بخش خصوصی؛ پایه رشد اقتصادی خيرخواهان

بخش خصوصی؛ پایه رشد اقتصادی

اقتصاد ایران در حالی وارد سال پایانی سند چشم‌انداز ۲۰ ساله ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۳ می‌شود که موفقیت کمی در جامه عمل پوشاندن به هدف رشد اقتصادی برای تبدیل ایران به اقتصاد اول منطقه مطابق با این سند داشته است. در واقع انتظار طبیعی این بود که دستیابی به رشد اقتصادی بالا و مداوم و به‌تبع آن ایجاد مشاغل جدید برای انبوه جوانان جویای کار، هر اولویت دیگر مدنظر حکومت را تحت‌الشعاع خود قرار دهد.
ایران قوی هاشمی‌طبا

ایران قوی

همچون سال‌های گذشته، در روز 22 بهمن مردم ایران در راهپیمایی سالروز پیروزی انقلاب اسلامی یعنی بیست‌و‌دوم بهمن حضور یافتند و خاطره پیروزی انقلاب و نیز شهدای انقلاب و دفاع مقدس را گرامی داشتند. انقلابی که با شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی پیروز شد و مردم اعم از خواص یا عوام با برداشت خود -‌هر‌چند متفاوت- از آن استقبال کرده و بر آن پای فشردند
پنجشنبه ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 March 28
کد خبر: ۸۰۲۵۴
تاریخ انتشار: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ - ۰۹:۵۷
فقر زدایی از مهم ترین اولویت و رسالت دولت دوازدهم است. موضوعی که کارشناسان بهترین و موثرترین راهکار تحقق آن را کارآفرینی، اشتغال مولد و توزیع برابر ثروت میان همه قشرهای جامعه می دانند و بر این باورند که با برنامه ریزی های موثر در این زمینه می توان در راه کاهش آسیب های ناشی از فقر گام برداشت.
تدبیر24»فقر قدمتی به اندازه تاریخ بشر دارد و در همه جوامع با شدت و ضعف های مختلف مشاهده می شود که انواع مختلفی همچون فقر مادی، فرهنگی و ... را در بر می گیرد. بنابراین فقر و تهیدستی تنها منحصر جهان کنونی نیست و در طول تاریخ همواره بر سرنوشت بشر مستولی بوده است اما آنچه در این بحث به آن پرداخته می شود، فقر مادی و دشواری تامین هزینه های زندگی است که خود از عامل های گوناگونی نشات می گیرد و مشکل ها و نابه سامانی های فراوانی را به دنبال دارد.

نخست برای درمان هر دردی باید ریشه آن بیماری را شناخت بنابراین برای رسیدگی مناسب و مفید به وضعیت تهیدستان هم لازم است، شرایطی که به ایجاد فقر منجر می شوند، شناسایی شود. فقر پدیده ای به شمار می رود که خود معلول برخی علت ها همچون نبود امکانات دستیابی به فرصت، بی سوادی و کم سوادی، توزیع نادرست ثروت، حاشیه نشینی، بیکاری، اعتیاد، بلایای طبیعی، قحطی، خشکسالی و جنگ محسوب می شود و با خود نابهنجاری هایی را نیز به همراه می آورد.

بسیاری از انحراف ها و نابسامانی های اجتماعی همچون خودکشی، طلاق، اعتیاد، گسسته شدن پیوندهای عاطفی و روحی میان اعضای خانواده، کاهش مشارکت های سیاسی و اجتماعی، جرم و جنایت، بی بندوباری و ... ریشه در فقر و تهیدستی دارند. از طرفی، سیاست های دولت ها نیز تاثیر بسزایی در کاهش یا افزایش جمعیت فقیر یک جامعه دارد که باید با دقت و کارشناسی بالایی انجام گیرد به عنوان نمونه تحت پوشش بیمه درمانی قرار دادن بیش از 10 میلیون تن حاشیه نشین در دولت یازدهم و از میان بردن هزینه های گزاف بهداشتی- درمانی بی بضاعت ها، گام بلندی بود که در سال های گذشته برداشته شد.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به منظور ریشه یابی و راهکار اندیشی برای فقرزدایی از جامعه و بررسی برنامه های دولت دوازدهم در این زمینه با «حسین راغفر» استاد دانشگاه، مشاور اسبق وزارت رفاه و تامین اجتماعی، اقتصاددان و پژوهشگر حوزه فقر و عدالت اقتصادی و «حبیب الله آقابخشی» جامعه شناس، عضو انجمن جامعه شناسی ایران و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد به گفت وگو پرداخت.

** توزیع نابرابر ثروت و درآمد علت ایجاد و گسترش فقر
راغفر مهمترین علت بروز و گسترش فقر را توزیع نابرابر درآمدهای ملی دانست و بیان کرد: نبود نگاه کارشناسانه برای تصمیم سازی های که در لایه های مختلف اجتماعی اتخاذ می شود، یکی از مهمترین دلیل های فقر به شمار می رود، چون برنامه ریزی های نادرست و عملکرد نامناسب بخش های تصمیم گیر، توزیع ناعادلانه و نابرابر ثروت در متن جامعه را به دنبال دارد که زمینه های ایجاد و گسترش نابرابری را فراهم می کند. زمانی که سیاست های اقتصادی در کشوری تامین کننده منافع همه اقشار جامعه نباشد، روند فقیرتر شدن آن اجتماع سرعت بیشتری به خود می گیرد و به این معضل اجتماعی دامن می زند.

آقابخشی درباره مهمترین علت های بروز و گسترش فقر گفت: کاهش تولید از اصلی ترین دلیل های ایجاد فقر در جامعه به شمار می رود، همچنین توزیع نابرابر درآمد، ثروت و قرارگرفتن عامل های تولید در دست گروهی خاص از دیگر عامل های ایجاد شکاف طبقاتی محسوب می شود. این در حالی است که فرصت ها باید در اختیار تمامی قشرها قرار گیرد.

** هم افزایی نهادها و به کارگیری افراد مستعد در تولید؛ رمز عبور از فقر
راغفر با نگاهی به اقدام های دولت یازدهم برای کاهش فقر به بیان فعالیت های موثر و کارگشا در دولت آینده پرداخت و اظهار داشت: در سال های گذشته یکی از برنامه های دولت پرداخت یارانه نقدی به مردم بود. همچنین این یارانه ها و کمک های دولتی در قالب های دیگر همچون ارایه یارانه دارو، خرید محصول های کشاورزی، نان، کمک به نهادهای حمایتی همچون کمیته امداد امام خمینی(ره)، سازمان بهزیستی، سبد کالا و ... بخشی هایی از اقدام های دولت برای فقرزدایی از جامعه بود. البته به دلیل اینکه این اقدام ها به صورت جزیره ای صورت می گرفت نتوانست آنطور که باید کشور را به رسالت تعیین شده برساند. دولت دوازدهم برای دریافت بهترین نتیجه از برنامه های فقرزدایی باید با ارایه برنامه های منسجم و نظام مند از همکاری همه نهادها بهره ببرد و در قالب فعالیت هایی هم افزا در این عرصه گام بردارد.

وی با اشاره به نقش مخرب رانت در اقتصاد کشور یادآور شد: منابع مالی محدود و تمرکز آن در بخش کوچکی از جامعه به گسترش این آسیب اجتماعی- اقتصادی دامن خواهد زد، بنابراین توزیع مناسب ثروت و درآمد کشور در لایه های گوناگون و سرمایه گذاری عادلانه در تمامی عرصه ها می تواند از گسترش این معضل و ایجاد شکاف میان گروه های مختلف جلوگیری کند. باید دانست که با ادامه روند کنونی نمی توان انتظار بهبود شرایط را در آینده داشت.

آقابخشی نیز راهکارهای فراروی دولت دوازدهم برای فقرزدایی را تخصص گرایی دانست و بیان کرد: در این زمینه بهتر است که توانمندی و استعداد افراد گوناگون برای ارتقای سطح تولید بررسی و بهترین گزینه برای بخش های مختلف انتخاب شود. تولید باید در دست توانمند افراد مولد و کارآفرین قرار گیرد. مهار رانت و باندبازی های مخرب که مهمترین چالش امروزی اقتصاد محسوب می شود، از جمله دیگر راهکارهای موثر برای چهارسال آینده است چون وجود این مشکل ها مانع پیشرفت حوزه تولید کشور می شود و این امر گسترش فقر را به دنبال دارد.

** اشتغالزایی و فقرزدایی نقطه عطف برنامه های انتخاباتی دولت دوازدهم
راغفر با تاکید بر اینکه بخش زیادی از صحبت ها و وعده های انتخاباتی حسن روحانی، کاهش فقر با استفاده از ایجاد اشتغال در جامعه بود، گفت: رییس جمهوری در رقابت های انتخاباتی و مناظره ها موضوع های مهمی مانند افزایش یارانه های نقدی به خانوارهای کم برخوردار تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی و افزایش درآمد بازنشستگان را مطرح کرد که انجام دادن آن امری ضروری به نظر می رسید؛ برنامه ای که اینک به گونه ای آغاز شده است. با این وجود، فعالیت هایی از این دست کافی به نظر نمی رسد و ضرورت دارد، سیاست هایی به منظور ایجاد اشتغال برای جوانانی که در خانواده های فقیر زندگی می کنند، در دستور کار قرار بگیرد. بنابراین به جرات می توان گفت اشتغالزایی برای افراد کم برخوردار به عنوان راهکاری ماندگار و تاثیرگذار می تواند تا میزان زیادی از فقر بکاهد که این کاهش به صورت دایمی و غیر قابل بازگشت خواهد بود.

آقا بخشی موفقیت دولت دوازدهم را در زمینه فقرزدایی از جامعه منوط به برنامه ریزی های مدون و کاربردی دانست و با تاکید بر اینکه با به کارگیری این راهکارها می توان افق روشن 1400 را در این زمینه شاهد بود، اظهار داشت: شمار زیاد بیکاران در جامعه از عمده ترین معضل های گسترش فقر به شمار می رود که باید برای آن برنامه ریزی های موثری صورت گیرد. این موضوع از چنان اهمیتی برخوردار است که حتی در مناظره های انتخاباتی نیز بخش مهمی از سخنان نامزدان را به خود اختصاص داده بود. برای برون رفت از این بحران که به فقر و نارضایتی می انجامد، باید کارخانه های کشور دوباره فعال شوند. ضرورت دارد، واحدهای تولیدی که به دلیل های گوناگون تعطیل شده یا به مرز تعطیلی رسیده اند، در دست افراد کارآمد، خلاق و علاقه مند قرار گیرد تا دوباره فعالیت کارخانه ها رونق گیرد.

** پالس مثبت فقرزدایی در دولت دوازدهم با توجه به اشتغال
راغفر ایجاد اشتغال مولد را از مهم ترین و تاثیرگذارترین راه حل های کاهش فقر عنوان کرد و یادآور شد: اشتغالزایی از بهترین راهکارها برای کاهش فقر محسوب می شود و دولت نیز باید بیشتر برنامه های خود را برای دستیابی به این هدف متمرکز کند. البته مسوولان دولت آینده باید این نکته را در نظر بگیرد که اشتغالزایی موقتی یا تصنعی راهکاری مطلوب در این زمینه به شمار نمی رود و این روش نه تنها فقر را در کشور کاهش نمی دهد بلکه هزینه های بالایی را نیز به جامعه تحمیل خواهد کرد. اشتغالزایی باید برپایه نیازهای روز جامعه و شرایط موجود در هر شهر و منطقه صورت پذیرد. برای ایجاد اشتغال مولد باید سیاست های مد نظر، منابع و راهکارهای اجرای طرح به طور دقیق زیر ذره بین کارشناسان، واکاوی و بررسی شود تا بهترین برنامه بدست آید. از طرفی تغییر سیاست های اقتصادی و توجه به امر خصوصی سازی از بهترین راه های ایجاد اشتغال است و تا زمانی که بخش خصوصی در اقتصاد حضور فعال نداشته باشد امکان اشتغالزایی موثر و مولد وجود نخواهد داشت.

آقا بخشی نیز با تاکید بر تاثیر اشتغال بر کاهش فقر، وجود رانت را در اقتصاد به عنوان یکی از موانع گسترش تولید، اشتغالزایی و فقرزدایی دانست و اظهار داشت: این حوزه های اقتصادی نباید تنها در دست گروهی خاص قرار گیرند بلکه حضور کارشناسان مولد می تواند بنیه اقتصاد کشور را تقویت کند و با ایجاد اشتغال، فقر را از جامعه ریشه کن سازد. ایران پتانسیل لازم را برای خروج از این معضل ها دارد و با درنظر داشتن این مولفه های پر اهمیت می توان به آینده و افق 1400 امیدوار بود.

** کاهش فقر و آسیب های اجتماعی با توانمندسازی اقتصاد
راغفر وجود فساد اقتصادی و همچنین نبود فضای مناسب برای فعالیت بخش خصوصی در موضوع گسترش فقر مهم عنوان کرد و گفت: از مهمترین موضوع هایی که دولت دوازدهم در برنامه های اقتصادی خویش به آن اشاره کرده است، رویارویی با فساد و توجه به امر خصوصی سازی شمار می رود؛ در این زمینه دولت باید به جای محول کردن فعالیت های اقتصادی به بخش خصوصی، بیش از پیش مانع های موجود برای فعالیت این بخش را مرتفع سازد. چون موضوع توانمندسازی حوزه یاد شده برای فعالیت مهم تر از ارایه مسوولیت به آن است و تا زمانی که بخش خصوصی نتواند در عرصه اقتصاد موثر واقع شود، صِرف مسوولیت افزایی به آن کارگشا نخواهد بود. بنابراین ایجاد ظرفیت های لازم در بخش خصوصی می تواند جامعه را به آینده امیدوار کند. برای رویارویی با فساد نیز نیاز به عزم سیاسی دولت احساس می شود تا با نهادها و بخش های درگیر با فساد مالی برخورد جدی صورت گیرد و زمینه های گسترش فقر از میان برود زیرا در جامعه ای که فساد رو به گسترش است، به طور طبیعی فقر و شکاف طبقاتی ایجاد می شود و شاهد گسترش آسیب های اجتماعی خواهیم بود. متاسفانه برخی از افراد خود را مصون از عوارض فساد می دانند که باید این باور از میان برود، در این زمینه نیازمند طرح کلی مبارزه با فساد هستیم تا این معضل نیز برطرف شود. تنها در این صورت می توان به آینده ایران و دستیابی به هدف فقرزدایی امیدوار بود.

آقا بخشی جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی نیز در پایان با تاکید بر این امر که کاهش فقر زمینه های کاهش آسیب ها و معضل های اجتماعی را فراهم می کند، بیان کرد: فقر به عنوان ریشه و مرکز بسیاری از آسیب های اجتماعی است که با کاهش آن می توان زمینه های کاهش مسایل و معضل های اجتماعی را نیز فراهم کرد. منظور از آسیب های اجتماعی رفتارهای خلاف و مسایل اجتماعی شرایط دشوار و نامطلوبی به شمار می رود که باعث می شود، مردم از رسیدن به هدف های مد نظر باز بمانند. گام نخست پس از مهار فقر در کشور شناخت دقیق و اطلاع از تفاوت آسیب های اجتماعی با مسایل اجتماعی است. در این زمینه دانستن اینکه کدام یک عامل ایجاد دیگری می شود از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود. بنابراین دولت دوازدهم باید برای فقرزدایی حضور شخصیت های کاردان را در دستور کار قرار دهد.
بازدید از صفحه اول
sendارسال به دوستان
printنسخه چاپی
نظر شما:
نام:
ایمیل:
* نظر:
داغ ترین ها