یكی از وكلای معروف مجلس اول شورای ملی كه تا بمباران مجلس به‌وسیله محمدعلی شاه قاجار به مدت بیست‌ماه وكیل مجلس بود، مشهدی باقر بقال است.
تدبیر24»مجلس اول، مجلسی صنفی بود و چون مشهدی باقر بقال كدخدای صنف بقالان بود، توسط این صنف به نمایندگی مجلس انتخاب شد. مردی ساده اما رك بود و حرف خود را بی‌پروا می‌زد. در مجلس با محمدعلی شاه درافتاد، تا جایی که وقتی مجلس به وسیله لیاخوف روسی و به دستور محمدعلی شاه بمباران شد، محمدعلی شاه اعلام كرد هركس دل و زبان مشهدی باقر بقال را به حضورش بفرستد، پانصد تومان جایزه دارد. شاه نطق مشهدی باقر بقال را شنیده بود كه در مجلس می‌گفت شاه باید از مجلس اجازه بگیرد؛ حتی گفته بود آیا مشهدی باقر بقال اجازه می‌دهد شاه مملكت ناهار بخورد یا خیر! وقتی انقلابیون تهران را فتح كردند و محمدعلی شاه را معزول ساختند، زمانی كه آماده خروج از كشور می‌شد، یكی از مجاهدین آذربایجان به نام حسین بیك تبریزی فریاد زده بود: دیدی بالاخره مشهدی باقر بقال اجازه ناهار خوردن نمی‌دهد؟ آنچه در نوشته حاضر بنا دارم درباره مشهدی باقر بقال و مناسبت آن صحبت كنم، اشاره به یكی از نطق‌های مشهدی باقر بقال در مجلس است، مجلس اول شورای ملی كه مجلسی صنفی بود محل منازعه صنوف مختلف شد و چون مجلس هنوز آیین‌نامه داخلی نداشت و مردم هم هر روزه درمحل مجلس حاضر و عملا در كار مجلس دخالت می‌كردند، مشهدی باقر بقال كه ادبیات سیاسی نمایندگان را نمی‌فهمید، درخواست كرد به او فرصت دهند تا نطق پیش از دستور داشته باشد. زمانی كه نوبت او شد با بقچه‌ای زیر بغل پشت تریبون رفت و بقچه را بوسید و از درون آن قرآنی درآورد و قرآن را بالا برد و به دیگر نمایندگان گفت: این قرآن كلام خداست. من نمی‌فهمم شما چرا اختلاف دارید و به چه علت وقت مجلس را می‌گیرید. شما را حواله به این قرآن كلام خداوند می‌دهم كه به این مردم خیانت نكنید، ما برای خدمت آمده‌ایم. این جملات را گفت و پایین آمد. نطق مشهدی باقر بقال را باید تاثیرگذارترین نطق در مجلس اول دانست.
وضع و روز شوراي پنجم و انتخاب شهردار تهران به باور من درست حال و روز مجلس اول و نطق مشهدي باقر بقال را دارد. منتخبان شوراي شهر را به عنوان موكلي كه به اكثريت ليست تعييني از طرف شوراي سياستگذاري اصلاح‌طلبان رأي دادم به قرآن سوگند مي‌دهم، به مردم خدمت كنيد. نمي‌خواهم از واژه خيانت استفاده كنم و مطمئن هستم كه دوستان تهيه و تنظيم كننده ليست معروف به ليست اميد قصد خدمت داشتند. هرچند با صحبت‌هاي آقاي دكتر شكوري راد با روزنامه ايران معلوم و مشخص شد كه در تهيه ليست و اسامي آن مجبور شدند بزرگان تاثيرگذار اصلاح‌طلب كه مورد اعتماد و وثوق مردم هستند را «مجاب» كنند كه براي جلوگيري از شكست در انتخابات شوراي شهر از ليست تهيه شده حمايت كنند. اما دوستان! در انتخاب شهردار لطفا مناسبات و روابطي كه در چينش ليست كانديداها تاثيرگذار بود را كنار بگذاريد. آقاي احمد مسجد جامعي كه مورد علاقه نگارنده است در مقاله‌اي كه روز دوشنبه 27/4/1396 در شرق منتشر كرده است، امروز را براي شهر تهران روز تعيين كننده‌اي دانسته است كه منتخبان پنجمين دوره شوراي شهر اولين مرحله از بررسي‌ها براي انتخاب شهردار تهران را انجام مي‌دهند. به گفته آقاي مسجد جامعي انتخاب شهردار از سویي انتخاب رأس هرم مديريت شهري است و از سویي طبق قانون، نخستين و كليدي‌ترين مسئوليت اعضاي شوراي شهر است. ايشان براي كليدي‌ترين مسئوليت اعضاي شوراي شهر ديدگاه‌هاي متفاوتي را بررسي كرده است. به لحاظ جايگاه جناب مسجد جامعي، مطلب منتشره در این مقاله يكي از دقيق‌ترين مطالبي است كه از منظر كارشناسي و توسط فردي نوشته شده كه چندين دوره عضو شوراي شهر بوده و بركرسي رياست شورا نيز تكيه زده و مهم‌تر اينكه رياست جلسه‌اي را به عهده داشته است كه با تاسف براي سومين بار آقاي قاليباف را به رياست شهرداري تهران رساند و رأي‌گيري تكراري و پرحاشيه‌اي را در جلسه انتخاب شهردار در كارنامه شورا به ثبت رساند. اما مطلب منتشره را بايد از دو سو با ديد مشهدي باقر بقال و قرآن زير بغلش و سوگندي كه به آن خورد و نمايندگان مجلس را سوگند داد، نگاه كرد. ايشان معتقد است كه مقتضيات حقوقي و اجتماعي كنوني اعم از محدوديت‌ها و چالش‌هاي زيستي و اجتماعي، محدوديت درآمد و از ريخت‌افتادگي وجود دارد. به همان قرآن سوگند از ريخت افتادگي و محدوديت درآمدها حاصل مديريت اعضاي شوراي شهر ادوار گذشته مي‌باشد كه اجازه دادند مقدرات مديريت شهر تهران چنین رقم بخورد. به گفته ايشان شهر تهران پايتخت كشور و جايگاه تمركز تقريبا تمامي نهادها و ارگان‌هاست و سرنوشت مديريتي تهران اثري جدي بر تمام مردم كشور دارد. ايشان براي انتخاب شهردار از ميان گروه‌ها نگاهي دقيق دارند به: 1- مديران اجرايي نهاد مديريت شهري برآمده از بدنه نهاد مديريت شهري 2- مديران اجرايي كه به‌واسطه سوابق اجرايي در سطوح ملي و مياني، مدتي در شهرداري فعاليت كرده و سپس از ساختار مديريت شهري فاصله گرفته‌اند. 3- مديران ملي كه در سطوح كلان در حوزه نظام شهرنشيني، شهرسازي و برنامه‌ريزي شهري، راهبري و سياستگذاري كرده‌اند. 4- وزرا و مديران ارشد غير مرتبط با مسائل شهري 5- نظريه‌پردازان مديريت و برنامه‌ريزي و سياستگذاری شهری. در زيرپوست اين تقسيم‌بندي كيست نداند كه آقاي مسجد جامعي براي رديف‌هاي پنج‌گانه ذكر شده، گزينه مورد نظر خود را دارد و به اصطلاح ضمير مرجع از دور پيداست. حال پرسش اين است که آیا قصد دارند مديري انتخاب كنند، خواه به لحاظ سن و سال و خواه به لحاظ شيوه مديريت سنتي كه همين چرخه معيوب اداره شهر تهران را ادامه دهند؟ شیوه‌ای كه با تاسف در دوره آقاي قاليباف چندين معاونت در ساختار مديريتي تعريف شد كه نوعي عدم هماهنگي را در اداره شهر به عينه مي‌بينيم و هر معاونت چندين زيرمجموعه دارد و پروار شدن مديريت شهر تهران با معاونت‌هاي بي‌حاصل كه هر معاونت چندين مدير مياني پشت ميز نشين دارد؟ موضوعي كه به تاسف در ديگر نهادها و سازمان‌ها، حتي وزارتخانه‌ها در سطح كلان پياده شده و دولت پرمدير و پرهزينه‌اي را شکل داده است. وقتي به ليست اميد كه از پستوي شوراي سياستگذاري اصلاح‌طلبان بيرون آمد و تا شش روز بزرگان اصلاح‌طلب از بسته شدن ليست با خبر نبودند و به اجبار مجاب شدند، اعتراض شد كه تعدادي از اسامي ليست اميد، مردم تهران را نااميد كرده و حتي گوگل هم رد و نشاني از آنان ندارد، گفتند قصدمان جوانگرايي و آوردن نيروهاي تازه نفس و بالنده‌اي است كه ما آنان را مي‌شناسيم و كار كارشناسي صورت گرفته و شما اگر نمي‌شناسيد به انتخاب ما اعتماد كنيد. وقتي به سوابق بعضی از اعضای ليست و سمت و سوي نظر آنان با اصل اصلاحات صحبت شد، بازهم گفته شد بايد شرايط زمان و مكان را در قضاوت مورد توجه قرارداد. بگذريم حال وقت خرمن چيني است؛ آنچه شما كاشتيد و ما كه ناآشنا با بذر آن بوديم با آبياري سبز و بارور شده است. حال وقت خوشه‌چيني است، بسم‌ا... جاي مشهدي باقر بقال خالي كه شما را به قرآن سوگند دهد كه حداقل اين بار قرار نباشد با انتخابي كه مي‌كنيد هم بزرگان را و هم مردم شهر را مجاب كنيد که ما انتخاب كرديم و بايد مجاب شويد و به انتخاب ما پايبند باشيد و الا در مديريت شهري شكست خواهيم خورد! شهر تهران به شهرداري نياز دارد كه آشنا با حوزه شهري و با سابقه مديريتي در اين حوزه باشد، جوان باشد و از اقبال مردم به او با خبر باشيم، بايد علاوه بر شفافيت توان گفت‌وگو با مديران‌شهري و شهروندان و سازمان‌هاي مردم نهاد و متخصصان را داشته باشد. دوستان! به همان قرآني كه مشهدي باقر بقال سوگند خورد گره كور ترافيك تهران به دملي چركين تبديل شده و كافي است نيشتري هرچند كوچك به اين دمل چركين زده شود. آن موقع شهر را مي‌توانيد ساكت كنيد؟ شهرداري انتخاب كنيد كه اولويت او حمل و نقل درون شهري باشد، شهرداري انتخاب كنيد كه سابقه چندين ساله در مديريت حمل و نقل شهري داشته باشد، شهرداري انتخاب كنيد كه اجرايي باشد و نگاهش به پست‌هاي سياسي نباشد. شما برنامه آقاي مهندس هاشمي را در دوره قبل در تقابل با برنامه آقاي قاليباف ديديد و تنها يك رأي مساله‌دار باعث شد شهر تهران را براي چهارسال به دست مديراني بسپاريد كه به گفته خودتان محدوديت‌ها و چالش‌هاي زيستي و اجتماعي به ويژه محدوديت درآمدها و از ریخت‌افتادگي شهر را باعث شد. شما را به همان قرآني كه صد سال پيش مشهدي باقر بقال از بقچه درآورد و گفت من سواد شما‌ها را ندارم و از آنچه مي‌گویيد چيزي نمي‌فهمم، اما شما را به اين قرآن واگذار مي‌كنم به مردم خيانت نكنيد. من نمي‌گويم شما به مردم خيانت مي‌كنيد، مي‌گويم بياييد مديري شايسته را انتخاب کنید كه از اقبال مردم در روز رأي‌گيري برخوردار بود و سابقه مديريتي در حوزه شهري دارد و گره كور ترافيكي شهر را مي‌شناسد و به ساخت و‌سازهاي بي‌برنامه پايان دهيد. بافت فرسوده شهر را مورد توجه قرار دهيد و از خان‌زدگي كه بالا شهرنشيني را در ساخت و سازهاي دوران آقاي قاليباف بر سر شهر تهران آورديد دوري كنيد.
نعمت احمدی، حقوقدان
ارسال به دوستان 
نسخه چاپی 
