بر اساس آخرین آمار مرکز سنجش کیفی هوا ادارهکل حفاظت محیطزیست آذربایجانشرقی، شاخص کیفی هوای کلانشهر تبریز(میانگین 24 ساعت گذشته) بر اساس پارامتر ذرات کمتر از 2.5 میکرون در مورخه ۲۶ آذرماه برابر ۱۷۲ و وضعیت هوا برای همه گروهها، ناسالم اعلام شده است.
همزمان با آغاز فصل مدارس و دانشگاهها، مشکلات ترافیکی در هسته مرکزی شهر رو به افزایش است و در این میان علاوهبر سایر عوامل افزایش آلایندگی هوا، بیش از چندین هزار نفر از کارکنان ادارت شهر تبریز نیز به جای سرویس از اتومبیل شخصی خود استفاده و در محل کار خود حضور مییابند که این خود میتواند یکی از عوامل ترافیک و ایجاد آلودگی و سفرهای درونشهری را افزایش دهد.
کارمندانی که بهعلل مختلف از جمله نبود زیرساختهای مناسب حمل و نقل عمومی، سیل عظیم خودروهای شخصی خود را وارد خیابانها کرده و در کنار ادارات پارک میکنند، با این حال با افزایش پی در پی روزهای آلوده کلانشهر تبریز هنوز هم خبری از اقدامات عملی برای کاهش ترافیک و زمینهسازی برای استفاده نکردن خودروهای شخصی انجام نمیشود.
راهاندازی سرویس برای ادارات و کارخانهها یکی از راههایی است که میتواند از ایجاد ترافیک چندین هزار خودروی شخصی تک سرنشین در کلانشهری مانند تبریز جلوگیری کند.
معاونت راهبردی ریاست جمهوری در سال 90 براساس بند ح ماده 145 قانون برنامه پنج ساله چهارم توسعه، بهعلت هزینههای جاری زیاد سرویسهای ادارات نسبت به حذف آنها و اختصاص مبلغ این خدمت به کارکنان اقدام کرده بود و همه خدماتی که دستگاهها برای کارکنان خود در زمینههای مختلف با پرداخت یارانه مستقیم انجام میشود.
معاون سیاسی و امنیتی استاندار آذربایجانشرقی در اینباره در گفتوگو با ایسنا، در خصوص حذف سرویس ادارات با بیان اینکه دولت اعتبارات سرویس ادارات را در قالب هزینه ایاب و ذهاب به کارمندان پرداخت میکند، اظهار کرد: اگر در سازمانی کارمندان برای برقراری سرویس اداره با مدیرکل هماهنگی و همکاری کنند، میتوانند سرویس سازمان خود را مجدداً برقرار کنند و از این لحاظ هیچ مشکل قانونی وجود ندارد.
«رحیم شهرتیفر» با تأکید بر اینکه با برقراری سرویس ادارات میتوان آلودگی هوای شهر تبریز را تا حدودی کاهش داد، افزود: اگر در سرویسهای ادارات از خودروهای استاندارد جهت رفت و آمد کارمندان استفاده شود، بیشک این اقدام در کاهش آلودگی هوای تبریز تأثیر موثری خواهد داشت.
مدیرکل حفاظت محیطزیست آذربایجانشرقی نیز در اینباره با بیان اینکه شرایط اقلیمی خاص و توسعه شهری و جمعیتی از علل آلودگی هوای کلانشهر تبریز محسوب میشود، اظهار کرد: شرایط توپوگرافی خاص و گسترش و تنوع صنایع، محصور شدن با رشته کوههای مختلف، تردد بیش از 900 هزار خودرو را میتوان علل اصلی آلایندگی هوای تبریز برشمرد.
«حمید قاسمی» با اشاره به منابع انتشار آلایندههای هوای این کلانشهر، افزود: حدود 72 درصد آلودگی هوا سهم خودرو ها و 21 درصد آن شامل صنایع است.
وی با تأکید بر اینکه برقراری سرویس ادارات و تعطیلی پنج شنبهها یکی از راهکارهای موثر برای کاهش آلودگی هوا در تبریز است، افزود: با برقراری مجدد سرویس ادارات میتوان از کاهش بار ترافیکی شهری و آلایندگی هوا به شدت جلوگیری کرد.
مدیرکل حفاظت محیطزیست آذربایجانشرقی با بیان اینکه صنایع باید برای کاهش آلایندههای صنعتی تکنولوژی و سیستمهای خود را ارتقا دهند، افزود: در این راستا نیروگاههای استان باید از سوخت گاز استفاده کنند و صنایع استان با استفاده از فیلترهای مناسب و سوختهای استاندارد و سیستمهای پایش آنلاین از افزایش آلودگی هوا بکاهند.
وی با اشاره به اینکه نوسازی ناوگان حمل و نقل شهری یکی راهکارهای پیشنهادی برای کاهش آلودگی هوای کلانشهر تبریز است، گفت: از دیگر راهکارها برای کاهش آلودگی تبریز میتوان اقداماتی مانند تأمین اعتبار برای مطالعه منشاءیابی ذرات معلق و تولید مدل پیشبینی آلودگی هوا، افزایش سرانه فضای سبز، ایجاد زیر ساختهای لازم جهت خودداری از سفرهای غیرضروری(توسعه دولت الکترونیک) را اجرایی کرد.
قاسمی با تأکید بر اینکه تعطیلی روزهای پنجشنبه و برقراری سرویس ادارات دولتی از دیگر اقدامات لازم برای کاهش آلودگی هوای کلانشهر تبریز است، افزود: تأمین اعتبار برای استمرار مطالعه سالانه فهرست منابع انتشار آلاینده، گستره توزیع سوخت بنزین و گازوئیل یورو 4 در سطح شهرستان تبریز، برخورد قاطع با خودروهای دودزا و فاقد معاینه فنی خودرو، استمرار در تأمین سوخت گاز نیروگاه از راهکارهای موثر جهت کاهش آلایندگی هوای این کلانشهر است.
معاون پایش و نظارت ادارهکل حفاظت محیطزیست آذربایجانشرقی نیز در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه نزدیک به 74 درصد آلودگی کلانشهرهایی مانند تبریز مربوط به وسایل نقلیه و خودروهاست و حدود 6 درصد آلودگیهای سیستم گرمایشی شامل گرمایش خانگی و مابقی مربوط به صنعت است، اظهار کرد: بشر امروزی به علت بیتوجهی به مسائل زیست محیطی با بسیاری از مشکلات آن مواجه شده و اکنون حجم زیاد از انواع آلودگیهای زیست محیطی از جمله آلودگیهای آب، خاک، هوا و دفع پسماندهای خطرناک صنعتی، شیمیایی و بیمارستانی، فاضلابهای صنعتی و شیمیایی و سایر آلودگیها زندگی انسان ها را تهدید میکند.
«حسن عباسنژاد» با تأکید بر اینکه امروزه آلودگی هوا یکی از مشکلات اساسی جوامع در حال پیشرفت است، افزود: طبق آمارهای جهانی افزایش میزان سوخت و استفاده نادرست از الگوی مناسب سوخت علت اصلی مرگ و میر ناشی از بیماریهای ریوی و سکتههای قلبی و انواع بیماریهای دیگر بوده که با افزایش آلودگیهای هوا این آمار به سرعت رو به رشد است.
وی با بیان اینکه استفاده نادرست از الگوی مناسب سوخت در سطح کلانشهرها موجب انواع آلودگیهای هوا از جمله افزایش گازهای گلخانهای و پدیدههای وارونگی هوا میشود، خاطرنشان کرد: استفاده نادرست از الگوی مناسب سوخت در حمل و نقل یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا در کلانشهرها محسوب میشود و این عامل موجب افزایش میزان آلودگی گازهایCO . SO2 .NO2، CO2. NOX .O3 شده است.
معاون پایش و نظارت ادارهکل حفاظت محیطزیست آذربایجانشرقی مصرف سوختهای فسیلی را عمده عامل تولید گازهای گلخانهای دانست و خاطرنشان کرد: سوختهای فسیلی علیرغم تولید گازهای دیاکسید کربن و منوکسیدکربن و ذرات معلق در هوا با تولید گازهای دیاکسید نیتروژن و دیاکسید گوگرد موجب بارش بارانهای اسیدی و آلایندههای فتوشیمیایی میشوند و صدمات جبرانناپذیری به زندگی انسانها از جمله تغییر اقلیم، مرگ و میر و گرم شدن کره زمین و نابودی زیستگاهها وارد میکند.
وی در خصوص تأثیرات حذف سرویس نهادهای دولتی در افزایش آلودگی هوای تبریز، اظهار کرد: طی سالهای گذشته کارکنان نهادهای دولتی در کشور با استفاده از سرویس و اتوبوس و یا مینیبوس به محل کار خود رفت و آمد میکردند که اکنون با حذف این اقدام، هرکدام از کارمندان با خودروی شخصی خود به سازمان مراجعه میکنند و این امر موجب افزایش مصرف سوخت، آلودگی هوا و افزایش ترافیک در سطح شهرها میشود.
حسننژاد با بیان اینکه برای کاهش آلودگی و بار ترافیکی باید زیرساختهای لازم را در این زمینه افزایش دهیم، افزود: همه شهروندان از جمله کارکنان اداری باید ابتدا میزان ترافیک شهری را از طریق استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی و قطار شهری، اتوبوسهای سریعالسیر و تاکسیهای استاندارد کاهش دهند تا تردد خودروهای شخصی و مصرف سوخت در سطح شهر کاهش یابد.
وی با تأکید بر اینکه باید فرهنگ صحیح و عمومی برای کاهش آلایندههای هوا در جامعه نهادینه شود، اظهار کرد: انجام اقداماتی مانند کاهش مصرف سوخت، افزایش استاندارد سوخت و خودروها، افزایش فضای سبز، استفاده از تکنولوژیهای پاک و استاندار روز در صنعت، کاهش مصرف سوختهای فسیلی در صنعت، استفاده از سوختهای تجدیدپذیر مانند خورشیدی، زمین گرمایی انرژی بادی میتواند کاهش آلودگی هوا را به حداقل برساند.
بر اساس این گزارش، با شرایط پیش آمده در خصوص آلودگی هوای کلانشهرها، امیدواریم دولت با بررسی موضوع بازگشت سرویس ایاب و ذهاب به ادارات، گامی عملی در راستای کاهش ترافیک و آلودگی شهرها بردارد.