سختی‌ استفاده از کتابخانه ملی

تدبیر24»غلامرضا امیرخانی درباره شرایط مراجعان به کتابخانه ملی و انتقاد از سخت بودن استفاده از کتابخانه ملی به ایسنا گفت: معتقدم باید درِ کتابخانه ملی به روی همه باز باشد. اما متأسفانه همین الان هم با وجود گذاشتن شرط مدرک دانشجوی ارشد به بالا برای پذیرش مراجعان، یک‌سری از افراد از این مکان بیشتر استفاده قرائت‌خانه‌ای می‌کنند. الان اگر شما صبح‌ها به کتابخانه ملی بیایید تمام صندلی‌ها پر و ظرفیت تکمیل است. امیدواریم کتابخانه ملی ایده‌آل کتابخانه‌ای باشد که فقط پژوهشگران برای استفاده از کتاب‌ها بیایند، حتی اگر مدرک دیپلم هم ندارند.

او افزود: معتقدم اگر شخصی بدون مدرک دانشگاهی و حتی داشتن مدرک دیپلم، نیاز دارد که یک کتاب یا روزنامه ۸۰ سال پیش را ببیند و آن فقط در کتابخانه ملی وجود دارد آن شخص باید اجازه داشته باشد از این کتاب یا روزنامه استفاده کند. ما وظیفه داریم که به آن شخص خدمات بدهیم. اما متأسفانه در حال حاضر درصد زیادی از امکانات‌مان به صورت فضای قرائت‌خانه‌ای درآمده است و ما همین الان هم جواب‌گوی مراجعان نیستیم. یعنی در روزهای پیک کار مراجعین بر روی زمین می‌نشینند و ما واقعا نمی‌دانیم چه چاره‌ای بیاندیشیم و این محدودیت‌ها فقط به خاطر این موضوع است. ولی ماهیتا کتابخانه ملی برای ملت ایران است و هیچ محدودیتی هم نباید داشته باشد.

امیرخانی در پاسخ به این سوال که آیا برای تسهیل روند رفت و آمد و استفاده پژوهشگران از کتابخانه ملی برنامه‌ای ندارند گفت: ما تلاش‌مان بر این است که هر کس به کتابخانه ملی مراجعه می‌کند دست خالی برنگردد و اگر مدرک هم نداشته باشد سعی می‌کنیم حتی با یک گواهی موقت کارشان را راه بیاندازیم. این مشکلی است که از دست ما برنمی‌آید و کمک نهادهای دیگر از جمله شهرداری را می‌طلبد.

معاون کتابخانه ملی گفت: اگر شهرداری چند کتابخانه استاندارد داشته باشد که فضای قرائت‌خانه‌ای خوبی داشته باشند، خیلی از مراجعین دیگر نیازی به کتابخانه ملی ندارند و کسانی که فقط برای درس خواندن و مطالعه به کتابخانه ملی می‌آیند، می‌توانند از کتابخانه‌های استانداردی که شهرداری ایجاد می‌کند استفاده کنند. دلیل این‌که افراد رنج راه را بر خودشان هموار می‌کنند و این همه راه را تا تپه‌های عباس‌آباد می‌آیند به خاطر این است که فضای مناسب و استانداردی دارد.  

او همچنین درباره این‌که خیلی از افرادی که به کتابخانه ملی مراجعه می‌کنند به خاطر مقررات سفت و سخت، نگهبان و حراست و عبور از گیت‌ و... نمی‌توانند وارد شوند، گفت: کتابخانه ملی در عین حالی که کتابخانه است و وظیفه اطلاع‌رسانی دارد، وظیفه نگهبانی از میراث را هم دارد. ما در این کتابخانه کلی نسخه‌های خطی داریم که در دنیا منحصر به فرد هستند، طبیعی است که حفظ و نگهداری این‌ها هم مهم است. یک مقدار مقررات طبیعی است، اما سخت بودن مقررات را من هم قبول دارم و معتقدم که ماهیتا درست نیست و باید دسترسی تسهیل شود؛ به شرط این‌که طوری نشود که مراجعه‌کنندگان بیایند و اعتراض کنند ما که قبلا با همین مدرک دکترا و ارشد هم می‌توانستیم وارد کتابخانه شویم، دیگر نمی‌توانیم.

امیرخانی در پاسخ به این‌که آیا برنامه‌ای برای استفاده آسان‌تر پژوهشگران از کتابخانه ملی دارند اظهار کرد: ما متأسفانه برنامه‌ای نداریم به خاطر این‌که از دست‌مان کاری برنمی‌آید. ما در حال بحث و تعامل با نهادهای دیگر هستیم و حتی مطرح کردیم که فضایی از باغ کتاب را به ما بدهند، یا خود شهرداری  آن‌جا را به صورت سالن مطالعه دربیاورد که از این طرح استقبال نشد. به هر حال  رفع این مشکل در درجه اول بر عهده شهرداری است. شهرداری می‌گوید ما ۴۰۰ کتابخانه داریم ولی معتقدم شهرداری تهران چهار کتابخانه استاندارد هم ندارد. تقصیر کسی نیست؛ کتابخانه‌هایی که ساخته شده استانداردهای بین‌المللی و ایفلا را که زیرمجموعه یونسکو است ندارند.

معاون کتابخانه ملی درباره تعداد کسانی که در حال حاضر عضو کتابخانه ملی هستند نیز گفت: شاید نزدیک به ۲۰۰ هزار نفر عضو داریم. میانگین روزانه مراجعان ما هم بین ۱۳۰۰ تا ۲۵۰۰ نفر است.