چرا ایران و روسیه درباره سوریه چندان با یکدیگر اشتراک نظر ندارند؟

تدبیر24 :سروس بین الملل خرداد: "صاحب صادقی" روزنامه نگار ایرانی که با رسانه های اصولگرا از جمله "تابناک" نیز همکاری کرده و اکنون مدیرمسئول نشریه "دیپلمات" یکی از نشریات حوزه مسائل مربوط به سیاست خارجی است با انتشار مقاله ای در سایت "المانیتور" به موضوع میزان اشتراکات منافع ایران و روسیه در قبال بحران سوریه اشاره کرده است. او باور دارد که اگرچه اهداف کوتاه مدت مشترک سبب اتحاد ایران و روسیه در بحران سوریه شده است اما تفاوت ها و نقاط افتراق زیادی نیز میان دو کشور وجود دارند که درآینده می توانند باعث افزایش شکاف میان تهران – مسکو بر سر این موضوع شوند.

 

به گزارش خرداد، صادقی اشاره می کند که ایران روسیه در مسیری مشترک وارد مرحله جدیدی از بازی ژئوپولیتیک در سوریه شده اند. او در این باره می نویسد:"روسیه به عنوان یک قدرت بزرگ در تلاش است تا نقش تازه خود در جهان را تعریف کند. اقدامات روسیه در اوکراین و سوریه موید این موضوع است. پس از چهار دهه مسکو به خاورمیانه بازگشته تا ثابت کند که جهان امروز متفاوت و چند قطبی است. ایران نیز با بازی در سوریه، عراق، لبنان و حتی یمن نشان داده که که به دنبال تعریف فضای حیات تازه ای است و تنها نباید سیاست خارجی آن کشور ار از نقطه نظر ایدئولوزیک مدنظر قرار داد".

 

صاحب صادقی اشاره می کند که در کوتاه مدت ایران و روسیه تلاش خواهند کرد تا "بشار اسد" رییس جمهوری سوریه را در قدرت نگه دارند و به او در حفظ و ایجاد انسجام ارضی در سوریه و یکپارچگی ارتش آن کشور کمک کنند. او در این باره می نویسد:"این موضوع می تواند آزمونی برای تسلیحات جدید روسی و نیروی هوایی آن کشور نیز باشد. به طور خلاصه هدف، تضعیف مخالفان اسد در سوریه تا حد ممکن است. این هدف کوتاه مدت باعث نزدیکی بیش تر ایران و روسیه به یکدیگر شده است".

 

با این حال، او در ادامه به اختلاف نظر میان مسکو و تهران درباره سوریه اشاره می کند و می نویسد:"در دهه های گذشته روسیه اصلی ترین صادرکننده تسلیحات به روسیه بوده است و دارای پایگاه نظامی در طرطوس سوریه است. هم چنین بسیاری از فرماندهان نظامی سوری در روسیه آموزش دیده اند. روسیه هم چنان از ارتش سوریه به عنوان ابزاری به سود خود استفاده می کند. از سوی دیگر ایران به گونه ای دیگر به سوریه می نگرد. از دید ایران ارتش سوریه در آستانه فروپاشی است و به همین خاطر ان کشور در حال آموزش و تجهیز نیروهای شبه نظامی است. طبق گزارش ها نزدیک به 200 هزار شبه نامی شیعه از عراق، لبنان و افغانستان به سوریه رفته اند تا علیه مخالفان اسد بجنگند. این نیروها نقش مهمی در اینده سوریه دارند. ایران امیدوار است که بتواند از آن ها به عنوان یک بدیل موثر به جای دولت اسد استفاده کند. این استراتژی ایران منحصر بفرد نیست چرا که در عراق و لبنان (به خصوص درباره حزب الله) نیز عملیاتی شده است".

 

صادقی در ادامه اشاره می کند که درباره جهت گیری سیاسی آینده دولت سوریه نیز اختلافاتی میان ایران و روسیه وجود دارد و در این باره می نویسد:"ایران خواستار آن است تا نظام سیاسی آینده سوریه موضعی ضد اسرائییلی داشته باشد و هم چنان پلی میان تهران و حزب الله باقی بماند. این در حالیست که روسیه تلاشی در این راستا نمی کند. در واقع، اسرائیلی ها و روس ها دیدارهای متعددی را در گذشته با یکدیگر در سطوح سیاسی و نظامی داشته اند. دو طرف بر سر خودداری از درگیری هوایی در خاک سوریه با یکدیگر به توافق رسیده اند. حتی روس ها متعهد شده اند که به نیروهای حزب لله سلاح ندهند. از سوی دیگر بر خلاف کشورهای غربی، اسرائیل موضع منفی در قبال حضور نظامی روسیه در خاک سوریه اتحاذ نکرده است".

 

صادقی پیش بینی می کند که به دلیل تضاد های منافع بلند مدت میان ایران و روسیه که برشمرده شد احتمال سازش میان مسکو و واشنگتن بر سر سوریه دور از ذهن نیست. او در این باره می نویسد:"احتمال نزدیکی آنان به سوی یکدیگر وجود دارد چرا که هر دو از جانب اسلام گرایان افراطی تهدید می شوند و فقدان یک بدیل از سوی لیبرال های سوری به جای حزب بعث و برای جایگزینی اسد احساس می شود. دو طرف امریکایی و روسی اخیرا در نشست وین تاکید کردند که متعهد به تحقق ایده برقراری یک حکومت سکولار و دموکراتیک در اینده سوریه هستند".