برابری جنسیتی در فرصت ها و چالش های پیش رو

  تدبیر24: فیروزه صابر _ تیمی از زنان کارآفرین عضو بنیاد توسعه کارآفرینی زنان وجوانان به عنوان یک سازمان غیرانتفاعی(NGO) با هدف برگزاری نشست "نسل های مختلف کارآفرینی زنان در ایران، فرصت ها و چالش ها" در برنامه سالانه نشست مقام زن در اسفندماه سال 1393 همزمان با روز جهانی زن (هشتم مارس) راهی نیویورک شد.

این نشست روز دوم (10 مارس) برنامه برگزار شد. بعدازظهر هشتم مارس نیز راهپیمائی روز جهانی زن بود که "بان کی مون" هم سخنرانی کرد. حضور یکپارچه حدود 9000 شرکت کننده اجلاس از کشورهای مختلف و با شعارهایی در مورد برابری جنسیتی، جلوه ای خاص داشت. جالب تر آنکه تجمع افراد اعزامی هر کشور در کنار هم نشان از نزدیکی و سازمان یافتگی آنان داشت. اما در این میان برخی از ایرانی ها در اشتیاق آن بودند که هم وطنان خود را درجمع راهپیمایان بیابند.

نشست بنیاد یکی از 450 نشستی بود که توسط 1100 NGO شرکت کننده در این اجلاس برگزار می شد. مرور بر فرصت ها و چالش های سه نسل زن کارآفرین در ایران، حس دلنشینی را به جمع بالغ بر 80 نفر شرکت کننده این نشست که نیم بیشترش خارجی و نیم کمترش ایرانی بود، داد. این زنان صاحب کسب و کار و کارآفرین الگوهای تأثیرگذاری هستند که با عبور از همه چالش ها، مبتکرانه و خلاقانه با اتکا به مدیریت و پشتکار خود و نه در دامن برنامه تدبیر شده دولتمردان، توانسته اند در مسیر کارآفرینی ایده های نو خلق کنند و اینک به عنوان "سرمایه ای اجتماعی" در حرفه خویش می درخشند.

از روز سوم فرصت حضور در نشست های NGOهای سایر کشورها فراهم شد. حضور نمایندگان دولت و مجلس شان در برنامه هایشان جلب توجه می کرد. در روز نخست ودر حاشیه مراسم افتتاحیه ما نیز، دو نفر از نمایندگان مجلس را دیدیم و خبر نشست مان را درفردا دادیم و دعوتشان کردیم. پاسخ دادند: کار داریم. حتی کنجکاو هم نبودند که هستید و موضوع چیست؟! گو اینکه خانم جلودارزاده مشاور وزیر صنایع و خانم رحمتی همسر نماینده ایران در سازمان ملل در نشست مان حضور داشتند.

دو سازمان مردم نهاد دیگر از ایران نیز در این اجلاس قصد حضور داشتند که یکی ویزایشان به موقع فراهم نشد و دیگری (احیای ارزش ها) مدیرشان (خسرو منصوریان) در همان ایام که تیم شان در شوق  برنامه ریزی بود به حبس گرفتار شد. اما یارانشان نشست خود را با ارائه تجاربی در پیشگیری بیماری ایدز ماهرانه اداره کردند.

برای اولین بار نیز هیئت دولتی ایران به مدیریت خانم مولاوردی یک پنل اجرا کرد. نشست جانبی دولت ایران یکی از 180 نشستی بود که دولت ها برگزار می کردند.

کمیسیون مقام زن، هرساله مصادف با روز جهانی زن، نشست 10 روزه ای در مقر سازمان ملل در نیویورک برگزار می کند. فعالان حوزه زنان از تمام کشورهای جهان حضور می یابند و به انواع موضوعاتی که به نحوی به مسائل زنان مرتبط است می پردازند.

این کمیسیون ازجمله کمیسیون های کارکردی شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل (ECOSOC) می باشد که در سال 1946 با عضویت 15 کشور به امر پیشرفت زنان اختصاص یافته و به عنوان رکن سیاستگزاری جهانی برای زنان عمل می کند (درحال حاضر 45 عضو دارد)

سند کار پایه عمل پکن حول 12 حوزه نگران کننده زندگی زنان در چهارمین کنفرانس جهانی در سال 1995 به تصویب رسید و متعاقب آن مجمع عمومی سازمان ملل از این کمیسیون درخواست کرد تا روند پی گیری مصوبات این کنفرانس را در برنامه کاری خود قرار دهند.

حوزه های نگران کننده آن اجلاس و کماکان این اجلاس عبارت بودند از: زنان و فقر، آموزش و مهارت آموزشی زنان، زنان و سلامت، خشونت نسبت به زنان، زنان و منازعات مسلحانه، زنان و اقتصاد، زنان در قدرت و موقعیت های تصمیم سازی، سازوکارهای نهادی برای پیشرفت زنان، حقوق بشر و زنان، زنان و رسانه، زنان و محیط زیست، دختر بچه ها و نیز 53 هدف استراتژیک در اعلامیه پکن و برنامه عملی آن (1995) مطرح شده بود.

کمیسیون مقام زن در پنجاه و نهمین جلسه خود (مارس 2015) به مرور نتایج و چالش های پیش روی عمل به سند پکن +20 و نیز فرصت های پیش رو برای توانمندسازی زنان به ویژه با تأکید بر سیاست های توسعه ای پس از سال 2015 پرداخت.

در اعلامیه سیاسی افتتاحیه به پیشرفت های حاصله در این حوزه اشاره شد، اما تأکید شد که زنان هنوز از اَشکال مختلف تبعیض رنج می برند و روند تغییر وضعیت آنها کند است.

مهم ترین و اصلی ترین شعار اجلاس "برابری جنسیتی و رفع تبعیض" بود. با بررسی های انجام شده توسط سازمان ملل، مطرح شد که در هیچ کشوری اهداف پکن به طور کامل محقق نشده و به همین دلیل برای اندازه گیری عملکرد دولت ها در مسیر تحقق برابری جنسیتی در سراسر جهان، سال 2030 هدف قرار گرفت.

راهی است بس دشوار و برای ما در ایران دشوارتر. هم تغییر در اذهان و باورها را می خواهد که به زیرساختی فرهنگی نیازمند است، هم توان افزایی زنان در عرصه های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی لازم است و هم قانون و تعهدپذیری نسبت به آن.

براساس گزارش جهانی شکاف جنسیتی 2014 توسط مجمع جهانی اقتصاد (World Economic Forum) در چهار حوزه بهداشت، آموزش، اقتصاد و سیاست ایران از میان 142 کشور، رتبه 137 را به خود اختصاص داده است. به لحاظ زیر شاخص فرصت های اقتصادی در رتبه 139 جای گرفته و در زیر شاخص توانمندسازی سیاسی نیز از نابرابرترین کشورهای جهان است.

شأن زنان ایران که خود بدون هیچ برنامه ای ملی و محلی و درمیان بس اعتراض ها و فشارهای اجتماعی بیش از 62درصد دانشگاه را به خود اختصاص دادند، این نیست که در رتبه های آخر باشند.

واقعیت آن است که در شرایط گفتگو و مذاکره برای حل و رفع چالش های موجود، مرجع ملی زنان باید هرساله تصویر پیشرفت این مسیر را ارائه دهد، باید با تدبیر و عزم تمام خیز جدی برای تغییر بردارد. در این راه بهره مندی از همه منابع ازجمله نهادهای مدنی مهم است. نه نیازمند شعار است و نه اقدام تصنعی کارساز است. این سرمایه گران سنگ را باید عمیقاً باور داشت.

نهادهای مدنی نیز باید گام های جدی تر در مسیر توسعه ظرفیت کارشناسی و مدیریتی و تأثیرگذاری اجتماعی بردارد.

اساساً نگاه و نوع ارتباط باید از شعاع دایره محدود موجود"خودی ها" خارج شود و سیاست افق دار و تعامل دوسویه هم در سطح ملی و هم در سطح جهانی جایگزین شود. این تغییر در همه لایه های سیاسی (قدرت) و اجتماعی (نهادهای مدنی) باید خود نشان دهد. در این راستا توسعه روابط و تعاملات، دید روشن، ذهن آگاه و تمرین مکرر مبتنی بر دانایی می خواهد. با این رویکرد و عبرت از تجارب سال ها فرصت سوخته و هدر رفته، این درک حاصل خواهد شد که زنان بعنوان نیمی از جمعیت ایران حق برخورداری از فرصت های برابر در همه عرصه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارند.