موانع سرمایه‌گذاری

به گزارش تدبیر24 «علی حیات‌نیا» در گفت‌وگو با ایسنا، منطقه‌ی ایلام،اظهار کرد: استان ایلام به‌علت یک‌سری ریشه‌های تاریخی و محیطی همواره در سطح کشور جزو مناطق کمتر توسعه‌یافته است. عدم جذب سرمایه‌گذاری نیز تابع دیگر متغیرهای موثر بر توسعه و معلول یک سری عوامل به‌خصوص در حوزه‌ی ساختارها و نهادها در این استان است.

موانع طبیعی، جغرافیایی و زیرساختی

وی گفت: مهم‌ترین عوامل طبیعی، جغرافیایی و زیرساختی در استان که سبب بی‌رغبتی سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در استان شده است می‌توان به مواردی چون پایین بودن جمعیت و کوچکی مساحت استان، سخت‌گذر بودن ، وجود موانع طبیعی - کوهستانی و انزوای جغرافیایی استان نسبت به مراکز عمده‌ی فعالیت اقتصادی کشور، ضعف زیرساخت‌ها نظیر شبکه‌ی راه‌های مناسب، فراهم نبودن امکان پرواز از فرودگاه ایلام به شهرهای مختلف کشور به جز پایتخت هم‌چنین دیگر کشورهای منطقه، عدم اتصال استان به راه‌آهن سراسری، ضعف مراکز علمی، دانشگاهی و تحقیقاتی اشاره کرد.

موانع اقتصادی

این مدرس دانشگاه با بیان این‌که موانع اقتصادی در ارتباط نزدیک با نحوه‌ی معیشت و ساختار اقتصادی و فرهنگی استان است تصریح کرد: گستردگی بیش از حد بخش دولتی، فقدان بخش خصوصی کارآمد، محدود بودن بازار مصرف در استان، ضعف اقدامات «تشویقی - ترویجی» و خدمات پس از سرمایه‌گذاری، عدم مهارت کافی نیروی انسانی متخصص، پایین بودن نسبت پس‌انداز به درآمد در استان که سبب ضعف سرمایه‌گذاری‌های داخلی شده، پایین بودن بهره‌وری عوامل تولید در بخش‌های مختلف اقتصادی، بالا بودن ریسک «اقتصادی - مالی» و سرمایه‌ای و سنتی بودن شیوه‌ی تولید از مهم‌ترین موانع اقتصادی جلب سرمایه‌گذاری در استان است.

این کارشناس ارشد اقتصاد در موانع حقوقی سرمایه‌گذاری در استان تصریح کرد: در استان ایلام نیز به علت نبود مشوق‌های کارآمد حقوقی و اقتصادی که امتیاز ویژه‌ای را برای سرمایه‌گذاران خارجی فراهم کرد عملاً جاذبه برای سرمایه‌گذاری کاهش یافته است.

موانع فرهنگی

حیات‌نیا با بیان این‌که فرهنگ نقش پیش‌برنده و عامل اصلی در رشد و توسعه‌ی اقتصادی هر منطقه است، تصریح کرد: داشتن ذهنیت منفی نسبت به سرمایه‌گذاران خارجی و سرمایه‌ی خارجی، ارتباط و تعامل ضعیف میان ایلامیان با اتباع خارجی، عدم وجود مدارس دوزبانه در استان، ناهمگونی بافت اجتماعی فرهنگی استان و وجود ساختارها و نهادهای بازدارنده توسعه، ارائه‌ی تصویری نامطلوب و تیره از استان در برخی رسانه‌های «منطقه‌ای - ملی و بین‌المللی»، غلبه‌ی فرهنگ واسطه‌گری بر تولید و مصرفی بودن از مهم‌ترین موانع فرهنگی جذب سرمایه‌گذاری خارجی در استان است.

موانع سیاسی

وی در خصوص موانع سیاسی گفت: در سطح استان عواملی چون بی‌ثباتی سیاسی و ناامنی در کشور همسایه (عراق) استان، عدم تعریف نقش و جایگاه استراتژیک استان در پیکره‌ی مدیریت و سیاست‌گذاری کشور، تحدب مرزهای استان به سمت داخل کشور همسایه که سبب تشدید نگاه امنیتی در دو سوی مرز شده است هم‌چنین نبود کنسولگری و نمایندگی کشورهای خارجی به‌خصوص عراق در استان از موانع موثر در عدم جذب سرمایه‌های خارجی بوده است.

موانع مدیریتی و اداری

این کارشناس ارشد اقتصاد با بیان این‌که ناکارآمدی سیستم اداری و مدیریتی همواره به‌عنوان یک مانع موثر در روند توسعه‌ی مناطق عمل می‌کند، تصریح کرد: نبود تعامل مناسب میان دستگاه‌های اقتصادی و اداری، حاکم بودن دیدگاه بخشی‌نگر در سیستم اداری استان، عدم وجود تعامل مناسب میان مدیران استان با سفرا و دیپلمات‌های کشورهای خارجی مقیم ایران و ایرانیان مقیم خارج از کشور برای معرفی استان و جذب سرمایه‌گذاری خارجی، نبود مرکز، ستاد یا متولی خاصی برای جلب و حمایت از سرمایه‌گذاری در استان، عدم وجود سایت و پورتال به چندین زبان بین‌المللی برای معرفی توانمندی‌ها و ظرفیت‌های اقتصادی استان از مهم‌ترین موانع در حوزه‌ی مدیریتی و اداری استان برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی است.

راهکارهای جذب سرمایه‌گذاری در استان ایلام

سیاست‌های تشویقی

حیات‌نیا سیاست‌های تشویقی را اولین راهکار برای جذب سرمایه‌گذاری در استان دانست و گفت: در صورت وجود مشوق‌های سرمایه‌گذاری مانند بیمه‌ی سرمایه‌گذاران، معافیت‌های مالیاتی، گمرکی و امکان استفاده از تسهیلات ارزی ارزان قیمت شرایط مناسب برای سرمایه‌گذاری فراهم می‌شود. این سیاست‌های تشویقی می‌تواند در قالب ارائه‌ی لایحه برای بررسی و تصویب در مجلس یا در قالب بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های اداری و مصوب هیئت وزیران با نگاه ویژه به استان انجام شود. بدیهی است مقررات‌زدائی و ساده‌سازی آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرائی دستگاه‌های دولتی استان در راستای ایجاد محیط امن سرمایه‌گذاری برای رشد و توسعه‌ی فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری بسیار مناسب است.

تصویرسازی

این مدرس دانشگاه از تصویرسازی به‌عنوان دومین راهکار سرمایه‌گذاری یاد کرد و ادامه داد: در صورت راه‌اندازی پایگاه اینترنتی و اطلاع‌رسانی سرمایه‌گذاری استان برای معرفی قابلیت و فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان به چند زبان زنده‌ی دنیا( با اولویت زبان‌های انگلیسی و عربی ) هم‌چنین پخش برنامه‌های جذاب بصری بالا و معرفی قابلیت‌های استان در شبکه‌ی استانی( با توجه به پخش ماهواره‌ای آن)، شبکه‌ی بین‌المللی جام جم و دیگر رسانه‌های دیداری و شنیداری از طرفی جلوگیری از پخش برنامه‌هایی با مضمون منفی و نامناسب از استان می‌تواند تصویرسازی مناسبی را در ذهن مخاطبان و سرمایه‌گذاران از استان ایلام فراهم کند.

حیات‌نیا وجود یک شبکه‌ی اطلاع‌رسانی قوی و گسترده که اطلاعات به روز و دقیق در خصوص نیروی کار، زیرساخت‌ها، مشوق‌ها و... را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دهد از زیرمجموعه‌های این راهکار برشمرد و گفت: این امکان انگیزه‌ی ورود سرمایه به استان را تقویت و فرآیند تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران را تسهیل می‌کند پس این روند در سطح استان هم برای ارزش‌گذاری به سرمایه‌گذاران و تبیین جایگاه تولید و سرمایه‌گذاری دنبال شود.

توسعه‌ی زیرساخت‌ها

این مدرس دانشگاه توسعه‌ی زیرساخت‌ها را راهکار دیگر دانست و گفت: وجود زیرساخت‌های اقتصادی گسترده نظیر راه‌ها، سیستم ارتباطات پیشرفته از عوامل مؤثر در جذب سرمایه‌ها محسوب می‌شوند. توسعه‌ی زیرساخت‌ها نظیر راه‌ها، بزرگ راه‌ها، راه‌آهن و افزایش تعداد و مقصد پروازهای فرودگاه ایلام و بین‌المللی شدن آن هم‌چنین احداث بزرگراه و راه‌آهن بین استان ایلام و عراق از مهم‌ترین عوامل موثر افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در استان است، این نوع سرمایه‌گذاری می تواند به روش BOT در طرح‌های حوزه‌ی راهسازی مانند بزرگراه ایلام به بغداد یا راه‌آهن «اندیمشک – مهران – ایلام» باشد.

وی احداث نیروگاه حرارتی با استفاده از روش فاینانس و اجراکردن مصوبه‌ی دولت در خصوص احداث منطقه‌ی آزاد تجاری در استان برای دستیابی به ظرفیت‌های فوق‌العاده این مناطق در جذب سرمایه‌گذاری‌ها و راه‌اندازی کنسولگری عراق در استان ایلام را از دیگر عوامل موثر برای بهبود وضعیت جذب سرمایه‌گذاری‌ها برشمرد.

حوزه‌ی اداری و مدیریتی

این کارشناس ارشد اقتصاد با بیان این‌که تحول در رویکردهای مدیریتی و اداری یک عامل اساسی در هر برنامه‌ی توسعه‌ایست، تصریح کرد: مهم‌ترین پیشنهاد در این حوزه تشکیل دفتر یا مرکز سرمایه‌گذاری در استان به‌منظور حمایت متمرکز و موثر از فعالیت‌های سرمایه‌گذاران و باحضور کارشناسان و صاحب‌نظران بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی است تا با مشارکت تشکل‌های بخش خصوصی و همکاری دستگاه‌های اجرایی استان فعالیت کند.

حیات‌نیا شناسایی و احصاء مزیت‌های سرمایه‌گذاری استان به تفکیک دستگاه‌های اجرایی و زیر بخش‌های اقتصادی و تسهیلات حمایتی و مشوق‌های سرمایه‌گذاری، شناسایی و تعریف پروژه‌های سرمایه‌گذاری، تهیه و تدوین اطلاعات پروژه‌های سرمایه‌گذاری به منظور ارایه به سرمایه‌گذاران، شناسایی سرمایه‌گذاران و تامین‌کنندگان منابع مالی داخلی و خارجی و ایجاد ارتباط با آنها، ایجاد و تقویت هسته‌های جذب سرمایه‌گذاری در شهرستان‌های استان و تعیین رابطین سرمایه‌گذاری در هر یک از سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی مرتبط را از رسالت‌های چنین مرکزی دانست و گفت: این مرکز با تهیه و ارائه‌ی اطلاعات لازم و اساسی به سرمایه‌گذاران خارجی شامل راهنمایی، مشاوره، هماهنگی و پیگیری مستمر امور اجرائی سرمایه‌گذاران و پیگیری مستمر پروژه‌های سرمایه‌گذاری تا زمان بهره‌برداری کامل از پروژه‌ها می‌تواند به تسریع و تسهیل سرمایه‌گذاری در استان کمک کند.

این کارشناس‌ ارشد اقتصاد شناسایی و مذاکره با ایلامیان مقیم خارج از استان و کشور برای سرمایه‌گذاری در استان، برگزاری کارگاه‌های آموزشی کاربردی تخصصی برای رابطین دستگاه‌های اجرائی و مجوزدهنده‌ی سرمایه‌گذاری در استان هم‌چنین برای بنگاه‌های اقتصادی بخش خصوصی و دولتی در خصوص آشنائی مکفی و اشرافیت بر قوانین و مقررات موضوع سرمایه‌گذاری، توسعه‌ی تعامل با سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌های کشورهای خارجی مقیم ایران برای شناسائی سرمایه‌گذاران خارجی علاقه‌مند و ارائه‌ی فرصت‌ها و ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در داخل استان به آنها، تقویت مبادلات خارجی، اخذ مجوز واردات قطعی و برقراری رویه‌های مختلف گمرکی در مرز مهران، فراهم کردن امکان گشایش اعتبارات ارزی در بانک‌های استان، ایجاد و راه‌اندازی تالار بورس در استان را از دیگر فعالیت‌های قابل پیگیری در سیستم اداری و مدیریتی استان برای جذب سرمایه‌گذار دانست.

فعالیت‌های علمی و تعاملی

وی با بیان این‌که در بخش فعالیت‌های علمی و تعاملی می‌توان به انجام پژوهش‌های بنیادی و کاربردی در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی استان، برگزاری همایش جذب سرمایه‌گذاری در استان و شرکت در نمایشگاه‌های تخصصی و تجاری در زمینه‌ی فرصت‌های سرمایه‌گذاری و عرضه‌ی آن در قالب بسته‌های سرمایه‌گذاری را از فعالیت‌های علمی و تعاملی دانست و گفت: استفاده از تجربه‌های موفق دیگر استان‌ها می‌تواند در این خصوص راهگشا باشد.

حیات‌نیا گفت: احداث شهرک صنعتی بین‌المللی مشترک با عراق در شهرستان مهران که تولید آن برای صادرات و مبتنی بر بازار هدف عراق باشد نیز ضمن توسعه‌ی اندازه و ظرفیت بازار به ارتقاء توجیه‌پذیری طرح‌های صنعتی و خدماتی در استان کمک می‌کند.

این مدرس دانشگاه رایزنی برای جذب سرمایه‌گذاری در اجرای طرح‌های نفت و گاز استان بر مبنای قراداد بیع متقابل مانند دیگر استان‌های دارای منابع نفت وگاز را از دیگر پیشنهادها برشمرد و یادآور شد: در صنایع ذوب فولاد و آلیاژها، استخراج و فرآوری معادن به‌خصوص کانی‌های غیرفلزی، گردشگری، کشاورزی و دامداری نیز می‌توان از نمونه‌های موردی و موفق دیگر استان‌ها استفاده کرد.