در باب حرفت مفت "مفت فروشی" گاز به ترکیه

تدبیر24»ایران می تواند به شاهراه انرژی منطقه و جهان تبدیل شود . این گزاره بیراه نیست . منطقه ای که ایران در آن قرار گرفته است ، منطقه ای پرانرژی است و تبادلات انرژی جزء جدایی ناپذیر این محدوده جغرافیایی محسوب می شود . در این منطقه ویژه ، موقعیت ایران خاص تر و ویژه تر از دیگر کشورهاست . ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی اش و راه داشتن به خزر و دریای عمان و خلیج فارس و همچنین نزدیکی به مدیترانه و دریای سیاه می تواند گذشته از تامین انرژی ، به شاهراه انتقال انرژی جهان تبدیل شود .

موید این نکته موقعیت ایران در هزاران سال پیش است ، وقتی جاده ابریشم شاهراه ارتباطی جان بود و از ایران عبور می کرد . به این ترتیب ایران می تواند به هاب منطقه و جهان در حوزه انتقال انرژی تبدیل شود اما به نظر می رسد برخی این موقعیت استثنایی را برای ایران بر نمی تابند و هر از گاهی با ایجاد سر و صدا بر سر یک قرارداد بین المللی شرایط را برای کشور دشوار می نمایند.

ایران نه تنها می تواند شاهراه عبور انرژی جهان باشد بلکه این منطقه می تواند به هاب کالاهای دست اول انرژی چون فولاد و مس و آلومینیوم و ... تبدیل شود .

خوشبختانه نه تنها ظرفیت جاده ای و ریلی و لوله ای لازم در کشور وجود دارد بلکه ایران خود به عنوان یک تولید کننده دارای ذخایر عظیم ، حرفی برای گفتن در این بازار را دارد .

به عبارت دیگر موقعیت ما به تاجرانی می ماند که در داد و ستد کالایی از موقعیت ممتازی برخوردار است که انبارهایش نیز پر از آن کالاست .

در این شرایط عده ای به جای تمرکز بر موقعیت ویژه کشور ، متاسفانه در صدد از میان بردن المان های برتری کشور نسبت به دیگر کشوها هستند .

زمانی که به عنوان مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز مذاکره ای با مقامات ترکیه در خصوص عبور گاز ایران از خاک این کشور برای رسیدن به اروپا داشتیم ، یکی از مقامات ترکیه حرفی زد که هنوز در ذهن من باقی مانده است . وی گفت« ما ارزش خاکمان را دقیق می دانیم . منظورش این بود که اگر دارنده ذخایر انرژی نیستند، با تبدیل خود به یک هاب در منطقه سعی دارند به یک بازیگر تراز اول انرژی در منطقه تبدیل شوند.«

حالا موقعیت امروز ما را با در این راستا ارزیابی کنید . هم ذخایر غنی انرژی داریم و هم موقعیت استراتژِک برای ترانزیت آن اما متاسفانه با فضای ناامنی که برخی در داخل ایجاد می کنند، نمی توانیم امیدی به بهره گیری از این موقعیت ویژه داشته باشیم و همان طور که ناگفته مشهود است ، این وضعیت سبب می شود رقبای ما بتوانند در منطقه با فراغ بال عمل کنند .

از خاطرها نرفته است که بسیاری خط لوله باکو – جیحان را غیر اقتصادی می خواندند و با استناد به همین موضوع آن را بی اهمیت می دانستند اما دیدیم که یک فرمانده عملیاتی از آمریکا راهی منطقه شد و باکو را به ترکیه متصل کرد . حالا برخی با خط لوله تاپی که قرار است ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند را به یکدیگر وصل کند، همین برخورد را دارند . البته پیش تر ما خط لوله صلح را برای عبور اتصال ایران و پاکستان و هند مطرح کرده بودیم اما در سایه اتفاقات رخ داده به زودی ممکن است تاپی نیز در قامت رقیبی برای ما وارد عمل شود .

در حالی که باید ساعی و کوشا باشیم تا از موقعیت خود بهره گیری لازم را داشته باشیم ، می بینیم که مجادلات بیهوده و وارد کردن اتهامات واهی دست ایران را در مذاکرات بین المللی کوتاه می کند .

ما از معدود کشورهای جهان هستیم که با 15 کشور همسایگی داریم اما متاسفانه در سایه گروکشی های سیاسی نمی توانیم از ثروت عظیمی که زیر زمین های خفته است برای رفاه و بهبود موقعیت اقتصادی این نسل و نسل های آتی بهره بگیریم .

جالب اینجاست که قراردادهای خارجی ما در حالی یکی پس از دیگری با انتقادات شدیدی مانند ارزان فروشی و حالا اتهام عجیب تر مفت فروشی روبرو می شوند که در داخل ، گاز تولیدی را می سوزانیم و به دلیلی عدم رعایت استانداردهای لازم ، شدت مصرف انرژی مان را افزایش می دهیم .

امیدوارم کسانی که با طرح ادعاهایی از این دست ، افکار عمومی را مشوش می کنند و مقابل توسعه و پیشرفت کشور می ایستند ، یک بار برای همیشه با خود فکر کنند که نتیجه این برخوردها به سود چه کسی یا کسانی است ؟

نکته مهم اینجاست که هر چه قراردادهای بین المللی و بلند مدت ما ، در حوزه هایی که در آن دارای قابلیت هستیم ، مانند انرژی بیشتر باشد، امنیت ما تضمین شده تر و بالاتر خواهد بود اما به نظر می رسد برخی از سر دلسوزی ، بدون اطلاعات کافی ، قراردادهای بین المللی را یکی پس از دیگری زیر سئوال می برند تا تصویر نامناسبی از ایران در جهان منعکس شود و ط رف های مذاکره ایران را برای عقد قراردادهای تازه جدی ارزیابی نکنند .