میهمانان پایتخت

 تدبیر24: روزنامه اطلاعات در صفحه گزارش، گزارشی را درباره برگزاری اردوی فرهنگی- آموزشی برای دانش آموزان مناطق محروم در تهران و مشکلات جوانان و نوجوانان این مناطق منتشر کرد و نوشت: اکثریت دانش آموزان اعزامی به اردو، از مناطق محروم استان کرمان هستند و از نظر اقتصادی در درجه پایینی قرار دارند و حتی بسیاری از آنان، والدین خود را از دست داده اند.

در این گزارش که در شماره دوشنبه 25 مرداد 1395 هجری خورشیدی بخش نخست آن به قلم محمد داودبیگی منتشر شد، آمده است: مجموعه فرهنگی ورزشی امام خمینی(ره) اقامتگاه اردویی است در شرق تهران، با چشم اندازی زیبا واقع در لواسان که همه ساله در تابستان پذیرای حدود 15 هزار دانش آموز مناطق محروم کشور است. اردویی که کلاس های گوناگون و سرگرم کننده ای برای میهمانان خود دارد و نوجوانان را با کوله باری از خاطره، راهی دیار خود می کند، مناطقی که زندگی در آنجا، مشکلاتی دارد و در بیشتر موارد امرار معاش را برای ساکنان اش، سخت کرده است. 

**شرایط دشوار زندگی و تحصیل

عیسی کریمی ـ مربی پرورشی دانش آموزان اعزامی از استان کرمان به اردو است که از شهرستان کهنوج به تهران آمده اند. وی در گفتگو با گزارشگر روزنامه اطلاعات، شرایط درسی و زندگی در برخی از روستاهای استان را بسیار سخت عنوان می کند و می گوید: اکثریت دانش آموزان اعزامی به اردو، از مناطق محروم استان کرمان هستند و از نظر اقتصادی در درجه پایینی قرار دارند و حتی بسیاری از آنان، والدین خود را از دست داده اند. 

کریمی در پاسخ به این سؤال که شرایط تحصیلی میهمانان کرمانی اردو چگونه است، خاطرنشان می سازد: برخی از کلاس های درسی آنان خیلی فرسوده است و اعتبارات دولتی و یا کمک خیران هم برای مرمت و بازسازی این کلاس ها وجود ندارد. بعضی از کلاس ها هم در کپرها تشکیل می شود. از نظر امکانات، برخی از مدارس استان کرمان سیستم های سرمایشی و گرمایشی و آزمایشگاه ندارند و دانش آموزان برای رسیدن به مدرسه باید راه های طولانی را پیاده طی کنند. تصور کنید وقتی کلاس ها پر از خاک و گرد و غبار شده است و امکانات وجود ندارد، دانش آموزان چه انگیزه ای برای حضور در مدرسه دارند؟ از جمله در روستاهایی مانند قلعه گنج، رودبار، کهنوج و منوجان، مشکلات یاد شده وجود دارد. 

به گفته این مربی آموزشی، با چنین شرایطی کیفیت آموزش هم افت می کند و مدارس نمی توانند خروجی مفیدی برای جامعه داشته باشند. 

سامان بالاور ـ مربی پرورشی دیگری از کهنوج، با تائید این کاستی ها، می افزاید: کمبود بودجه برای مدارس، نبود آبسردکن و بخاری و شکستگی میزها از دیگر مشکلات تحصیلی دانش آموزان مناطق محروم کرمان است. وی یادآور می شود: وضع خدمات رفاهی در کهنوج هم خیلی بد و فاقد حتی یک پارک خوب است. تنها پارک کهنوج قدیمی و متعلق به 50 سال پیش است. همچنین به دلیل تغذیه نامناسب، مشکل قند خون پایین در شهرستان کهنوج به چشم می خورد. 

گفتنی است، یارانه 45 هزار تومانی دولت به شهروندان که متاسفانه بسیاری از اقشار متمول هم آن را دریافت می کنند، در مواردی می تواند ناجی زندگی برخی از خانواده های روستایی استان هایی مانند کرمان باشد. 

**نبرد با خاک و گرما! 

دانش آموزی از روستاهای استان کرمان که حاضر نیست نام خود را بگوید، با گلایه از شرایط نامطلوب زندگی خانواده اش می گوید: خانواده ای 5 نفره بودیم و پدرم مسافربر بود که او را از دست دادیم. 

وی در پاسخ به این پرسش که منبع فعلی درآمد شما چیست، می افزاید: دیگر هیچ درآمدی نداریم و با یارانه پرداختی دولت زنده ایم. او رشته برق صنعتی را دوست دارد و گرچه اذعان می کند که خیلی از فارغ التحصیلان دانشگاه ها بیکارند، اما مایل است در این رشته ادامه تحصیل بدهد. 

صمدالله حسنی ـ مربی گروه از شهرستان «قلعه گنج» کرمان نیز از فرسودگی مدارس این منطقه ناراضی است و تصریح می کند، به عنوان نمونه، مدرسه راهنمایی پسرانه خواجه کرمانی از 20 سال قبل فرسوده اعلام شده وحتی هنوز سقفش چوبی است و امروز از آن به عنوان انباری استفاده می شود. به گفته وی، امکانات در مدارس بعضی از روستاهای کرمان در حد صفر است و حتی دفاتر مدارس در این هوای خیلی گرم، کولر ندارد. وای به حال بچه ها که کلاس هایشان فاقد سیستم برودتی است و با گرما و خاک نبرد می کنند.

**اهداف برپایی اردو 

در ادامه بازدید از اردو، مشخصات و امکانات این مجموعه را از محمد تقی نیکنام جویا می شویم. می گوید: در راستای اجرای اوامر و توجهات مقام معظم رهبری به غنی سازی اوقات فراغت، بنیاد مستضعفان با اهدافی مانند رشد اعتقادات عقیدتی و پایبندی به مبانی اعتقادی، ایجاد ارتباط فزاینده معنوی بین نوجوانان و مقام عظمای ولایت و ارتقاء روحیه امیدواری به توجهات ویژه معظم له به نقاط غیربرخوردار کشور، افزایش روحیه توجه و احترام عمیق به ملیت ایرانی و ایجاد ذائقه هماهنگ ملی، بیش از 2 دهه است که این مجموعه با برگزاری اردوهای تابستانی، پذیرای خیل عظیمی از عزیزان دانش آموز مقطع راهنمایی از مناطق غیربرخوردار کشور است. 

وی ادامه می دهد: ایجاد انگیزه خشوع، خضوع و احترام به والدین، اساتید وبزرگان، افزایش انگیزه تلاش در فراگیری علوم وشکوفایی استعدادهای این عزیزان، آموزش کاربردی مهارت های زندگی وایجاد فرصت هایی برای کسب تجربه زندگی مستقل، ارتقاء شخصیت نوجوانان درسایه آموزش های اردویی و ترغیب وتشویق برقراری ارتباط و دوستی بین اقوام ایران، از دیگر اهداف برگزاری اردو بوده است. همچنین از سال 1385 با واگذاری این برنامه به بنیاد علوی، در یازدهمین سال برگزاری این اردوها تاکنون توفیق پذیرایی از قریب 140 هزار دانش آموز را در قالب اردوهای هفتگی ( بالغ بر 700 هزار نفر ـ روز) را با به کارگیری تمامی توان و نیروهای انسانی مجرب درمجموعه فرهنگی ورزشی امام خمینی(ره) با وسعت قریب به 270 هکتار در ارتفاعات مشرف به سد لتیان، در محیطی سرسبز، زیبا و چشم نواز واقع در لواسان را داشته ایم و تابستان امسال نیز با تمدید تفاهمنامه بنیاد علوی و معاونت پرورشی وزارت آموزش وپرورش، پذیرای 15 هزار دانش آموز از مناطق غیر برخوردار سراسر کشور هستیم. ‏

نیکنام می افزاید: این عزیزان طی یک هفته حضور با پذیرایی کامل، انجام معاینات پزشکی (با حضور شبانه روزی واحد اورژانس وپزشکان مجرب )، انجام اقدامات درمانی مورد نیاز بخصوص اهداء عینک به دانش آموزان دچار ضعف بینایی، اختصاص البسه اردویی، بسته کامل بهداشتی و البسه در قالب هدایای رهبری، از تمامی برنامه های متنوع و جامع پیش بینی

شده کارگاه های آموزشی شامل نجوم، کیمیاگران جوان، بازی فکری، اوریگامی، دومینو، رباتیک، خود شناسی،

سفالگری، مسابقه بی سابقه، آموزش مفاهیم قرآنی، برنامه های ورزشی(استخر، پینت بال، تیراندازی با تپانچه، سالن ورزش چند منظوره، تفریح و فعالیت های فوق برنامه شامل بازدید از باغ موزه دفاع مقدس و برنامه های هنری در قالب برگزاری جُنگ های شبانه با حضور هنرمندان و نورافشانی بهره مند و متناسب با فعالیت ها، شرکت در مسابقات گروهی وکسب امتیازات از جوایز وهدایا، برخوردار می شوند.‏‎ ‎

همچنین براساس تفاهمنامه از سال 1391 تاکنون تمامی هزینه های ایاب وذهاب و پذیرایی بین راهی میهمانان عزیز از مرکز استان به مجموعه و بالعکس، پرداخت شده است.

به گفته مدیر مجموعه فرهنگی ورزشی امام خمینی (ره)، اردو به مدت 5 هفته برای پسران و به همین مدت برای دختران در طول تابستان برپا است. همچنین مسابقاتی از جمله طناب کشی،‎ ‎مسابقه شهر من استان من و دوستداران محیط زیست برگزار می شود تا ایام بسیار خوبی را برای این هموطنان عزیزمان، فراهم کرده باشیم. از سوی دیگر، در هفته پسران، مسابقه «نوجوان اسوه» و در هفته دختران، «حجاب برتر» را برگزار می کنیم. برای این منظور در طول هفته گروه ها به صورت نامحسوس تحت نظارت قرار می گیرند و در آخر هفته، برترین ها معرفی می شوند.

**دیدگاه دانش آموزان

دانش آموزان در سطح کشور، از آذربایجان غربی گرفته تا سیستان و بلوچستان. کلاس های اردو را تجربه می کنند؛ از خودشناسی گرفته تا تیراندازی و شنا. در این میان برخی از بچه ها منتهای رضایت خود را ابراز می کنند و برخی دیگر از کاستی هایی سخن می گویند. ‏

محمد بهمنش، دانش آموزی از سقز کردستان است. وی از تنوع کلاس های آموزشی و بازی ها ابراز خرسندی می کند و در خصوص کلاس خودشناسی می گوید: اینجا یاد گرفتم که سختی های زندگی را تحمل و با آن مبارزه کنم. صبح ها زود از خواب برخیزم و امیدوارانه برای رسیدن به زندگی بهتر، تلاش کنم. ‏

پارسا نجاتی، دیگر هموطن مان از کردستان با ابراز رضایت از اردوی برگزار شده، می گوید: البته چند مورد است که از آنها ناراضی هستم. نخست اینکه گمان می کنم محل استقرار ما را در انتهای اردو انتخاب کرده اند و سرو صدای برنامه های آخر شب اردو هم آزار دهنده است!‏

اردلان باقری و زانیار رنجبری، از دیگر شرکت کنندگان در اردو رضایت خود را از متولیان، برنامه ها و امکانات آن اعلام می کنند، اما می افزایند: از غذای بین راهی راضی نبودیم و مقدار صبحانه اردو نیز کم است. همچنین نمی دانیم که چرا اجازه نمی دهند برای خرید و تهیه سوغات به بیرون از اردو برویم؟

علیرضا شهادتی، فرزند کشاورز زعفرانکار از شهرستان قاین خراسان جنوبی، سطح اردو را خوب توصیف می کند و از حضور در جمع دانش آموزان 

چند استان خوشحال است. پوریا حیدری از استان چهارمحال و بختیاری نیز از کیفیت اردوگاه و کلاس ها ابراز رضایت می کند و می افزاید: خیلی عالی است و در این یک هفته خیلی چیزها آموختم. کلاس هایی مانند خودشناسی، تیراندازی، پینت بال و کلاس های درسی بسیار خوبی در اینجا برای مان تشکیل شده است. 

یونس بهرامی، دیگر دانش آموز از چهار محال و بختیاری با ابراز رضایت فراوان از کیفیت اردو و خوشحالی از اینکه دوستان فراوانی از دیگر استان ها پیدا کرده است، از حجم کم صبحانه و سر و صدای زیاد پایان شب اردو گلایه می کند و می افزاید: امیدوارم این اردو هفته ای رویایی را برای همه ما رقم بزند.

محمد آزادی ـ 15 ساله دیگر دانش آموزی است که از روستاهای استان کرمان به اردو آمده و به گفته خودش، گویا دوباره متولد شده است! وی سطح کلاس ها را بسیار عالی می داند و از اردوی برگزار شده ابراز خوشحالی می کند. او کلاس خودشناسی را بی نظیر توصیف و تصریح می کند: در این کلاس افکار و چگونگی رفتارهای درست را آموختم و اینکه چگونه باید زندگی و چطور هدفگذاری کنم تا به اهدافم برسم. در میان سخنان محمد آزادی، دانش آموز دیگری این گونه اظهار نظر می کند: خودشناسی به غیر از تولد اصلی، یعنی تولدی دیگر که در قلب مان اتفاق افتاده است. محمد جواد محمدی، دانش آموزی از شهرستان تکاب استان آذربایجان غربی است که از نیروهای اردو ابراز رضایت دارد و می گوید: کلاس ها عالی است و کم و کاستی عمده ای ندارد، فقط گرمای هوا و کم خوابی های شبانه، کمی آزار دهنده است. 

**درس هایی برای موفقیت ‏

گفتگو با شرکت کنندگان در اردو نشان می دهد که بیشترین رضایت آنان از این اردوی یک هفته ای، از کلاس خودشناسی بوده که توانسته است آنها را متحول کند. به همین دلیل در دیدار و گفتگو با دکتر مجتبی شکوری ـ استاد کارگاه خودشناسی، دلیل این رضایت را جویا می شویم. شکوری می گوید: کار ما در این کلاس، تلنگر زدن به ذهنیت بچه هاست که شعله درونشان را روشن کنیم تا در شرایط مختلف به خصوص در محرومیت ها بتوانند انسان موفقی باشند. با دانش آموزان درباره راه های تحقق آرزوهایشان صحبت می کنیم و آنها از از خواست های دلشان می گویند. یکی که همه اعضای خانواده اش را در آتش سوزی از دست داده است، می خواهد آتش نشان شود و دیگری مدافع حرم! می توان از آرزوهای زیبای آن ها، یک مستند سینمایی ساخت!‏

دکتر شکوری خاطرنشان می سازد: آخرین مرحله این است که به آنها آموزش دهیم چگونه با مشکلات زندگی مواجه شوند، زیرا اکثر اینها پدر یا مادر خود را از دست داده اند. روش ما متد جدیدی است به نام «جنگجوی اندوهگین» و به بچه ها تلنگر می زنیم که گرچه زندگی همراه با مشکلاتی است. اما ارزش جنگیدن و پیروزی را هم دارد.‏

برنامه استقرار گروه ها

پاسخ به نظرات میهمانان را از مدیر اردوگاه جویا می شویم. نیکنام به این پرسش دانش آموزی از کردستان که معتقد بود امکانات آن ها کمتر و مکان تخصیصی به برخی گروه ها بهتراست، چنین پاسخ می دهد: انتقاد این دانش آموز را نمی پذیرم، زیرا در اینجا به دلیل احترامی که برای میهمانان قائل هستیم،هیچ گونه تبعیضی را قائل نمی شویم. ‏

اما باید به این موضوع اشاره کنم که ترتیب استقرار میهمانان بنابر ساعت ورود و از بالای اردو به پایین است. به این ترتیب که از روز شنبه و به ترتیب ورود به میهمانان، از بالای اردو، اقامتگاه ها را تعیین می کنیم که بهترین و زیباترین اقامتگاه به شمار می آید. طبیعی است که اولین ورودی ها در اقامتگاه بالا مستقر می شوند که جای خوش آب و هوا و محل مناسب تری

است. حالا یک سری بخش های اقامتی چادر است و یک سری جاها هم خوابگاه های 2 طبقه. در این شرایط است که برخی از هموطنان که دیرتر به اردو می رسند، فکر می کنند که تبعیضی رخ داده و به آنان ظلم شده است! ولی باور کنید که اصلا چنین دیدگاهی وجود ندارد و صرفاً زمان رسیدن به اردو شانس گروه ها را برای استقرار در محل های بهتر، رقم می زند.

وی در مورد دیگر انتقاد دانش آموزان درمورد کم خوابی های شبانه نیز می گوید: از آنجا که منطقه اردو کوهستانی است و امکان وقوع حوادث بالاست، به گونه ای برنامه ریزی کرده ایم که برای بچه ها در پایان وقت، انرژی اضافی باقی نماند و بر این اساس، ساعت 11 شب، زمان خاموشی و خواب است.

اما چه کنیم که پسر هستند و شیطنت و ایجاد سروصدا، به خصوص وقتی که با هم هستند، جزو ویژگی های آن ها است و هر کاری می کنیم، بعضی از آنها دیرتر می خوابند و برای دیگران مشکل بی خوابی ایجاد می کنند. جالب اینکه در هفته هایی که نوبت دختران است، چنین مشکلی نداریم و همه به موقع می خوابند!‏

نیکنام همچنین به موضوع کم بودن وعده غذایی صبحانه نیز این گونه پاسخ می دهد: در مورد غذا هیچگونه محدودیتی در اردو نداریم و حتی در هفته پسران، وعده غذای آن ها را پرحجم تر قرار داده ایم. در ضمن اگر کسی از صبحانه سیر نشد، می تواند دوباره درخواست غذا کند.‏

**دلایل ایجاد برخی محدودیت ها

مدیرمجموعه فرهنگی ورزشی امام خمینی (ره) درباره انتقاد دانش آموزان مستقر در اردو و گرفتن تلفن های همراهشان، با ذکر این موضوع که گوشی و تمامی وسایل با ارزش آنها از بدو ورود به اردو تحویل گرفته می شود، خاطرنشان می سازد: گرفتن تلفن همراه یک موضوع فرهنگی است و چند دلیل دارد، که از آنجمله می توان به تحولات دنیای مجازی اشاره کرد که ممکن است در طول یک هفته استقرار بچه ها مشکلاتی را از هم برای ما و هم برای خودشان ایجاد کند. ‏از سویی در اینجا تبعیض ممنوع است. حتی در بدو ورود ما لباس متحدالشکل به آنها می دهیم تا همه به یک شکل و فرم باشند. از آنجا که اکثرا از بچه های مناطق محروم هستند و ممکن است موبایل نداشته باشند، با این کار امکان حسرت خوردن آنها را از بین می بریم. در مورد خرید روز آخر چون ممکن است بچه های کم بضاعت نتوانند خرید کنند، کلا خرید را ممنوع کرده ایم. البته مربیان پرورشی و آموزشی می توانند پس از ترک اردو از رانند گان بخواهند درنقطه ای توقف کنند تا بچه ها بتوانند خریدهای خود را انجام دهند.

وی درباره ویژگی کلاس های اردو می گوید: مدت کلاس ها برای هر موضوع 75 دقیقه است و عملا نمی توان به صورت علمی در این مدت کوتاه آموزش داد، اما می خواهیم درباره هر رشته و موضوع و از جمله رباتیک، نجوم و خودشناسی، جرقه ای در ذهن بچه ها ایجاد کنیم. 

کریمیان ـ از کارکنان روابط عمومی بنیاد علوی نیز یادآور می شود: رویه در بنیاد مستضعفان و بنیاد علوی به گونه ای است که به جای ماهی گرفتن، ماهیگیری را به افراد تحت پوشش آموزش دهند و از اینرو حتی بودجه مستقیم و شهریه ثابت به کاری داده نمی شود، اما توانمندسازی افراد تحت پوشش دارای ردیف اعتباری است و در واقع نگرش تحول گرایانه و کارآفرین کردن افراد، ملاک کارها و برنامه ریزی ها قرار دارد.

*منبع: روزنامه اطلاعات