اصحاب اخدود و داعش

 تدبیر24:علیرضا کفایی - دیر زمانی نمی گذرد که پدیده ایی شوم دامن گیر مسلمانان و بل جهانیان شده است و گروهی تکفیری پرچم خشونت برافراشته و سلسله جنبان خصومت شده اند و عزم بر هدم اساس شریعت کرده اند . 

آنچه امروز با نام داعش پای در میدان ستمگری نهاده است و خون انسان می ریزد و اصل و اساس دین را و صد افسوس باز هم به نام دین به قربانگاه می برد و پندار بسیاری بر این است که کوتاه مدتی است این مدعیان بوالهوس و دروغین سر بر آورده اند به نص تاریخ و قول سدید از دیر باز صحنه های خونبار در تاریخ بشریت آفریده اند .

داعش یک گروه تکفیری شورشی جدا شده از شبکه القاعده است و ریشه آن به "جماعت توحید و جهاد"به رهبری ابو مصعب الزرقاوی می رسد . 

جماعت توحید و جهاد در ائتلاف با چند گروه دیگر در عراق "مجلس شورای مجاهدین" را تشکیل داد و در حالی که نبروهای آمریکایی در عراق مستقر بودند به همراه چند گروه شورشی دیگر "دولت اسلامی عراق" را تشکیل دادند . ابو عمر بغدادی از رهبران دولت اسلامی عراق بود که پس از کشته شدن مشکوک و در ابهامی بزرگ ابوبکر بغدادی را جایگزین وی کردند .

در هنگامه جنگ سوریه نیروهای دولت اسلامی وارد سوریه شده و از این پس بود که نام "دولت اسلامی عراق و شام" را برای معرفی خود برگزیدند .

در ماجرای تشکیل داعش توجه به چند مورد حائز اهمیت است :

اول زمان تشکیل این گروه است که در بحبوحه جنگ در عراق و در سوریه بوجود آمده است . 

دوم نیروهای دخیل در جنگ هستند که آمریکا و اسرائیل در راس آن قرار دارند و کارگردان اصلی قضیه هم همین ها هستند ضمن اینکه نباید غافل شد که نیروها و افسران بازمانده صدام و نیز عربستان سعودی و وهابیت از همراهان و منتفعان این ماجرا هستند .

سوم حضور در کشورها و مناطقی که برای آنها اهمیت بیشتر داشته و در آنجا پایگاه ایجاد کرده اند .

چهارم نوع و شیوه جنگ در این گروه است .

پنجم باورها و اندیشه های داعش است .

از این میان مورد پنجم که به اعتقادات داعشیان بر می گردد مهمتر است و ارزیابی و تحلیل آن می تواند از تکوین و تشکیل گروهی به نام داعش رمز گشایی نماید .

چنانکه اشاره شد داعش در واقع ادامه تشکیلات گروهی از سلفی های شورشی در عراق به رهبری ابومصعب زرقاوی است و گرچه زرقاوی کشته شد اما آموزه های وی سرلوحه و مانیفست داعش قرار گرفت و بر اساس همان تفکرات زرقاوی عمل کرده و می کنند و اما زرقاوی همانطور که خود به صراحت اعلام کرده بود به فتاوای "ابن تیمیه" پای بند و عمل می کرد و البته بعدها بغدادی هم خود را پیرو ابن تیمیه معرفی کرد .

برای شناخت زرقاوی و بغدادی و همه گروههای تکفیری لازم است شخصیت و ماهیت و تفکرات ابن تیمیه به درستی شناخته شود .

احمدبن عبدالحلیم بن تیمیه حرانی معروف به ابن تیمیه به ظاهر از فقیهان حنبلی و سلفی بود که به تدریج با صدور فتواهای خاص از مذاهب چهارگانه اهل تسنن دور شد و بعنوان مبتکر و بنیانگذار فرقه "وهابیت" در نقش جدیدی ظاهر شد و این فرقه جعلی و منحرف وهابیت در قرن دوازدهم هجری بر اساس افکار و آرای ابن تیمیه پی ریزی گردید و محمد بن عبدالوهاب موسس وهابیت عقاید خود را از ابن تیمیه گرفته است .

در عقاید و فتاوای ابن تیمیه به وضوح مرتد دانستن شیعیان و مجوس دانستن فارسی زبانان به چشم می خورد و آنچه مشخص است این است که ابن تیمیه ارادت و اخلاص خود را به سعد بن ابی وقاص در ارائه نظر و حدیث آوردن پنهان نمی کند و چنانکه می دانیم سعد بن ابی وقاص مشهور است به بیعت نکردن باحضرت علی (ع) و ملازمت با خلفا و نیز جنگ با ایرانیان و البته جاه طلبی و ثروت اندوزی سعد زبانزد است .

از طرفی عمر پسر سعد بن ابی وقاص از اشراف کوفه بود که علیه حجر بن عدی شهادت داد و زمینه شهادت حجر به دست معاویه را فراهم ساخت و عبیداله بن زیاد عمر سعد را والی همدان و ری کرد و پس از چندی او را به جنگ با امام حسین (ع) گسیل نمود و عمر بن سعد بن ابی وقاص به دستور ابن زیاد در کربلا آب را بر امام و یارانش بست و پس از شهادت امام دستور داد که با اسب بر بدن امام بتازند و سرانجام در زمان مختار به انتقام گرفتار آمد و کشته شد . 

این مختصر از تاریخ که فشرده و به اجمال آمد نشان می دهد که ابن تیمیه از بنیانگذارن نظری فرقه وهابیت است و باورها و اندیشه تکفیری های داعش نیز منبعث از افکار و عقاید ابن تیمیه است و از آنسو ابن تیمیه مخالف سرسخت شیعه و فارس زبانان می باشد که در اندیشه خود به احادیث جعلی از سعد بن ابی وقاص دلالت می کند و سعد هم در جای خود مخالف امامت امیرالمومنین است و فرزندش عمر سعد در واقعه کربلا نقش اساسی را داشته است .

دیدگاه ابن تیمیه مبتنی است بر عدم کارایی عقل و نفی هرگونه تعقل در فهم کلام خداوند و کاستن از مقام و منزلت پیامبر اسلام و ائمه هدی و اصرار بر جنگ و خشونت و مخالفت با مذاهب چهارگانه اهل سنت و بدعت در باب نکاح و طلاق که جهاد نکاح که امروزه از سوی داعش و مفتی های بی سواد سعودی مطرح میشود نیز از اندیشه های ابن تیمیه اخذ شده است .

ابن تیمیه تکیه بر روایات و آنهم روایات مجعول را بجای تکیه بر اجتهاد و استدلال عقلی و علمی گسترش می داد و قائل به نظرات صحابه و تابعین و به شدت علیه فلسفه و دیگر علوم عقلی بود و در مبحث فرهنگ فقط فرهنگ شبه جزیره عربستان را قبول داشت .

تفکرات افراطی ابن تیمیه باعث شد که علمای مسلمان علیه او موضعگیری نمایند و حتی افکار عمومی اهل سنت علیه وی قرار گرفت و چندین بار دستگیر و زندانی شد . 

از روی برهم این قضایا می توان به این نتیجه مهم که شاید در لابلای هزار توی تاریخ گم شده و به فراموشی سپرده شده است رسید که داعش طرح و برنامه ای از پیش ساخته شده و بر اساس جنگ افروزی و افراطی گری و تعطیل عقل و خونریزی و تقابل با شیعه و پیروان ائمه پی ریزی شده است و در جاهایی بیشتر فعالیت می کنند که شیعیان بیشتری دارند . 

این گروه تروریستی اندیشه سلفی جهادی ( تکفیری ) را پبشه خود کرده است و هدف خود را بازگرداندن به اصطلاح خلافت اسلامی و اجرای شریعت می نامند و عراق و سوریه را جولانگاه خون آشامی و بنیادگرایی خود قرار داده اند و با توجه به آنچه از مبنای فکری و نحوه تشکیل و تکوین این گروه افراطی و جعلی گذشت می توان به حقایقی دست یافت که نشان دهنده انحراف تعمدی از مسیر اصلی و بدنام کردن مسلمانان و دین اسلام است و با استخدام افراد و نیروهای خاص و بهره بردن از زنان و شیوه های زمان جاهلیت قبل از اسلام و بهره گیری از کشتار عریان و سفاکانه برای ایجاد هراس مضاعف در نوع بشر و فراگیر کردن قساوتها و وحشیگریها به کمک سرویسهای جاسوسی اسرائیل و آمریکا و انگلیس و پشتیبانی دولت سعودی و دیگر دولتهای ضعیف تحت تسلط وهابیت به حقیقتی دیگر در عمق تاریخ می رسیم که عبرت آموز است .

قران کریم در سوره بروج به واقعه ای اشاره دارد که در آن داستان اخدود را مطرح می کند . "اخدود به معنای شکاف بزرگ زمین است و اصحاب اخدود جباران ستمگری بودند که زمین را می شکافتند و آن را پر از آتش نموده ، مومنین را به جرم اینکه ایمان دارند در آن می انداختند و تا آخرین نفرشان را می سوزاندند.... و در حالی که خود ستمکاران لب آتش و پیرامون آن نشسته بودند تا سوخته شدن مومنین را نظاره کنند یعنی حاضر بودند و عمل سوزاندن و سوخته شدن مومنین را مشاهده می کردند.... نفرتشان از مومنین فقط برای این بود که به خدا ایمان داشتند و به خاطر همین داشتن ایمان،ایشان را می سوزاندند ." المیزان علامه طیاطبایی

داعش اعمال و فجایعی را مرتکب شده است که شباهت به داستان اخدود دارد از سر بریدن و آتش زدن و سوزاندن و زنده به گور کردن و نیز تماشای سوزاندن و سوخته شدن انسانها و بدتر و پلیدتر آنکه با استفاده از پیشرفت دنیای ارتباطات در عصر کنونی به نمایش گذاشتن قساوت و سنگدلی و حیوان صفتی خود در انظار جهانیان .

در حادثه اخدود قرآن کریم بجای پرداختن به جزئیاتی چون شخصیتها و زمان و مکان داستان صبغه و تحلیل توحیدی آن را برجسته کرده است و شاید به نحوی خواسته است متذکر شود که این داستان هر چند در گذشته اتفاق افتاده است ولی ممکن است در زمانهای دیگر نیز تکرار شود و صحنه های جدال حق و باطل و کفر و ایمان و راستی و ناراستی را برای مومنان تشریح مینماید و آنها را به پایداری بر سر آیین خود فرا میخواند و نکته مهم آن است که به نوعی قرآن کریم اشاره دارد که حاکمیت سیاسی ، اجتماعی در اختیار کافران بوده و این حادثه در زمانی رخ می دهد که اختناق و استبداد کامل بر جامعه حاکم بوده و در عین حال به دروغ ادعای آزادی و اختیار می کرده اند .

"در روایتی از رسول الله (ص) و امیرالمومنین (ع) ضمن پیشگویی در باره کشته شدن هفت نفر از نیکان کوفه در منطقه عذراء آنان به اصحاب اخدود تشبیه شده اند . در برخی نقلهای این روایت آنان همان حجر بن عدی و یارانش معرفی شده اند که تنها گناهشان ایمان به خداوند عزیز و حمید بوده و قتلشان موجب خشم خداوند و اهل آسمان می شود و در برخی منابع امام حسین علیه السلام و یاران او نیز به اصحاب اخدود تشبیه شده اند ." 

اگر به نحوه پیدایش گروه تروریستی داعش نظری اندازیم و مستندات تاریخی که ذکر گردید را از نظر بگذرانیم خصوصاً تطبیق تاریخی از پیشینه تفکر داعشی و مدخلیت اندیشه ابن تیمیه و منبعث بودن اندیشه وی از سعد بن ابی وقاص و انحرافی که توسط سعد در تاریخ اسلام صورت پذیرفت و نگاهی داشته یاشیم به گسترش این تفکر در حادثه کربلا و نقش عمر فرزند سعد در حادثه کربلا که به شهادت امام حسین منجر گشت و از آنسو تفکر زرقاوی و بغدادی و بنیان گذاشتن فرقه وهابی و تشکیل داعش را که نشات گرفته از اندیشه ابن تیمیه است لحاظ کنیم و به مدد استناد قرآنی و نقل قولهای تاریخی که از تاریخ نگاران موثق مانند طبری و مناقب و تاریخ دمشق و سعد السعود نقل شده است اصحاب اخدود را تحلیل و ارزیابی کنیم بدون شک به این نتیجه خواهیم رسید که داعش زمان حاضر منطبق بر اصحاب اخدود است که قرآن کریم هشدار آنرا داده و ادامه دهنده همان راه است و مومنان را به پایداری و مقاومت و پیروزی نوید داده است .

تروریسم و بنیادگرایی داعش تامین کننده مقاصد آمریکا در ایجاد خاورمیانه جدید است که در پروسه ای طولانی جهت حفظ و گسترش هژمونی آمریکا با بهره بردن از جاهلیت وهابیون سعودی و استفاده از ثروت و کمکهای مالی آنها در منطقه استراتژیک خاورمیانه بوجود آمده است و تامین کننده منافع و امنیت صهیونیستها و مرتجعین منطقه است . 

آمریکا و اسرائیل راه نفوذ در منطقه را در مسخ مذهب و در هم شکستن باورهای عمیق دینی مردم این منطقه دیدند لذا از طریق طالبان و القاعده بخشی از نقشه خود را عملی کردند و پس از آن به بهانه مبارزه با تروریسم وارد منطقه شده و با فرزند نامشروع خود که همان طالبان و القاعده بود به جنگ زرگری پرداختند و در فاز جدید از دل این گروههای افراطی و شبه مسلمان و جنگ افروز گروه داعش را بر بنیادهای تحریف شده دینی بیرون کشیدند و با پر و بال دادن به ارتجاع منطقه ای و وهابیت در حال اجرای طراحی و نقشه های خود می باشند . در این مرحله آمریکا اهدافی را دنبال می کند که علاوه بر تامین امنیت اسرائیل قسمت اعظم و مهم آن تجزیه منطقه و تقسیم کشورها به مناطق جداگانه و جدید است . تحمیل جنگ و نا امن کردن کشورهای منطقه هم در همین راستا است و عمده نگاه و نظر آمریکا به سوریه و عراق و ایران است . دولتهایی هم که خود را تحت حمایت آمریکا می دانند و به دستور او دست به جنایت می زنند مانند دولت سعودی بدون شک در برنامه آینده آمریکا برای سرنگونی و ایجاد جنگ داخلی در آنها قرار دارند و متاسفانه قدرت درک این موضوع را ندارند . 

داعش ، جاهلیت مدرن ساخته استکبار امروزی بر اساس نسخه تاریخی اخدود است که استکبار آن دوران جهل و خرافه ساخته و پرداخته نمود و باز هم در همین منطقه خاورمیانه به وقوع پیوست . 

به نظر نمی رسد آمریکا بتواند در این میدان پیروز شود زیرا خطای بزرگی در معادلاتش رخ داده که نه قابل برگشت و اصلاح است و نه می تواند بیش از این ادامه دهد چون داعش گزینه مناسبی برای تحقق خواستهای آمریکا نبود و بسیار شکننده تر از آن است که بتوان بر آن اعتماد کرد و بدنبال راهی است که از گرداب خارج شود و البته این به این معنا نیست که خطر رفع شده است بلکه خطر برای منطقه فزونتر شده است . از یکسو گروهی به شدت خشن و افراطی و بی رحم و تروریست با امکانات فراوان در منطقه یله و رها شده است و از طرف دیگر نباید از روسیه غافل بود که این تزار مسلک دورو همیشه نشان داده است در مواقع خاص و حساس اهل معامله است و هر آن ممکن است پشت پرده با آمریکا هم پیمان شود .

بازنده اصلی ماجرا دولت سعودی خواهد بود که همه تلاش و توان خود را برای حمایت از داعش گذاشته است و منویات آمریکا و اسرائیل را اجرا کرده و گروهی را پشتیبانی و حمایت نموده که اکنون از ترس همان گروه آرامش از خودش سلب شده است و در صورتی که آمریکا عملیات را رها سازد و یا به تعویق بیندازد دولت سعودی و وهابیت با مشکل اساسی روبرو خواهد شد و حتی اگر بر فرض محال آمریکا و اسرائیل هم پیروز داستان باشند باز هم سعودی بازنده خواهد بود که اسرائیل و صهیونیسم وجود کشوری که احتمال حتی ضعیف بدهد روزی در مقابلش باشد را نمی پذیرد .

داعش ویروس کشنده و مخربی بود که ایجادکنندگان آن رعایت نکات ایمنی را نکردند و قبل از انتشار آن در منطقه خود آلوده شده اند . 

ایران اکنون با توافق هسته ای می تواند بازیگر اصلی میدان باشد اگر عقلانیت بکار بندد و داعش وطنی و تفکرات بنیادگرایی و تکفیری را ابتدا در خود کشور بر سر جای خود بنشاند و به آنها میدان ندهد . در واقع توافق هسته ایی میدان وسیعتری برای عرض اندام جمهوری اسلامی پدید آورده است که باید با درایت و مدیریت صحیح و با پرهیز از دشمن تراشی و توهمات مدیریت جهانی آگاهانه در این عرصه پای نهد و با سیاست هم داعش را سرکوب کند و هم به آمریکا بفهماند که بدون در نظر گرفتن قدرت و نفوذ ایران در منطقه کاری از پیش نخواهد رفت و در این صورت اسرائیل هم در کیش ایران خواهد ماند و ابتکار عمل را از دست خواهد داد . عربستان هم چاره ایی جز تسلیم و هماهنگ شدن با تدبیر ایران نخواهد داشت .

ایران پادزهر ویروس داعش خواهد بود و راه نجات منطقه از بحران اگر تندروی نکند یا اولی الابصار.

در این مقاله از تفسیر المیزان ، تفسیر نمونه ، تاریخ طبری ، المناقب ، تاریخ دمشق بهره برده شده است .