تدبیر24 : آنچه در هر گونه مذاکره بینالمللی حائز اهمیت است میزان قدرت هر طرف (آن مقدار که در صحنه عمل می تواند جنبه باالفعل به خود گیرد) و پس از آن برداشت هئیتهای مذاکره کننده از این قدرت و توان خواندن دست طرف مقابل است. قدرتهای سلطهگرجهانی در صورتی که نتوانند خواستههای خود را از راههای مسالمت آمیز بر علیه دیگران اجرایی کنند، از زور بهره گرفته و دست به اسلحه میبرند. تاریخ روابط بینالمللی پر است از اینگونه زورگویی ها و تجاوزات که معمولا نیز مزورانه شکل انسان دوستانه و مبتنی بر حقوق بینالمللی به خود میگیرد.
حال اگر این قدرتها به دلیل احتمال بالای شکست ،آسیب پذیری زیاد و یا نامعلوم بودن نتیجه جنگ نتوانند علیه کشوری دست به اسلحه ببرند از اهرمهای دیگر مانند تحریمهای اقتصادی برای فشار بر عامه مردم بهره میگیرند ودر صورت اثبات عدم کارایی آن به اجبار با او بر سر میز مذاکره مینشینند.
به طور کلی دیپلماتهای ما در مذاکره با دولت های غربی در صورتی موفق خواهند بود که حداقل سه ویژگی زیر را دارا باشند:
1- در مواقع لزوم با شجاعت از حق قانونی کشور در داشتن انرژی صلح آمیز هسته ای و انجام غنی سازی به هر درصدی که برای پیشرفت کشور لازم است دفاع نمایند.
2- به اصول دیپلماسی و روشهای مذاکره و اهرمهای مورد نیاز برای مذاکره موفق آگاه باشند.
3- دشمن و اهداف و راهبردهایش را خوب شناخته و به علل اینکه چرا دشمن مجبور شده است به میز مذاکره بیاید آشنا باشند.
در مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و گروه1+ 5 پیرامون مساله هستهای باید بدانیم که:
1- در گروه 1 + 5 حداقل دو گروه وجود دارد که نباید آندو گروه را یکپارچه و متحد تصور کرد. روسیه و چین هر چند تا کنون در تعدادی از قطعنامههای صادره علیه ایران رأی مثبت دادهاند، اما این قطعنامهها آن چیزی نبوده که غرب از ابتدا خواهان آن بوده است. به عبارت دیگر، حضور این دو کشور باعث شده تا حد زیادی زهر قطعنامهها گرفته شده و آنگاه تصویب شود. البته ما همیشه باید تنها به توان خود تکیه کنیم و سرنوشت مذاکرات را به رفتارهای متحدان خود گره نزنیم.
2- بر اساس مقررات و اساسنامه آژانس بینالمللی انرژی اتمی، همه اعضا بدون هیچگونه تبعیضی حق برخورداری مسالمت آمیز از انرژی هستهای در هر سطح غنی سازی مورد نیاز را دارند. بدین ترتیب باتوجه به اینکه هیچ دلیلی مبنی بر غیر صلح آمیز بودن فعالیتهای هستهای ایران وجود ندارد و آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز بر این فعالیتها نظارت کامل دارد، تاکید دائمی ما باید این باشد که هر گونه تحریم علیه کشور ما غیر قانونی است و باید لغو گردد.
در اینجا به گونهای اجمالی به مقایسه امکانات طرفین مذاکرات هستهای (1+ 5 و جمهوری اسلامی ایران) میپردازیم:
غرب با معیارهای جامعه مادیگرای غربی ، تصور کرده است که میتواند از اهرم اقتصادی علیه اراده یک ملت انقلابی نیز استفاده کند. بنابراین همه توان خود را در این زمینه بکار برده و همه کارتهایش را بازی کرده است. غربیان در مبازره اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران چند محدودیت خیلی مهم دارند:
1 –ایران به برکت انقلاب اسلامی دارای مردمی متحد و رهبری با اراده و توانا و معتقد به تلاش برنامه ریزی شده برای دست یابی به قله های پیشرفت و عدالت است.
2 – ایران کشوری است با آرمانهای انقلابی و مستقل و معتمد به توان خود برای خودکفایی و تبدیل شدن به کشوری پیشرفته و قدرتمند.
3 – ایران کشوری است نفت خیز و این بیگانگان و دشمنان این کشور هستند که به نفت نیازمندند. انتخاب عنصر نفت برای مقابله با ایران اسلامی، تمسخر تاریخی برای آنها به همراه خواهد داشت و نشانی از ضعف بزرگ دولتهای غربی تلقی خواهد شد. هیاهوی رسانهای غرب تا کنون تا حدودی بر این واقعیت سرپوش نهاده است.
4 – ایران کشوری است با جغرافیای خاص و همسایگان زیاد و صدها کیلومتر ارتباط با دریاهای آزاد. چنین کشوری را نمیتوان در محاصره اقتصادی کارآ و فلج کننده قرار داد.
5- ایرانیان از تجربیات 8 سال دفاع مقدس در اداره امور اقتصادی کشور که میتواند باعث پشتگرمی و اداره کشور حتی در شرایط بحران اقتصادی گردد برخوردارند.
6 – ایران امروز کشوری است با سرمایه و نیروی انسانی ماهر و متخصص فراوان در زمینههای مختلف و زیرساختهای فعال و کافی اقتصادی و نیروی کار جوان.
این امکانات ایران که به معنی محدودیتهای جدی برای غرب است، باعث شده است که غربیان ناکارآمدی تحریمها در دستیابی به اهدافشان (هر چند در ظاهر خلاف این را تبلیغ میکنند) و افزایش روزافزون توان ایران در دور زدن تحریم هارا باور کنند.
جمهوری اسلامی ایران در مقایسه با کشورهای غربی حداقل چهار برتری راهبردی دارد که در هر گونه تحلیلی باید بدانها توجه داشته باشیم:
1– امکان افزایش درصد غنی سازی اورانیوم
جمهوری اسلامی ایران به دانش و فناوری غنی سازی اورانیوم دست یافته و قادر است سطح غنی سازی را برای مقاصد صلح آمیز ارتقا دهد. ایران به عنوان مثال برای استفاده از باطری های اتمی مورد نیاز کشتیها و زیردریاییها میتواند غنی سازی را به بالای 20٪ تا اندازه مورد نیاز ببرد.این حق از نظر حقوق بینالمللی به رسمیت شناخته شده است.
2- عدم وجود رابطه بین ایران و آمریکا
عدم وجود رابطه همیشه آمریکا را در مقابل ایران در موضع ضعف قرار داده و جهانیان بارها شاهد تلاش حتی التماس گونه مقامات آمریکایی برای برقراری مجددارتباط بودهاند.
3 – اهمیت راهبردی و قدرت منطقه ای ایران در غرب آسیا و خلیج فارس
موقعیت جغرافیائی و استقلال اهمیت ویژه راهبردی به کشور ما داده است.
ایران به برکت انقلاب اسلامی و تلاش های فراوان 35 سال گذشته به قدرتمندترین کشور منطقه تبدیل شده و همگام با پیشرفت های بزرگ در انواع فناوری ها و تسلیحات نظامی ( از موشکهای زمین به زمین پیشرفته و زیردریائی و موشک های ساحل به دریا گرفته تا هواپیمای نظامی و انواع پهپادها و غیره)، نیروی دریائی ایران علاوه بر حضور مقتدرانه در خلیج فارس ،تنگه هرمز و دریای عمان در دریاهای دوردست نیز به بحرپیمائی می پردازد. علاوه بر این جمهوری اسلامی ایران از طریق پیشرفت های علمی فناوری به ویژه انرژی هسته ای ، فناوری فضایی، دانش و فناوری نانو، لیزر ، دانش پزشکی و غیره جایگاه خود را بسیار ارتقا بخشیده و بر قدرت ملی خود افزوده است.
4 – دوستان منطقهای و جهانی جمهوری اسلامی ایران
سه منطقه خلیج فارس، شمال آفریقا و شرق مدیترانه و سپس مناطق دیگرآفریقا، آمریکای لاتین، آسیای شرقی، آسیای مرکزی، قفقاز و اروپای شرقی در مقایسه با سال 1357 تفاوتهای آشکاری را تجربه کردهاند. ظهور حزب الله لبنان، حماس و جهاد اسلامی در فلسطین و بیدای اسلامی و تغییرات سیاسی در شمال و مرکز آفریقا، خلیج فارس، عراق وغیره و شکست طرحهای غربی در سوریه، ایران را از افزایش آشکار قدرت منطقهای و جهانی برخوردار نموده است.
چهار موضوع پیش گفته به خوبی بیانگر این امر است که امروزه ایران از قدرت چانهزنی بسیار بالاتری نسبت به دولتهای غربی در مذاکرات برخوردار است.
نکته مهمی که باید بدان توجه نمود لزوم اجرای ابتکارات ملی در دور زدن تحریمهاست. ما باید همچنان روی روشهای مقابله با تحریمها از طریق بهرهگیری از امکانات داخلی تمرکز کنیم تا این دولتها با ملاحظه اراده قوی داخلی در حل مشکلات اقتصادی، بیش از پیش نسبت به کارآمدی تحریمها مردد شوند و ریسمان اعتماد آنها به بهرهگیری از روشهای غیر قانونی پاره گردد.