آمریکا توافق نکند، ایران به بمب اتمی دست خواهد یافت

به گزارش سرویس بین الملل تدبیر24 نشنال اینترست در تحلیلی بیان کرد: با این وجود، برخی از ناظران مخالف ادامه مذاکرات و خواستار تشدید تحریم ها علیه ایران هستند. برای مثال، سناتور "مارک روبیو" معتقد است که ادامه مذاکرات "وقت تلف کردن" است و در این باره گفته است:"ما نیازمند افزایش دوباره فشار بر ایران هستیم." در سخنانی مشابه، سناتور "جان مک کین"، "لیندسی گراهام" و "کلی آیوت" با انتشار بیانیه ای مشترک پس از اعلام تمدید مدت زمان مذاکرات مخالفت خو با این موضوع را اعلام کرند. در بخشی از این بیانیه آمده است:"ما باور داریم آخرین دور تمدید مذاکرات باید با افزایش تحریم و لوازمی همراه باشند که به توافق نهایی میان ایران و امریکا کمک کرده توافقی که در نهایت کنگره درباره موافقت با آن تصمیم گیری خواهد کرد."

صبر و تدبیر به ندرت از ویژگی های سیاستگذاری خلع تسلیحات کشتار جمعی از سوی امریکایی ها بوده است. واقعیت آن است اعتبار امریکا برای فیلصه دادن به چالش های مرتبط با خلع تسلیحات کشتار جمعی به شدت آسیب دیده است این موضوع را به طور خاص می توان در مذاکرات پیچیده بر سر برنامه هسته ای کره شمالی نیز مشاهده کرد. در اواخر سال های منتهی به دهه 90 میلادی و اوایل سال 2000 به این سو، کره شمالی به طور مداوم ثابت کرده بود که تمایل دارد تا برنامه هسته ای خود را به حالت تعلیق درآورد و حتی درجه و شدت آن را در مقابل مبادله با انرژی و کمک های غذایی خارجی و کسب تضمین های امنیتی و برسمیت شناخته شدن از سوی جهان خارج کاهش دهد.

پژوهشگر مسائل امنیت هسته ای در شورای روابط خارجی امریکا در ادامه تحلیل خود اذعان داشت : در آن زمان، دولت بوش به صبر و بردرباری در مقابل اعطای امتیاز اندک تمایل داشت با این حال، تندروها حاضر در دولت او لجولانه هرگونه پیشرفتی در مسیر مذاکرات را ناکام گذاشتند. هر زمانی که مذاکرات شکست می خورد، کره شمالی با پیشرفت بیش تری به سوی برنامه تسلیحات هسته ای اش حرکت می کرد. در سال 2006 میلادی، کاخ سفید از مصالحه بر سر زمان تضمین امنیت کره شمالی، توقف کار نیروگاه های آبی به توافق رسیدند.

در آن زمان دولت امریکا برای دومین بار به پای میز دیپلماسی با مقام ها کره شمالی برای دومین کشیده شد مذاکراتی به غایت دیرهنگام.

هیچ گونه تضمینی وجود نداشت که ادامه مذاکرات می توانست به بازداشتن کره شمالی در دستیابی به سلاح هسته ای بیانجامد اما دولت آن کشور استراتژی بیلی را برای شرایط کنونی ارائه نکرد. در عوض، تندروها از ابراز بی تمایلی خود برای دیپلماسی دشوار خبر دادند. سیاست تعامل ناسازگار و سردرگم کننده امریکا با کره شمالی به آنان اجازه داده تا در توسعه تسلیحات هسته ای خود بکوشد.

آدام مونت استانتون در ادامه بیان کرد : با شباهت بسیار به اهالی کره شمالی، ایرانیان نیز لجوج و سرسخت هستند و نسبت به مذاکرات بدبیینی گسترده ای دارند. به نظر می رس آنان قصد دارند تا پیشنهادات منطقی را رد کرده و به به طور متوالی پیام های هشدارآمیز صادر نماید. در همان زمان، به نظر می رسد آنان تنها خواستار دستیابی به بمب هستند. شاید بتوان گفت سیاست اوباما در قبال ایران نشان از صبر و شکیبایی، دوراندیشی او دارد که در تاریخ مقابله با تلاش های صورت گرفته امریکا علیه تکثیر سلاح های کشتار جمعی منحصر به فرد بوده است.

دولت اوباما درک می کند که توافق با ایران بهترین و تنها امید برای پایان دادن به سودای هسته ای ایران است و این موضوع به گونه ای چشمگیر در راستای منافع ملی امریکا می داند. توافق با ایران می تواند به بهبود اقتصاد جهانی، باثبات تر شدن منطقه و هموار شدن راه برای ایران بیانجامد. مهم تر از همه، توافق با ایران می تواند اهداف امریکا برای خلع تسلیحات گسترده تر را جامع عمل خواهد پوشاند.

مادامی که سلاح ها وجود دارند، خلع تسلیحات نیز یکی از مولفه های اصلی در منافع ملی امریکا قلمداد می شود. در آینده داوطلبان هسته ای دیگری به میدان خواهند آمد و در مذاکرات آتی شرکت خواهند کرد. سیاست های دولت بوش در عراق و کره شمالی به ضرر اعتبار امریکایی در عرصه منع تکثیر تسلیحات کشتار جمعی انجامید. در صورتی که امریکا به مذاکره برای توافق ادامه دهد، به زودی در می یابد که دیگر ابزاری برای اعمال فشار بر سایر کشورها ندارند. در صورتی که امریکا به توافق با ایران تن در دهد، به زودی در خواهد یافت که دیگر اهرمی برای اعمال نظر بر کشورهایی که دارای برنامه هسته ای قلمداد می شوند نخواهد داشت. به عکس، در صورتی که گفت و گو با ایران ادامه یابد می تواند اهرم های اعمال نظر امریکا در موضوع خلع تسلیحات کشتار جمعی را تقویت کند. این مورد در حالی میسر خواهد شد که طرفین مذاکره کننده سودمندی ساز وکارهای تازه را به نمایش بگذارند. اگرچه طرفین مذاکره کننده به دسته بندی از بحث درباره جزئیات مذاکرات به طور علنی خودداری کرده اند، دو شرط وجود دارند که مورد توجه قرار می گیرند. نخست، آن که نیازی جدی به لزوم انتقال اورانیوم بیش تر از ایران به روسیه وجود دارد جایی که اورانیوم می تواند به میله های سوخت مناسب برای کاربرد در نیروگاه های تولید برق ایران تبدیل شود. این موضوع به ایران اجازه می دهد تا نیازهای خود برای تولید برق هسته ای را تامین کند و در مقابل از قابلیت کم تری برای غنی سازی اورانیوم در داخل برخوردار باشد.

شرط دوم، اجازه بازرسی جامع بازرسان آژانس از تاسیسات هسته ای به منظور جمع آوری نمونه های زیست محیطی از سرتاسر نواحی جغرافیایی در ایران به منظور تحقیق درباره ایزوتوپ های رادیواکتیو است چرا که انتشار آن ها از تاسیسات هسته ای پنهان اجتناب ناپذیر است. میزان انتشار این مواد حتی می تواند از مقدار تعیین شده در پروتکل الحاقی نیز فراتر رود در نتیجه لزوم بازرسی بازرسان آژانس برای تعیین مقدار آن ها برای تاسیسات اعلام نشده وجود دارد. این امری است که امریکا و آژانس از دولت ها خواسته اند تا مورد پذیرش قرار دهند.

هر دو شرط در صورت اجرا نمی توانند به راحتی سبب حل مناقشه بر سر برنامه هسته ای ایران باشد با این حال می توانند ابزاری موثر و کمک کنده در روند مذاکرات در آینده باشند. در صورتی که ایران این شروط را بپذیر سایر دولت ها نیز احتمالا آن ها را خواهند پذیرفت.

افرادی که نسبت به پیشرفت مذاکرات تردید دارند حق دارند که بگویند امریکا اهرم های کمی برای اعمال اراده بر ایران دارد با این حال، این موضوع درباره چگونگی اعتبار و اهرم هایی است که رد آینده ایجاد خواهند شد. با نشست مهمی که درباره موضوع هسته ای در سطح بین المللی در سال آینده میلادی برگزار خواهد شد (از جمله درباره معاهده منع گسترش تسلیحات کشتار جمعی)، زمان محدودی وجود دارد که امریکا نشان دهد دارای اعتبار لازم برای پیشبرد مذاکرات بر سر مسائل هسته ای است.

امریکا آغازگر مذاکرات بود و باید پایان دهنده به آن ها نیز باشد. رسیدن به توافق با ایران نه تنها می تواند عاملی بازدارنده برای برنامه هسته ای ایران باشد بلکه به بازدارندگی سایر کشورها در آینده نیز کمک خواهد کرد. برای نتیجه بخش بودن این روند، کنگره باید با شکیبایی اجازه دهد که دیپلماسی کار کند. اعمال تحریم های بیش تر می تواند حس پاک کننده را برای نمایندگان کنگره از جمله سناتور روبیو به همراه داشته باشد اما تنها توافق با ایران است که می تواند به برنامه هسته ای ایران پایان دهد.