ساختار مردانه وزارت امورخارجه چنان است که هنوز از نظر تقسیم پستهای مدیریتی در این وزارتخانه به حداقلهایی که در زمان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بوده نرسیدهایم. جزییات، آمار و ارقام مربوط به وضعیت زنان در وزارت امور خارجه را دارم.
تدبیر24»کلیدملی : طیبه سیاوشی
شاهعنایتی نایبرئیس فراکسیون زنان مجلس دهم با انتقاد از ساختارهای
مردسالارانه در دولت میگوید: ما به عنوان زنانی که نماینده مجلس هستیم
هنوز هم مشکل و مانع بزرگی پیش رو داریم و آن این است که من به عنوان
نماینده مجلس در بسیاری از جاهایی که آقایان هم هستند باید به دنبال اثبات
و نمایش وجود خودم باشم وگرنه دیگران ما را نمیبینند.
او که
پیش از نمایندگی مجلس سابقه حضور در وزارت امور خارجه را دارد درباره
چگونگی تحقق «عدالت جنسیتی» در دولت دوازدهم در وزارتخانهای نظیر وزارت
امور خارجه تأکید میکند: ساختار مردانه وزارت امورخارجه چنان است که هنوز
از نظر تقسیم پستهای مدیریتی در این وزارتخانه به حداقلهایی که در زمان
پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بوده نرسیدهایم. جزییات، آمار و ارقام مربوط
به وضعیت زنان در وزارت امور خارجه را دارم. به نظرم وزارت امور خارجه
جایی است که اگر زنان در آن به کار گرفته شوند و مدیریتها و پستهای مطرح
را به زنان واگذارند به سبب برونداد بینالمللی میتواند بسیار تاثیرگذار
باشد و از سوی دیگر میتواند موجب تغییر در سایر وزارتخانهها نیز بشود.
در
گفتگویی که پیش رو دارید موضوع چگونگی برقراری تحقق عدالت جنسیتی در دولت
دوازدهم بررسی شدهاست و اینکه فراکسیون زنان مجلس از وزرای پیشنهادی دولت
برنامهای در اینإاره مطالبه خواهد کرد؟
* فراکسیون زنان برای دولت دوازدهم و مطالبات از آن چه برنامهای دارد؟
در
مورد مطالبات فراکسیون زنان از دولت جدید، باید تأکید کنم اگر این دولت به
بقیه تعهداتش وفا کند طبیعتاً به تعهدات خود در مورد مطالبات فراکسیون
زنان هم عمل میکند. اما ما به عنوان زنانی که نماینده مجلس هستیم هنوز هم
مشکل و مانع بزرگی پیش رو داریم و آن این است که من به عنوان نماینده مجلس
در بسیاری از جاهایی که آقایان هم هستند باید به دنبال اثبات و نمایش
وجود خودم باشم وگرنه دیگران ما را نمیبینند. در دولت نیز به همین
گونهاست؛ دولت تمایلی ندارد در ساختار مردانه خود تغییری ایجاد کند کما
اینکه جامعه ما هم تمایلی به این ندارد که زنان را در پستهای مدیریتی
ارشد و کلان کشوری ببینند .
*به
نظر میرسد این تغییر در جامعه رقم خوردهاست و مردم در بسیاری از شهرها
نماینده زن برای مجلس انتخاب کردند و ترجیح میدهند زنان را مسئول پیگیری و
مطالبات خود کنند.
اتفاقاً در همین هفته اخیر آقایی در
اسلامشهر برای پیگیری مطالبهاش به من مراجعه کرده بود و گفت نمایندگان زن
بسیار دلسوزتر هستند . دستکم به مطالبات محلی و تقاضاهای مردم گوش
میدهند. ما وقتی مشکلمان را به مردان میگوییم اصلاً پیگیری نمیکنند ولی
شما دستکم جلوی خودمان تماس گرفتهاید. حالا اگر نتیجه هم نگیریم حداقل
میدانیم شما تلاش خودتان را کردهاید.
*گرچه
آقای روحانی هیچ وعده شفاف و مشخصی به زنان و مطالبات آنها نداده است اما
به نظر میرسد او به خوبی ميداند که زنان چه موقعیت و مطالباتی از دولتش
دارند.
در ایام انتخابات و برای کمپین انتخاباتی آقای
روحانی در هر شهری که رفتم این را خطاب به مردم گفتم که اجازه بدهید زنان
به شوراهای شهر و روستایتان راه پیدا کنند و به آنها رأی دهید زیرا زنان
میتوانند شرایط شما را تغییر دهند و موقعیتهای شهری و روستایی را تقویت
میکنند. تأکید کردم که زنان انسانیتر نگاهمیکنند و همین موجب میشود
بسیاری از شاخصها ارتقاء پیدا کند.
تأکید من در این سفرها و
سخنرانیها خطاب به همه مردم این بود که ما زنان نصف این جامعهایم و عملاً
نصف مشکلات این جامعه را دیدهایم ولی به هنگام تصمیمگیریها و
مدیریتها نصف مشکلات این جامعه دیده نشده است. اما این موضوع هنوز قابل
درک نیست . من صرفاً از یک دریچه ساده وارد موضوع شدم و برای تحلیل چرایی
رأی به زنان و انتخاب و انتصاب زنان نخواستم وارد مباحث علمی و مسائل
مربوط به توسعه پایدار شوم.
*به
هر حال دولت دوازدهم باید قانون برنامه ششم را به اجرا درآورد. در این
قانون به صراحت بر مفهوم «عدالت جنسیتی» تأکید شدهاست. تحقق عدالت جنسیتی
در هر وزارتخانه باید تقویم شود و وزیر پیشنهادی بگوید طی چه فرایندی و ظرف
۴ سال چگونه آن را در وزارت متبوع خود پیش میبرد. اینجاست که مجلس و
نمایندگان به ویژه فراکسیون زنان باید از وزرای پیشنهادی بخواهند برنامه
عملیاتی خود برای تحقق «عدالت جنسیتی» را ارايه کند.
من
امیدوارم دولت جدید آقای روحانی یک دولت جوانتر و منصفانهتری در حوزه
زنان باشد. به شکلی در این دولت عمل کند که نمادی از عدالت اجتماعی که
جمهوری اسلامی وعده داده باشد. نکتهای که به عنوان زنان فعال در جامعه
برآن تأکید داریم این است که زنان و حضورشان در عرصه قدرت صرفاً برای
سهمخواهی نیست . ما زنان به دنبال این هستیم که به برخی اهداف ،جامه عمل
بپوشانیم.
فقط تلاشهای زنان نماینده و مردان نماینده در کمپین
آقای روحانی را مقایسه کنید. واقعاً غیرمنصفانه است که آقای روحانی این
تلاشها را نبیند. اما قرار هم نیست ما صرفاً بخواهیم با او و مدیرانی که
تعیین میکند همراهی کنیم. نقد جدی به برخی عملکردها داریم و اعتراض جدی
خواهیم کرد تا اینکه دولت در برخی موارد به خودش بیاید که ندیدن زنان چه
عواقبی میتواند به همراه داشته باشد.
ما نمیدانیم در دولت
سیزدهم چه اتفاقی خواهد افتاد اما تلاش خواهیم کرد در همین دولت دوازدهم
آنچه باید را به نفع جامعه و به نفع زنان به دست آوریم.
*
همانطور که خودتان هم اطلاع دارید در دولت یازدهم فرصتهای مدیریتی خوبی
به زنان سپرده شد اما از مجموع ۱۰۱ پست معاونت و قائممقامی وزیر در
وزارتخانه موارد اندکی در اختیار زنان است از جمله یک معاونت در وزارت نفت و
یکی دو معاونت در وزارت ورزش و جوانان. آیا وزارتخانههای دیگر نباید در
این زمینه بیشتر فعال شوند؟ مثلاً وزارت امور خارجه آیا فقط یک زن داریم که
توانسته سفیر شود؟
با توجه به سابقه کاری
که در وزارت خارجه دارم می توانم بگویم که همچنان ساختار این وزارت خانه
مردسالارانه است. اگر امروز ما یک سفیر زن داریم این امرحاصل تلاش و زحمت
فراوان خانم افخم است. «مرضیه افخم» تنها کسی بود که با تلاش خودش توانست
به عنوان سفیر آن هم در کشوری که به دليل روابط گسترده فيمابين،در آن
کارسخت است معرفی شود.
*وزارت
امور خارجه هم معاونتهای مختلفی دارد ولی علاوه بر پست سفارت موقعیتهایی
نظیر کنسول، کاردار و رایزن دارد که زنان میتوانند در آن ابتکار عمل را
به دست گیرند و چه بسا به تحکیم و بهبود روابط بینالمللی ما کمک بیشتری
کنند.
ساختار مردانه وزارت امورخارجه چنان است که هنوز از
نظر تقسیم پستهای مدیریتی در این وزارتخانه به حداقلهایی که در زمان پیش
از پیروزی انقلاب اسلامی بوده نرسیدهایم.
*شما
که ساختار وزارت امور خارجه را میشناسید و پیشتر نیز در آن کار کردهایم
فکر میکنید چگونه بتوان بحث «عدالت جنسیتی» را در این نهاد پیش برد و محقق
کرد؟
جزییات، آمار و ارقام مربوط به وضعیت زنان در وزارت
امور خارجه را دارم. به نظرم وزارت امور خارجه جایی است که اگر زنان در
آن به کار گرفته شوند و مدیریتها و پستهای مطرح را به زنان واگذارند به
سبب برونداد بینالمللی میتواند بسیار تاثیرگذار باشد و از سوی دیگر
میتواند موجب تغییر در سایر وزارتخانهها نیز بشود.
شاید آقای
ظریف بنا به دلایلی نخواستهاند در دوره قبل ریسک کنند. اما به کارگیری
زنان در پستهای ارشد وزارت امورخارجه میتواند نمود بسیار خوبی برای
جمهوری اسلامی ایران ایجاد کنند و تبلیغات منفی علیه کشور را خنثی کند.
متاسفانه در بخش کنسولی وزارت امور خارجه شما هیچ زنی را نمیبینید در حال
که شاهد هستیم زنانی در وزارت امورخارجه با ۲۰ تا ۲۵ سال کار کارشناسی و
تخصصی در یک سطحی متوقف شدهاند و ارتقاء نیافتهاند. این زنان را میتوان
به عنوان کنسول به کشورهای دیگر اعزام کرد. یا دستکم میتوان زنان را به
عنوان کاردار اعزام کنند.
*
همانطور که خودتان میدانید سخت است به این ساختار مردسالار قبولاند که
وزیر زن آن هم به تعداد معرفی کند اما وزرا اگر متعهد شوند که مثل آقای
زنگنه معاون زن داشته باشند میتوانیم تعداد معاونان وزیر را افزایش دهیم و
شاخصهای شکاف جنسیتی را تعدیل کنیم.
البته
نگاه ما به مساله بکارگیری زنان در مدیریت های ارشد مبتنی بر شایسته
سالاری و عدالت جنسیتی است. به هیچوجه نگفته و نمی گوییم که به خانم ها
امتیاز اضافی تعلق بگیرد فقط گفته می شود اجازه دهند زنان نیز مانند
همکاران مرد خود حق رسیدن به مدیریت های بالاتر و مقامات ارشد را داشته
باشد.
ما در در فراکسیون زنان مجلس دهم تلاشمان این بود که
پستهای مدیریتی مناسبی در سطح ارشد و کلان کشور برای زنان مطالبه کنیم. از
آقای روحانی طی نامهای خواستیم که از توانمندی زنان در سطح وزارت استفاده
کند. حتی وقتی در سال ۱۳۹۵ قرار شد ۳ وزیر دولت آقای روحانی عوض شود با
این سه وزیر پیشنهادی جلسه گذاشتیم و از آنها خواستیم که معاون زن برای
خود منصوب کنند.
گرچه آقای صالحی امیری به عنوان وزیر پیشنهادی
فرهنگ و ارشاد اسلامی قولی به فراکسیون زنان نداد اما دو وزیر پیشنهادی
دیگر این قول را دادند. اما در این مدت متأسفانه ندیدیم که به قول خود عمل
کنند. با این حال در آینده ای نزدیک برای رأی اعتماد به دولت و کابینه همه
تلاش خود را در این زمینه به کار خواهیم بست.