ریاضی از یارانه هم واجب‌تر است

تدبیر24» من تا همین اواخر فکر می‌کردم سختی ریاضی باعث می‌شود اغلب آدم‌ها بعد از پایان دوران تحصیل به تدریج کل ریاضی را فراموش کنند و فقط چهار عمل اصلی، یعنی جمع، تفریق، ضرب و تقسیم یادشان بماند. اما الان فکر می‌کنم آموزش و پرورش ما همان چهار عمل اصلی را هم خوب آموزش نمی‌دهد. اولین بار بعد از وعده‌های اقتصادی محمدباقر قالیباف درباره رشد 26‌درصدی اقتصاد ایران و دوونیم برابر کردن درآمد ملی به این نکته رسیدم. دومین بار وقتی استدلال جناب آقای سیدابراهیم رئیسی درباره سه برابر کردن یارانه اقشار ضعیف جامعه (سه دهک پایین) را شنیدم، دوباره فهمیدم چهار عمل اصلی خیلی مهمند و نظام آموزش و پرورش ما در یاد دادن آنها خیلی کوتاهی کرده است. جناب آقای رئیسی فرموده‌اند: «ما می‌گوییم می‌خواهیم یارانه‌ها را برای دهک‌های پایین سه برابر کنیم، می‌گویند نمی‌شود، خب؛ چطور حقوق‌های نجومی می‌شود اما افزایش یارانه 45‌هزار تومانی برای محرومان نمی‌شود.» سه دهک شامل 24‌میلیون نفر جمعیت ایران می‌شود. سه برابر کردن یارانه 45‌هزار تومانی هم یعنی باید 90‌هزار تومان به هر یک از این 24‌میلیون نفر، اضافه بر مبلغ یارانه فعلی پرداخت شود. این کار یعنی دولت ماهانه 2160‌میلیارد تومان باید بپردازد و مبلغ سالیانه آن 25920 (بیست‌وپنج‌هزار و نهصد و بیست تقریبا 26 هزار)‌میلیارد تومان می‌شود. عادل آذر، رئیس دیوان محاسبات کشور، در 12 بهمن 1395 اعلام کرده است: «۳۹۷ نفر که ۲۳‌میلیارد و ۳۰۰‌میلیون تومان حقوق غیر متعارف به آنها پرداخته شده بود تمام مبلغ ۲۳‌میلیارد و ۳۰۰‌میلیون تومان را به خزانه عودت دادند.» حالا ما چون کلا اعتمادمان کم است، فرض می‌کنیم رقم واقعی هم 23 نبوده و 230‌میلیارد بوده است، یعنی سالی 76‌میلیارد تومان حقوق اضافی نامنصفانه پرداخت شده است. اگر سخن عادل آذر و محاسبه سه برابر کردن یارانه سه دهک پایین را کنار هم بگذاریم، ترجمه حرف آقای رئیسی می‌شود این: «ای مردم چگونه است که می‌شود 23‌میلیارد تومان (یا 230‌میلیارد تومان) به 397 نفر داد اما نمی‌شود بیست‌وشش‌هزار‌میلیارد تومان به 24‌میلیون نفر داد؟» نتیجه‌گیری: اول، حقوق‌های نجومی نادرست و نشان‌دهنده اشکال در نظام اداری است. بازگرداندن آنها به خزانه کار درستی بوده است. دوم، از اینکه 23‌میلیارد تومان (یا 230‌میلیارد تومان) پول برای پرداخت حقوق نجومی، آن هم در مدت سه سال و البته به ناحق وجود داشته، نمی‌شود نتیجه گرفت پس بیست‌وشش‌هزار‌میلیارد تومان پول برای دادن یارانه به سه دهک پایین هم وجود دارد. سوم، 23‌میلیارد تومان (یا 230‌میلیارد تومان) پول در اقتصاد ایران هیچ ‌اثر تورمی مخربی ندارد. 23‌میلیارد تومان تخلف، بی‌انصافی یا فساد، اقتصاد این کشور را نابود نمی‌کند، اگرچه باید با یک ریال فساد هم مبارزه کرد. اما بیست‌وشش‌هزار‌میلیارد تومان، به‌سرعت اثرات مخربی بر اقتصاد بر جای می‌گذارد که اصلی‌ترین قربانیان آن همان سه دهک پایین خواهند بود. همین امروز 230 اقتصاددان این عواقب خطرناک را توضیح داده‌اند. چهارم، یک راه مردم‌فریبی شروع کردن از مقدمات درست (یعنی نادرستی و زشت دانستن حقوق‌های نجومی) و رسیدن به نتایج نادرست (قابل پرداخت بودن بیست‌وشش‌هزار‌میلیارد تومان یارانه) است. پنجم، همه این متن بر مبنای یک عمل اصلی (ضرب کردن) تنظیم شده است، سه عمل اصلی دیگر پیشکش!

محمد فاضلی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی