تدبیر24» منتقدین: گزینش نیروی انسانی در
بکارگیری و استخدام از عوامل مهم و کلیدی پیشرفت و توسعه و جان مایه موفقیت
در همه رویکردهای برنامه محور و فعالیت های اجتماعی است و قرآن کریم و
زلال وحی از آن به عنوان سپردان «امانات الهی» به «اهل آن» که دارای
شایستگی و لیاقت های لازم هستند یاد کرده است:«ان الله یامرکم ان
تودوالامانات الی اهلها»
امیر مومنان حضرت علی علیه السلام در گزینش نیروی انسانی از منظر «بیوتات صالحه» خانواده های پاک، سالم و سازنده تاکید دارد.
امام صادق علیه السلام، انتصاب فرد «خائن» و «نادان» را در مناصب و مسئولیت ها یکسان می داند.
نظام گزینش در کشور ما – با احترام به خدمات
ارزشمند، مستمر و ماندگاری که دارد – در دیده بانی، مرزبانی و نظارت عملی
بکارگیری نیروی انسانی در دستگاهها، نهادها و ارگان ها تاکید بر «صلاحیت
عمومی» مبتنی بر (عقیدتی سیاسی) دارد، این موضوع گرچه شرط لازم و اجتناب
پذیر است و تبیین کننده نگرش و رویکرد افراد را ترسیم می نماید ولی شرط
«کافی» و «بسنده» نمی باشد.
ضروری است در گزینش نیروی انسانی همچنان که در قانون
و آیین نامه های مربوط به گزینش آمده است بر روی «صلاحیت های اختصاصی»
بکارگیری نیروی انسانی در مشاغل، اصرار و ایستادگی نمود و این دو شرط
«لازم» و «کافی» لازم و ملزوم یکدیگر و بسان دو بال یک پرنده عمل می کنند و
زمینه و بستر رشد و ارتقا، کارآمدی و نقش آفرینی افراد را ایفا می نمایند.
گزینش معلم با رسالت الهی و مسئولیت پیامبر گونه ای
که در مهندسی فرهنگی نظام و بویژه «اندیشه» و «رفتار» دانش آموزان بر عهده
دارد و در شکل کلان «جامعه سازی» می نماید، صدچندان اساسی تر و مهم تر است،
چنانچه امام راحل (ره) درباره معلم می فرمایند: «همه سعادت ها و همه شقاوت
ها انگیزه اش از مدرسه است و کلید آن در دست معلمین است»
و مقام معظم رهبری مد ظله العالی نیز می فرمایند: «کار معلم، هدایت، رهبری و پیامبری است»
تحقق و پیاده شدن «صلاحیت های اختصاصی» در گستره گزینش نظام و بویژه در کار سترگ معلمی نیاز به تامین سه ویژگی مهم زیر دارد:
الف: رغبت و گرایش قلبی و درونی
ب: استعداد و خصوصیات لازم
ج: شخصیت متناسب، تاثیرگذار و مطلوب (الگوبخش)
در نظر بگیرید اگر داوطلب پذیرش معلمی دارای رغبت و
تمایل درونی نباشد و مشکلات و فشارهای زندگی، صرف تامین معیشت و به اصطلاح
عوام «فراهم شدن یک آب باریکه» و در نهایت استیصال زندگی او را بدین سوی
جذب و کشانده باشد، چه مشکلات، چه گرفتاری ها، چه بی تفاوتی ها، و چه
نابسامانی هایی را در اولین گام و شاید مهم ترین گام در عرصه برنامه ها و
فعالیت ها به وجود می آورد و دریچه ورود را سرد و ناگوار می سازد. و اگر
استعداد و خصوصیات لازم را نداشته باشد چگونه می تواند با نگاه دقیق و همه
جانبه، استعداد، ظرفیت ها و توانمندی های دانش آموزان را شناسایی و بستر
شکوفایی، رشد و پرورش آنها را فراهم سازد و برای آینده کشور و در عرصه های
گوناگون تربیت نیروی انسانی نماید. و اگر شخصیت متناسب و الگوی محبوب و
قابل پذیرش و عمل برای دانش اموز نداشته باشد و معلمی را عشق و علم و هنر
نداند با توجه به این نکته که معلم دارای سه نقش الگودهی در «کلاس درس»،
«محیط مدرسه» و «پهنه جامعه» برای دانش آموزان می باشد، تاثیر کلام و رفتار
را در کجا باید جستجو نمود و سراغ گرفت و «راه» از «بیراهه» و «مسیر» را
از «حاشیه» شناساند و خدای نخواسته ممکن است سر از ناکجاآباد درآورد. سه
مولفه سنجش و ارزیابی یاد شده یعنی «رغبت»، «استعداد» و «شخصیت» را می توان
بر اساس مطالعات انجام شده و تجربیات کسب شده و حتی در صورت لزوم در قالب
یک پروژه تحقیقاتی جامع به شکل آزمون ها و تست های عملی استاندارد شده
تبدیل و با نظارت اساتید و کارشناسان متعهد و کاربلد پیاده و اجرا نمود و
خواهیم دید دستگاه آموزش و پرورش که رسالت خطیر «انسان سازی» و «جامعه
پردازی» دارد، چه «تحولات شگرف» ، «رویدادهای عظیم» و «افق های تازه ای» را
دست کم در میان مدت مواجه خواهد شد.
کوتاه سخن این که چنانچه معلمان متدین، ولایتمدار،
با رغبت و انگیزه بخش، مستعد، توانمند و دارای شخصیت پویا، پژوهش نگر و
آینده ساز نداشته باشیم بدون تردید و با صراحت می توان گفت در آینده نیز
نسل متعهد، هدفمند، فعال، خلاق و سازنده نخواهیم داشت.
ذات نایافته از هستی بخش کی تواند که شود هستی بخش
حسین هراتی؛ معاون پرورشی اسبق وزارت آموزش و پرورش