همزمان با افزایش احتمال عدم تائید پایبندی ایران به برجام از سوی دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا، مقامات و رسانههای انگلیسی تلاش خود را برای حفظ این دستاورد تاریخی که به گفته آنها 'حاصل 13 سال دیپلماسی طاقتفرسا' به شمار میرود، افزایش دادهاند.
تدبیر24»دستگاه دیپلماسی انگلیس این روزها بهشدت مشغول رایزنی در رابطه با حفظ برجام است. موضعگیری مقامات دولتی و اظهارنظر کارشناسان سیاسی مبنی بر اهمیت پایبندی به برجام و اشاره به پیامدهای ناشی از خروج آن، سرخط اکثر رسانههای انگلیسی طی روزهای اخیر بوده است.
روزنامه گاردین روز گذشته در دو مطلب جداگانه عدم تائید برجام از سوی آمریکا را 'اشتباهی بزرگ' و 'خطرناکترین قمار ترامپ' توصیف کرد.
این روزنامه در گزارشی نوشت: تقریباً تنها فردی در دولت [آمریکا] که فکر نمیکند لغو توافق هستهای اقدامی خطرناک و احمقانه است، خود ترامپ است.
گاردین با اشاره به اینکه وظیفه راستی آزمایی برجام بر عهده آژانس بینالمللی انرژی اتمی است، افزود: نظام بازرسیهای آژانس در برجام، شدیدترین و پیشرفتهترین بازرسیها در تاریخ هستند و این در حالی است که تاکنون آژانس هفت مرتبه پایبندی ایران به برجام را تائید کرده و تمام طرفهای این توافق ازجمله روسیه و چین از پیشرفتهای صورت گرفته در این رابطه راضی هستند.
این روزنامه در گزارش دیگری نوشت: ریچارد دالتون سفیر پیشین انگلیس در تهران تأکید دارد ترامپ مصر است بهعنوان «یک بازیگر بد، با ایران تعامل کند» که این شامل پیشنهاد بسته تحریمی به کنگره، تنش سیاسی با متحدان، اعلام سیاست درباره فعالیتهای موشکی یا بازرسی از پایگاههای نظامی و افزودن بر نگرانی بانکهای اروپایی (در تعامل با ایران) میشود.
گاردین به نقل از وی افزود: دور زدن توافق هستهای ایران، نظارت بر برنامه هستهای این کشور را ناممکن کرده و احتمالاً آمریکا را در مسیر درگیری با ایران قرار میدهد.
در همین حال، ویلیام هیگ وزیر خارجه پیشین انگلیس نیز با انتشار یادداشتی در دیلی تلگراف که روز گذشته منتشر شد عنوان کرد که اگر دونالد ترامپ برجام را پاره کند، سایر کشورها هرگز نمیتوانند به آمریکا اعتماد کنند.
وی ادامه داد: برجام مانند هر توافقی ضعفهایی دارد، اما از نقاط قوت بسیاری نیز برخوردار است. من بهعنوان فردی که در مذاکرات هستهای درگیر بوده شهادت میدهم که این توافق یکی از بهترین معاهدات ممکن در شرایط موجود به شمار میرود.
وزیر خارجه پیشین انگلیس با اشاره به اینکه دونالد ترامپ بایستی هر 90 روز پایبندی ایران به برجام را تائید کند، نوشت: اما او میخواهد به لفاظی های دوره پیش از ریاستجمهوریاش وفادار باشد و اعلام کند که ایران به برجام پایبند نبوده است. اما واقعیت تلخ برای ترامپ این است که ایران بر اساس گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به برجام پایبند بوده است.
وی تصمیم دونالد ترامپ برای عدم تائید پایبندی ایران به برجام را 'اشتباهی بزرگ' خواند و نوشت: او در ذهن خود فکر میکند که علیه دیکتاتورها و اشاعه دهندگان سلاح هستهای ایستاده است. اما خروج از توافقی که تمام طرفها صادقانه به آن پایبند بودند، راهش نیست.
هیگ بابیان اینکه 'حتی آمریکا هم برای اقداماتش به اعتماد جامعه جهانی نیاز دارد' افزود: طی روزهای آینده خواهیم فهمید که آیا رئیسجمهوری این مساله را درک میکند یا خیر.
نشریه خبری ایندیپندنت نیز امروز (چهارشنبه) در گزارشی نوشت: 'ترزا می' طرف اروپایی ها را گرفت و از ترامپ خواست تا توافق هسته ای تاریخی با ایران را ترک نکند.
همچنین روزنامه تایمز در گزارشی ابعاد خروج احتمالی کاخ سفید از برجام را موردبررسی قرارداد و نوشت: بعید است نمایندگان جمهوریخواه در کنگره به اعمال دوباره تحریمها علیه ایران رأی دهند.
این روزنامه انگلیسی عنوان کرد: تصمیم دونالد ترامپ به عدم تائید پایبندی ایران به برجام به معنای از بین رفتن برجام نیست، اما این مساله میتواند به معنای کممحلی ترامپ به نصیحت مشاورانش ازجمله رکس تیلرسون (وزیر امور خارجه) و جیمز متیس (وزیر دفاع) که هفته گذشته به کمیتهای در مجلس سنا گفته بود رئیسجمهوری بایستی به برجام پایبند باشد، تلقی شود.
در همین حال نخستوزیر و وزیر خارجه انگلیس نیز طی رایزنیهای جداگانهای، بر لزوم حفظ برجام از سوی تمام طرفها تأکید داشتند.
ترزا می نخستوزیر انگلیس دوشنبه گذشته در گفتوگو با بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی گفت که این کشور به توافق هستهای با ایران پایبند و بر این باور است که توافق یادشده برای امنیت منطقه حائز اهمیت است.
وی بابیان اینکه برجام باید بهدقت نظارت و اعمال شود، تأکید کرد که دو طرف بایستی به تعهداتشان پایبند باشند.
او همچنین دیروز در گفتوگوی تلفنی با ترامپ بر تعهد لندن به توافق هستهای با ایران تأکید کرد و گفت که این (توافق) برای امنیت منطقه اهمیتی حیاتی دارد.
از سوی دیگر، بوریس جانسون وزیر خارجه انگلیس نیز صبح امروز میزبان علیاکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان بود.
وی متعاقباً با انتشار بیانیهای گفت: برجام توافقی حیاتی بود که تهدید ایران هستهای را خنثی کرد. انگلیس از برجام حمایت میکند و بر لزوم پایبندی تمام طرفها به برجام تأکید دارد.
جانسون تصریح کرد: من در رابطه با دیدگاهم مصمم هستم که توافق هستهای دستاوردی تاریخی است که بدون تردید دنیا را به مکانی امنتر تبدیل کرده است.
وزیر خارجه انگلیس افزود: برجام حاصل 13 سال دیپلماسی طاقتفرسا بود که به افزایش امنیت منطقه و انگلیس منجر شده است. به دلیل همین نتایج امنیتی است که همچنان آمریکا را ترغیب میکنیم تا آنها را مدنظر داشته باشد.
در بیانیه وزارت خارجه انگلیس همچنین آمده که مدیر سیاسی این وزارتخانه روز گذشته با همتایان فرانسوی، آلمانی و نمایندگانی از اروپا در رابطه با برجام دیدار داشته است.
این بیانیه اضافه میکند، کیم داروک سفیر انگلیس در آمریکا نیز طی اظهاراتی در شورای آتلانتیک به اهمیت برجام اشارهکرده و به رایزنی با مقامات آمریکایی برای حفظ برجام ادامه خواهد داد.
علیاکبر صالحی شامگاه گذشته (سهشنبه) بهوقت محلی به دعوت رسمی بوریس جانسون وارد لندن شد.
وی در بدو ورودش به خبرنگار ایرنا گفت: 'علاوه بر ملاقات با وزیر خارجه انگلیس، دیدار با نمایندگان مجلس، نشست با تعدادی از نخبگان رسانهای، دیدار با مشاور علمی وزیر خارجه و بازدید از کارخانهای که در ساخت شتابدهندهها شهرت جهانی دارد؛ مجموعه فعالیتهایی است که طی یک روز و نیمی که در لندن هستیم خواهیم داشت.'
دونالد ترامپ توافق هستهای را «شرمساری» برای آمریکا و «بدترین توافق» خوانده است. یک مقام ارشد دولت آمریکا هفته گذشته گفت که انتظار میرود ترامپ عدم پایبندی ایران به توافق را اعلام کند.
پانزدهم اکتبر (23 مهر) آخرین فرصت درباره اعلام پایبندی ایران به توافق هستهای است. ترامپ باید دراینباره به کنگره گزارش بدهد. برخی منابع گفتهاند که ترامپ سه روز زودتر یعنی پنجشنبه (20 مهرماه) نظرش را اعلام میکند.
سارا سندرز سخنگوی کاخ سفید سه شنبه گفت که ترامپ اواخر هفته جاری «راهبرد فراگیر درباره ایران» را که شامل تایید یا عدم تایید پایبندی ایران به توافق هسته ای است، اعلام خواهد کرد.