حاکمیت در آمریکا یکدست نیست و در این کشور اختلافنظرهای قابل توجهی در مورد برجام وجود دارد. آنچه در مجلس سنا و نمایندگان آمریکا صورت میگیرد تحت تاثیر لابی صهیونیستهاست که از همان ابتدا با برجام مخالف بودند و همچنان همان روند گذشته را ادامه میدهند.
تدبیر24»اکنون به بهانه سایر موضوعات غیرهستهای که در برجام به آن اشاره نشده است، تحریمهای محدودی علیه ایران اعمال به تصویب رسیده است. اما از آنجا که تحریمها در فضای همکاری کشورمان با سایر کشورها تاثیر منفی برجا میگذارد، ایران نباید نسبت به آن بیاعتنا باشد. بنابراین اقدام متقابل نمایندگان مجلس در ایران نهتنها تحریککننده نیست، بلکه اقدام سنجیدهای است و باید انجام شود، زیرا در غیر این صورت تحریمها علیه ایران ادامه پیدا خواهد کرد. به همین دلیل اقدامات مجلس باید موثر باشد و طرف مقابل را به تجدیدنظر وادار کند. بدون تردید تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران ادامه پیدا خواهد کرد. به همین دلیل علاوه بر مجلس باید کمیته مربوط به برجام جلسهای تشکیل داده و این مساله را مورد بررسی قرار دهد که آیا تحریمهای اخیر سنا نقض برجام محسوب میشود، سپس اقداماتی متناسب با آن از سوی ایران صورت بگیرد. یکی از این اقدامات شکایت ایران از مجلس سنای آمریکا در مجامع بینالمللی است؛ برای این مهم باید از حقوقدانهای کارآمد و متخصص در این زمینه یاری جست تا شکایتی علیه آمریکا در دادگاههای بینالمللی تنظیم کنند و موضوع را مورد پیگیری قرار دهند. اما لغو برجام اشتباه محض است، زیرا در شرایط کنونی برجام مطلوب ایران بوده و تاکنون اثرات مثبتی در پی داشته است. بنابراین به طور کلی میتوان مشکلات آن را برطرف ساخت. از سویی اقداماتی در بخش اقتصادی صورت گرفت که به بیاثر و کمرنگ شدن تحریمها منجرشده است. علاوه بر آن اتحادیه اروپا، چین، ژاپن، کره جنوبی و هند که مهمترین طرفهای تجاری ایران هستند، با آمریکا همکاری نخواهند کرد. بنابراین تحریمهای یکجانبه آمریکا تنها از منظر فضاسازی منفی میتواند موثر باشد و از نظر عملی آمریکا نمیتواند هند، اروپا، چین، ژاپن و کره جنوبی را با خود همراه کند. اساسا آژانس بینالمللی اتمی بارها بر این امر تاکید ورزیده که ایران به همه تعهدات خود عمل کرده است. از سویی دیگر قطعنامهای وجود ندارد که آمریکا با استناد به آن قطعنامهها، سایر کشورها را با خود همراه سازد. اما اکنون این پرسش به میان میآید که آیا تحریمهای غیر هستهای میتواند به برجام آسیب وارد کند؟ باید اذعان داشت که اصل برجام بر این مهم تاکید میکند که وقتی دو طرف به تعهدات خود عمل کنند، باید یک همکاری میان ایران و گروه 1+5 صورت بپذیرد. این همکاری میان اروپا، روسیه، چین، هند و کره با ایران صورت گرفته است. در این میان تنها آمریکا است که به بهانههای مختلف علیه ایران تحریم اعمال میکند. بنابراین بهرغم روح برجام که بهصراحت بر همکاری به جای تقابل میان گروه 1+5 با ایران تاکید دارد، آمریکا اعمال تحریمهای جدید را جایگزین همکاری میکند. بنابراین ایالات متحده خواهناخواه علیه روح برجام اقدام میکند و با اقدامات خود به اعتماد و همکاری سایر کشورها ضربه وارد میکند، زیرا وقتی سرمایهگذار که به دنبال سرمایهگذاری در ایران است، بداند که همچنان واشنگتن تحریمهایی علیه تهران اعمال میکند، با خود میگوید «در صورت سرمایهگذاری در ایران ممکن است مشمول تحریمها قرار بگیرم»؛ به همین دلیل از سرمایهگذاری در ایران صرفنظر میکند. در نهایت آمریکا به بهانههای مختلف سیاست تقابل را به جای تعامل در پیش گرفته و این به زیان برجام و ایالات متحده است، زیرا سایر کشورها در تحریمها با ترامپ همراه نخواهند شد؛ این وضعیت به ضرر آمریکا است و ایالات متحده را منزوی میکند.
حسن بهشتی پور؛ کارشناس مسائل هستهای