تدبیر24»هرچه به مردادماه نزدیکتر میشویم، بحث چینش کابینه جدید دولت آقای روحانی، پررنگتر میشود، چرا که اجرا و پیگیری مطالبات مردم و وعدههای انتخاباتی حسن روحانی در گرو کابینه جدید او خواهد بود. اینکه کابینه جدید با مشورت چه کسانی و با چه شاخصهایی تشکیل شود، سوالاتی است که در ذهن بسیاری از مردم و حامیان رئیس جمهور نقش بسته و این روزها به موضوع اصلی بحثها در محافل سیاسی و رسانهای تبدیل شده است. علی تاجرنیا، فعال سیاسی اصلاحطلب، در همین زمینه با «آرمان» گفتوگو کرده که در ادامه میخوانید.
آقای روحانی در این 4 سال و به ویژه در جریان انتخابات سال 96 حامیان بسیار زیادی در جمع احزاب و چهرههای سیاسی داشت. اکنون به نظر شما رئیس جمهور برای اینکه کابینه کارآمدتری تشکیل دهد، چگونه میتواند با همه حامیان خود به اجماع برسد؟
من فکر میکنم که در ابتدا مسالهای را باید به لحاظ فرهنگی بپذیریم و آن این است که اساس یک دولت ائتلافی و مبتنی بر وزن احزاب و گروههای سیاسی، امر بدی نیست. ما امروز در جوامع توسعهیافته هم که تجربه سالها فعالیت دموکراتیک و حزبی دارند، شاهدیم که دولتها بر اساس ائتلافها و مبتنی بر وزن اجتماعی احزاب تشکیل میشوند و آغاز به کار میکنند. به همین سیاق، باید پذیرفت که آقای روحانی محصول ائتلاف سیاسی بزرگی هستند که حجم اصلی آن در اردوگاه اصلاحطلبی قرار دارد و بخشی از آن نیز به جریان اصولگرایان معتدل متعلق است. بنابراین از آقای روحانی نیز انتظار میرود که هیات دولت جدید او متناسب با وزن احزاب و گروههای اجتماعی بتواند مطالبات آنها را پاسخ دهد. در وهله اول باید به این نکته توجه داشت که بسیار مهم است که نظرات مشورتی از تمامی این مجموعهها گرفته شود. از سوی دیگر، میتوان اطمینان داشت که آقای روحانی با توجه به ارتباطات گستردهای که در سطح کشور دارد و تاثیرگذاری اجتماعی احزاب و شخصیتهای اصلاحطلب را درک میکند، قادر است در این زمینه تصمیم درستی بگیرد. شخصیتهای تاثیرگذار بارها اعلام کردهاند که ما به دنبال سهمخواهی نیستیم و حمایت آنها از دولت مبتنی بر کرسی و سهم نیست. این موضوع کار آقای روحانی را بسیار آسان خواهد کرد. من فکر میکنم در یک سو اصلاحطلبان سهمخواهی نکردند و از سوی دیگر آقای روحانی باتوجه به نقش احزاب و جریانات، از پتانسیل آنها استفاده میکند و نتیجه آن نیز باز به نفع دولت خواهد بود. نظرخواهی و مشورتگیری از جریانات حامی روحانی در حال حاضر مساله مهمی است. آقای روحانی به دلیل شرایطی که در دوره نخست داشت، ناگزیر بود از چهرههایی استفاده کند که این افراد، حلقه محدودی را در نزد آقای روحانی تشکیل داده بودند. اگر شرایط آن دوران نبود، آقای روحانی اجازه چنین کاری را به این افراد نمیداد. همین موضوع در جریان انتخابات سال 96 رخ داد، چنان که شاهد بودیم آقای روحانی مساله خود را به سمت مطالبات اجتماعی و نظر جریانات اصیل اصلاحطلبی گرداند. همین امر بود که به نظر من، باعث شد که آقای روحانی در موضع برتر قرار بگیرد و پیروز انتخابات شود. در واقع، جایی که آقای روحانی به حمایت احزاب، شخصیتهای اصلاحطلب و مردم اتکا کرد و فاصله خود را با دلواپسان و لایههای تندرو اصولگرایان نمایانتر کرد، موفق شد پیروزی خود را در انتخابات اخیر ثابت کند.
آقای روحانی وعدههایی در ایام انتخابات دادند که امروز مردم توقع پیگیری این وعدهها را دارند. به نظر میرسد که گام اول در این موضوع، انتخاب چهرههایی باشد که در کابینه جدید مشغول به کار خواهند شد. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
مردم از آقای روحانی انتظار حرکتی پیشروانه دارند و کابینه نیز باید متشکل از افرادی باشد که مطابق مشی و ایده آقای روحانی باشد. کابینه جدید باید متناسب با وعدههای دکتر روحانی در ایام انتخابات باشد تا به این ترتیب اعتماد مردم دنبالهدار شود و ادامه پیدا کند. آقای روحانی اگر مسائلی را که در طول ایام انتخاباتی مطرح کرد، در کابینه خود متبلور کند، اطمینان داشته باشد که هم احزاب و هم مردم از او رضایت خواهند داشت. مهم نیست که از یک حزب حامی، چه کسی وارد کابینه میشود، بلکه آنچه اهمیت دارد، پیش رفتن برنامه و اهداف دولت است. آقای روحانی به دلیل دیگری نیز کار آسانی در پیش دارد و آن دلیل این است که حامیان آقای روحانی چون به قصد سهمخواهی از او حمایت نکردهاند، پس از معرفی کابینه نیز از او حمایت خواهند کرد. آنچه اهمیت دارد، روش، شعارها و مشی آقای روحانی است.
به نظر شما آیا دولت جدید پاشنه آشیلی در کابینه خواهد داشت؟
به نظر من با توجه به بافت حامیان آقای روحانی و انتظاری که از او شکل گرفته است، امکان دارد که از نظر آنها برخی وزارتخانهها به پاشنه آشیل دولت تبدیل شوند. از نظر من نقدهایی به عملکرد تعدادی از وزارتخانههایی که به نوعی جهتدهی کرده و در تصمیمگیری و طراحی برنامههای کلی دولت در سطوح استانها، شهرها و بخشها نقش دارند، در دولت یازدهم وارد است. اگر آقای روحانی گلهمند است که برخی دولتیها «پاشنه نکشیدند» و برای دولت فعالیت نکردند، بخش عمدهای از این قصور بهخاطر این است که در برخی سطوح مدیریتی مدیرانی در رأس امور بودهاند که نه تنها بخش عمدهای از آنها اعتقادی به برنامه و شعارهای دولت نداشتهاند، بلکه در حوزه عمل هم برای دولت مشکلآفرین بودهاند.
رئیس جمهور با رقبای خود چطور میتواند برخورد کند و ارزیابی شما از اینکه گفته میشود آقای روحانی باید از رقبای خود در کابینه استفاده کند، چیست؟
به نظر میرسد که برخورد آقای روحانی با رقبا بسیار درست است. او ضمن اینکه بیاحترامی به آنها نمیکند، به درستی معتقد است که غلبه گفتمان اعتدال بهخاطر ایدهها و افرادی است که به او در پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری یاری رساندهاند. این درست است که آقای روحانی، رئیسجمهور همه ملت به حساب میآید، اما در عین حال نباید از یاد برد که همچنین ایشان منتخب یک نوع تفکر، مسیر و مشی خاصی است. اینکه رقبای آقای روحانی انتظار داشته باشند که در دولت سهمی داشته باشند، به اعتقاد من، انتظاری نامعقول است. دولتهای جریان مقابل نه تنها در کابینه، بلکه در سطوح پایین مدیریتی نیز سهمی برای رقبا در نظر نگرفتند. به همین دلیل آقای روحانی باید در تمام سطوح دولت از حامیان خود و موافقان با چهارچوب گفتمانی خود استفاده کند. هیچ ساختار و نهاد دموکراتیکی نیز انتظاری را که این روزها رقبا از آقای روحانی دارند، تایید نمیکند. دولت منتخب باید پیگیر برنامههای خود باشد.