آشتی ملی نیاز جامعه ایرانی

تدبیر24 »از جمله مهم‌ترین الزامات آشتی ملی، تمایل تمامی جریانات سیاسی به آغاز گفت‌وگو‌های ملی است. تا زمانی که اصلاح طلبان و اصولگرایان نپذیرند که براساس حفظ منافع ملی به گفت‌وگو بپردازند، تلاش برای به نتیجه رسیدن آشتی ملی بی نتیجه خواهد ماند. دو جریان سیاسی حاضر در معادلات سیاسی باید از تندروی بپرهیزند و با ادبیاتی اعتدالی این گفت‌وگو‌ها را آغازکنند. در صورتی گفت وگوهای ملی به آشتی ملی تبدیل خواهد شد که منافع شخصی و جریانی کنار گذاشته شود. اگر این چنین شود، آنگاه بستری که این گفت‌وگو‌های صورت گرفته، منجر به پدیدار شدن آرامش سیاسی درفضای پر تشنج فعلی می‌شود و به طور کلی از تنش درون جامعه نیزکاسته شود. در این صورت بحران‌های اجتماعی از مرحله بحران به مشکل اجتماعی تنزل خواهد یافت. آشتی ملی جنبه اجتماعی و فردی دارد و اگر گروه‌های سیاسی و افراد، آشتی ملی را بپذیرند، به طور یقین جامعه نیز از آشتی ملی حمایت خواهد کرد. ایجاد فضا برای گفت وگوهای ملی موجب می‌شود، جناح‌های سیاسی به سوی تعادل حرکت کرده و فعالان سیاسی نیز با عملکرد خود به نوعی از تندروی سایرین جلوگیری کنند. نوع درک و فهم مردم و فعالان سیاسی از آشتی ملی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. افراد باید با تسامح و تساهل در آشتی ملی رفتارکنند. اگرجریانات سیاسی به انگیزه لازم برای ایجاد آشتی ملی برسند، آنگاه جامعه‌ای به‌دور از خشونت شکل می‌گیرد و توسعه جامعه از دستاوردهای اصیل این حرکت خواهد بود. از جمله مواردی که مانع تحقق پروژه آشتی ملی می‌شود ترجیح منافع شخصی بر منافع ملی است. منافع اشخاص وگروه‌هایی که به منافع ملی اهمیتی نمی‌دهند مانع آشتی ملی خواهد بود. رسیدن به آشتی ملی در کشورهای کمتر توسعه یافته و در حال توسعه مشکل‌تر از جوامع پیشرفته است. در جامعه ایران که در دسته جوامع در حال توسعه تعریف می‌شود، باید در ابتدا به سمت تنش‌زدایی حرکت کرد، زیرا در جامعه‌ای که تنش سیاسی در آن، وجود دارد، گفت‌وگوهای ملی صورت نمی‌گیرد و یا اگر گفت‌وگویی انجام شود، به آشتی ملی ختم نخواهد شد. گفت‌وگو و آشتی ملی باید به فرهنگ عمومی مردم تبدیل شود. در این صورت است که می‌توان به سوی فهم مشترک از مشکلات جامعه گام برداشت. باید کوشید به منظور رسیدن به آشتی ملی، علاوه بر اینکه یه منافع شخصی و گروهی توجه می‌شود، منافع دیگران و منافع ملی مورد توجه قرار گیرد چرا که در این صورت است که به سوی رهنمودهای عملی درجهت کاهش مشکلات حوزه سیاسی گام برداشته می‌شود. این موضوع دارای اهمیت زیاد است و نباید فراموش شود چرا که بی‌توجهی به آشتی ملی تبعاتی دارد که جبران آن سخت است.

* استاد دانشگاه و جامعه‌شناس