فرصت‌ها و تهدیدهای اصلاح‌طلبان در شکست ائتلاف

تدبیر24»البته این ائتلاف‌ها درکنار منافعی که برای کشور داشته، خسارت‌هایی نیز برای هر دو جریان به‌ویژه جریان اصلاحات‌ داشته است. اصلاح‌طلبان به علت پشتوانه مردمی با مطالبات و آرمان‌هایی وارد عرصه رقابت شدند اما به علت برخی محدودیت‌ها، ترجیح دادند که سرمایه اجتماعی مورد نظر خود را با اعتدالگرایان به اشتراک بگذارند و تا حداکثر ممکن از توقعات حزبی خود نیز عقب نشینی کنند تا به اهداف خود که سامان دادن جریان اصلاحات در 3 انتخابات گذشته بود نائل آیند. البته این ائتلاف به طور طبیعی ثمرات غیر قابل انکاری داشته اما در کنار ثمرات بسیار هم پر هزینه بوده است. قبل از انتخابات 96 اصلاح‌طلبان مطالبات خود را توسط آقای شریعتمداری به اطلاع رئیس جمهور رساندند و آقای شریعتمداری هم به نقل از آقای روحانی متعهد شد که دولت در راستای تحقق مطالبات مردم اصلاح‌طلبان را در سمت‌های اجرایی به‌کار بگیرد، چون جنس مطالبات مردم از جنس مطالبات اصلاح‌طلبی است. از این رو مدیران اصلاح‌طلب هستند که می‌توانند مطالبات مردم را پیگیری و اجرا کنند. به همین دلیل فراتر از سهم خواهی که برچسب جریان رقیب به اصلاح‌طلبان بود به دنبال پاسخگویی به مطالبات مردم بودند. گرچه سهم خواهی اصلاح‌طلبان نیز به دلیل فراوانی سهم آنها در سرمایه اجتماعی که پیروزی آقای روحانی را رقم زدند بجا و غیر قابل انکار است. از سوی دیگر اصلاح‌طلبان با وجود اینکه اصولگرایان معتدل سرمایه بسیار اندکی داشتند با آنها ائتلاف کردند اما پس از انتخابات چنان که انتظار می‌رفت آقای روحانی از اصلاح‌طلبان استفاده نکرد و آنها را برای به‌کار‌گیری در مناصب دولتی تا حدود زیادی نادیده گرفت. از این رو در شرایط کنونی تردید اصلاح‌طلبان برای جدایی از اعتدالگرایان واقعی و پرهزینه است. در همین راستا اصلاح‌طلبان، اعتدالگرایان و اصولگرایان میانه‌رو در آینده هزینه زیادی خواهند پرداخت، چراکه هر ائتلافی که مورد تردید قرار ‌گیرد به احتمال فراوان شیرازه آن از هم خواهد پاشید. بدین جهت زمانی که ائتلاف شکسته می‌شود ریسک پیروزی در انتخابات برای هر دو جریان افزایش پیدا می‌کند. از این رو به میزان افزایش ریسک در پیروزی، دستاوردهای بسیار و در شکست ناکامی، نافرجامی و هزینه‌های سنگین به بار خواهد آمد. بدین جهت اصلاح‌طلبان تا اولین انتخابات پیش رو یعنی انتخابات مجلس در سال 98 همه عوارض، کاستی‌ها و نواقص ائتلاف گذشته را مورد بررسی قرار خواهند داد. البته اصلاح‌طلبان تا آن زمان از دولت آقای روحانی حمایت می‌کنند تا رئیس جمهور نسبت به مطالبات حداقلی مردم پاسخگو باشد. آقای روحانی در این مدت می‌تواند در جهت پاسخگویی به مطالبات مردم کارهای بزرگی انجام دهد، اما اگر این مهم به هر دلیلی محقق نشود او نیز متحمل زیان‌ها و آسیب‌های بسیاری خواهد شد. به عبارت دیگر با نارضایتی مردم از دولت، اصلاح‌طلبان و اعتدالگرایان متضرر خواهند شد. اصلاح‌طلبان با گذراندن 3 ائتلاف با پشتوانه مردمی که همواره وجود داشته و جذابیت شعارها و آرمان‌هایشان در انتخابات بعدی به تنهایی می‌توانند پیروزی‌های بعدی را رقم بزنند. گرچه ممکن است که در این پیروزی دیگر اعتدالگرایان مشارکت نداشته باشند.

اسماعیل گرامی مقدم، فعال سیاسی اصلاح‌طلب