به‌طور کلی آرای خاکستری چه تعریفی دارد و وضعیت چنین آرایی در دیگر کشورها چگونه است؟

 در انتخابات ریاست‌جمهوری با توجه به آنچه در آمریکا، فرانسه و دیگر کشورها برگزار می‌شود،‌ با سه دسته از آرا روبه‌رو هستیم. بخشی موافق رای دادن هستند، برخی دیگر مخالف، و گروهی دیگر تصمیمی نگرفته‌اند و مشخص نیست چه اقدامی انجام خواهند داد. به این دسته که نمی‌دانند چه رفتاری نشان دهند و آیا در انتخابات شرکت کنند یا نه، آرای خاکستری گفته می‌شود. آرای خاکستری بسیار اهمیت دارند، چرا که بخش عظیمی از جامعه رای‌دهنده را از کوچک و بزرگ تشکیل می‌دهد.

به چه طریقی می‌توان آرای خاکستری جامعه را مجاب به حضور در انتخابات کرد تا با حضور حداکثری مردم مواجه شویم؟ یکی از مواردی که این روزها با واکنش‌های متعددی نیز همراه بوده، بحث مناظره‌هاست که قرار شده به صورت غیرزنده پخش شوند.

همه باید به هرطریق ممکن تلاش کنند که این آرا در انتخابات شرکت کنند. بحث مناظره‌ها که گفته شد پخش زنده نمی‌شود، کار خطرناکی است که آرای خاکستری را دور می‌کند. یکی از مهم‌ترین کارهایی که برای جذب این آرا به پای صندوق‌های رای می‌توان استفاده کرد، همین مناظرات است که تاثیر زیادی در جامعه خواهد داشت و مردم را نسبت به انتخابات حساس کرده و همه را تحریک به حضور در انتخابات می‌کند. روش‌های دیگر این است که از طریق تبلیغات، رسانه‌ها، برنامه‌های انتخاباتی و استفاده از تلقین وجهه، نامزدها برای خود از میان آرای خاکستری طرفدار جذب کنند و آنها را پای صندوق‌ها بیاورند. در مورد تلقین وجهه نیز توضیحی بدهم که این واژه به معنی استفاده از محبوبیت چهره‌های شناخته‌‌شده و مشهور در انتخابات به عنوان یک ابزار تبلیغاتی است. استفاده از هنرمندان، استادان، روشنفکران، روحانیون و دیگر چهره‌های مشهور و محبوب در انتخابات‌ها یکی از راه‌هایی است که همواره نیروهای سیاسی از آنها استفاده می‌کنند. به بحث اصلی بازگردیم؛ استفاده از شیوه‌های تبلیغاتی و دیگر راه‌ها، در این یک ماه باقیمانده تا انتخابات، موضوع بسیار مهمی است تا نظر آرای خاکستری را به صندوق‌ها جلب کنند که در این انتخابات سرنوشت‌ساز حضور داشته باشند. راه دیگری که به نظر من، می‌تواند راه‌ حل مناسبی باشد، تبلیغات چهره به چهره است که هر کس با دوستان، آشنایان، اقوام، خانواده، همکلاسی‌ها و دیگر نزدیکان خود صحبت و آنها را به حضور پای صندوق‌های رای دعوت کند.

آیا دسته‌ای را که در انتخابات شرکت نمی‌کنند، اما اگر رای بدهند، آرای خود را به صندوق اصلاح‌طلبان می‌ریزند می‌توان جزو آرای خاکستری به حساب آورد؟

بحث‌ آرای خاکستری و مخالفان حضور در پای صندوق رای، تفاوت دارد. برخی با نفس رای دادن مخالفند و دلایل خود را دارند، برخی دیگر با آقای روحانی و گفتمان حامی او مخالفند و برخی دیگر نمی‌دانند که چه کنند و چه تصمیمی بگیرند. آنها موافق با تحریم انتخابات نیستند، اما تصمیمی برای حضور در انتخابات نیز ندارند. این دسته است که مد نظر ماست و این گروه است که نقش بسیار مهمی در انتخابات داشته و خواهند داشت.

اگر آرای خاکستری را بتوان پای صندوق‌ها آورد تا رای خود را به صندوق بریزند، بیشتر به کدام جناح و چهره‌ها رای خواهند داد؟ این گروه‌ها از قشر خاص یا حامیان جناح سیاسی خاصی هستند؟

به نظر من و باتوجه به تجربه‌های گذشته، هرچه حضور و مشارکت مردم در انتخابات، پررنگ‌تر باشد، به نفع اصلاح‌طلبان است. در این انتخابات نیز وقتی مشارکت مردم باشکوه‌تر باشد، به نفع آقای روحانی خواهد شد. البته مردم کشور ما نسبت به دیگر کشورها رای خاکستری بسیار کمتری دارند؛ به این معنا که مردم ما در ابهام نیستند و تصمیم خود را می‌گیرند. بنابراین افراد کمتری در کشور ما صاحب رای خاکستری هستند. هرچه مشارکت سیاسی در انتخابات بیشتر باشد آرای آقای روحانی نیز بالاتر خواهد بود و هرچه آقای روحانی آرای بیشتری کسب کند، کمکی به اقتدار ملی کمک خواهد بود، چرا که رئیس‌جمهور یک کشور هرچه رای بیشتری داشته باشد، با مشروعیت بیشتری انتخاب می‌شود و می‌تواند آسان‌تر، برنامه‌های خود را پیاده کند.

نکته‌ای که پس از حضور آقای رئیسی در انتخابات مطرح می‌شود، این است که حضور او باعث می‌شود مردم نسبت به نتیجه انتخابات حساس شوند و به همین دلیل پای صندوق‌ها می‌آیند و به روحانی رای می‌دهند. به نظر شما چنین تحلیلی قابل قبول است یا ارزیابی شما متفاوت است؟

پیش از این نیز اشاره کردم که بحث آرای خاکستری در ایران مثل دیگر کشورها نیست و حتی اگر به فرض هم مردم در انتخابات شرکت نکنند، با تصمیم قبلی این کار را کرده‌اند. اما حضور آقای رئیسی در انتخابات شاید باعث شود که آرای روحانی بیشتر شود؛ یعنی مردم بیش از پیش نسبت به انتخابات حساس شده‌اند و به‌طور کلی، رقابت در انتخابات باعث حضور بیشتر مردم خواهد شد. اما اگر بخواهم به این پرسش شما جواب بدهم، باتوجه به شواهدی که من از جامعه می‌بینم، تحلیل من این است که روحانی رای خواهد آورد و مساله خاصی بر سر راه او وجود ندارد.