۱۶ آذری که انتظار نمی رفت

تدبیر24: «16 آذری که انتظار نمی رفت»عنوان سرمقاله روزنامه جوان به قلم محمدجواد اخوان است که در آن می خوانید؛

شانزدهم آذرماه 1393 در حالی به پایان رسید که فعالان عرصه دانشجویی و دانشگاهیان انتظار به مراتب بیشتری از آنچه مشاهده شد، داشتند. آنان که با عرصه دانشگاه آشنایی دارند می دانند که امسال نیز همانند سال های گذشته، تحلیلگران و ناظران منتظر آن بودند تا پویایی و نشاط سیاسی را در دانشگاه در این ایام خاص مشاهده کنند. اکنون به نظر می رسد ضروری است در این مجال به طور اجمالی به ارزیابی آنچه در 16 آذرماه سال جاری رخ داد بپردازیم.
به رغم برگزاری مراسم متعدد روز دانشجو در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور، بسیاری از فعالان و تشکل های دانشجویی از برخی سوء مدیریت ها و مانع تراشی ها بر سر فعالیت جبهه مؤمن انقلاب اسلامی در دانشگاه ها ناراضی بودند. در تعدادی از دانشگاه ها از سخنرانی و حضور نیروهای جبهه انقلاب جلوگیری شد که نمونه بارز آن لغو سخنرانی حسین شریعتمداری در دانشگاه امیرکبیر بود.
نتیجه دیگر سوء مدیریت ها را می شد در برگزاری سرد و بی روح مراسم اصلی روز دانشجو مشاهده کرد. در حالی رئیس جمهور در دانشگاه علوم پزشکی ایران حضور یافت که به تشکل های دانشجویی مجال مناسب برای طرح دیدگاه های خود داده نشد. نتیجه آن شد که این تشکل ها که به نحوی داعیه داران اصلی و حقیقی روز دانشجو تلقی می شوند، عملاً از این مراسم کناره گرفتند. به راستی جای این پرسش هست که چرا در 16 آذر امسال در میان مدیران اجرایی گوشی برای شنیدن مطالبات دانشجویان فعال و پویای دانشگاه ها نبود؟ آیا دانشجویان حق نداشتند بپرسند این همان ارج نهادن به مقام دانشجو و دانشگاه بود که پیش تر وعده آن داده می شد.
حاشیه های حضور رئیس جمهور در مراسم روز دانشجو تنها به «تحدید فضا برای تشکل های دانشجویی» منتهی نشد و ابعاد دیگری نیز پیدا کرد. رئیس جمهور در اظهارات خود نکاتی را گفت که از جهاتی درخور تأمل است. اندکی به این اظهارات دقت کنیم: «دولت نسبت به دانشگاه ها، خط و راهی که داشته یکی است و از آن راه بازگشت نخواهد کرد. وزیر علوم جدید هم ادامه دهنده راه و مسیر عزیزان پیشین خود در دولت یازدهم خواهد بود. همان راهی که بنا بود نیلی منفرد طی کند و نگذاشتند، بنا بود دکتر توفیقی ادامه دهد و نگذاشتند، دکتر فرجی دانا آمد و برعهده گرفت.
ادامه راه برای دکتر فرجی دانا ممکن نشد. همان راه را دکتر نجفی ادامه داد و همان راه را قرار بود دکتر نیلی احمدآبادی ادامه دهد و همان راه را قرار بود دکتر دانش آشتیانی ادامه دهد و امروز دکتر فرهادی همان راه را ادامه خواهد داد.» آیا جای این پرسش نیست که طرح چنین جملاتی که حاوی تعریضی به قوه دیگر کشور یعنی مجلس است، آیا به مصلحت است؟ از آن گذشته می دانیم نقدهای جدی ای به وزرای پیشنهادی و البته مواجه شده با عدم اعتماد علوم، تحقیقات و فناوری وجود داشته که رأی عدم اعتماد قاطع مجلس به خوبی مسئله را روشن می سازد.

در حالی که دکتر فرهادی وزیر کنونی علوم به نحو معناداری سیاستی دیگر و مسیری متفاوت با اسلاف خود را در پیش گرفته، طرح این جمله که «وزیر علوم جدید هم ادامه دهنده راه و مسیر عزیزان پیشین خود در دولت یازدهم خواهد بود» به چه معناست؟ آیا قرار است وزیر کنونی نیز تحت فشار جریانات سیاسی تجدیدنظرطلب مسیر پیشینیان را دنبال کند یا آنکه رئیس جمهور برای کاهش فشار تجدیدنظرطلبان چنین جملاتی را بیان کرد و دولت در عمل راه دیگری را خواهد رفت. پاسخ دقیق به این پرسش ها، نیازمند گذشت زمان و اندکی صبر است.
البته جمله ای دیگر نیز در سخنان رئیس جمهور به چشم می خورد که با واکنش هایی نیز همراه بوده است. بنا بر نقل رسانه ها آقای روحانی گفته است: «یک عده تازه به دوران رسیده که البته ما به آنها هم احترام می گذاریم، نمی خواهد این قدر نسبت به آینده و ارزش های انقلاب و ارزش های اسلام دل نگران باشند.» هرچند مجال نقد این جمله جنجال برانگیز در این سطور کوتاه نیست اما از رئیس جمهور محترم انتظار می رود از این جمله رفع ابهام کنند. اولاً آیا این گونه تعریض و کنایه زدن به نیروهای دلسوز و دغدغه مند جبهه مؤمن انقلاب اسلامی، آن هم در سالی که به عنوان «فرهنگ» نامگذاری شده، صحیح است؟ ثانیاً حتی اگر بر فرض محال کسی هم پیدا شد که به تعبیر تأمل برانگیز آقای روحانی «تازه به دوران رسیده» به شمار می آمد، آیا او حق انتقاد نسبت به وضعیت نگران کننده فرهنگی و مطالبه گری از مسئولان مربوطه را نخواهد داشت. پس معنای امربه معروف و نهی از منکر چیست؟ آیا یکی از شرایط جدید امربه معروف «تازه به دوران رسیده نبودن» آن هم با معیار دولت تدبیر و امید است؟
آیا ایشان فراموش کرده اند که مولای متقیان امام علی(ع) فرمود: « لا تَنظُرْ إلی مَن قالَ، وَ انظُرْ إلی ما قالَ» (به گوینده ننگر، به آنچه می گوید بنگر). اگر به فرمایش رسول الله (صلی الله علیه وآله) مراجعه کنیم، اتفاقاً همین به اصطلاح تازه به دوران رسیده ها بهترین دوستان مسئولان کشور هستند که حضرتش فرمود: «خَیرُ إخوانِکم مَن أهدی إلَیکم عُیوبَکم. » (بهترین برادرانِ شما، کسی است که عیب هایتان را به شما هدیه دهد.)
نقل جمله فوق از رئیس جمهور محترم از جهاتی دیگر نیز در خور تأمل است. از سویی باید امیدوار بود تا-خدای ناکرده- عده ای به دنبال دوقطبی سازی جامعه در موضوعات فرهنگی (با هدف های دیگر همچون عدم پیگیری نتایج مذاکرات و...) نباشند و از سویی این جمله یادآور برخی برخوردهای شتاب زده و ناصحیح با منتقدان، آن گونه که پیش تر مشاهده شد، است. حتماً جناب آقای روحانی نیز به نیکی می دانند که «تازه به دوران رسیده»، «کم سواد» و... خواندن ناقد، چیزی از ارزش مصداق نقد نکاسته، بلکه عیاری برای سنجش سعه صدر در پیشگاه افکار عمومی ارائه می دهد.