار بر ایران از 43 سناتور جمهوری خواه امضا جمع آوری کردند اما در میان امضاکنندگان حتی نام یک سناتور دموکرات نیز به چشم نمی خورد.