علم بدون اخلاق بی‌فایده است

پیشرفت‌های علمی خوبی در دانشگاه‌ها حاصل شده است

وی افزود: من از این بابت بسیار خوشحال هستم که پیشرفت‌های علمی خوب و بسیار مناسبی در دانشگاه‌های ما حاصل شده است. دانشجویان باهوش، بافراست و دانای زیادی که در دانشگاه‌های ما مشغول به تحصیل هستند، سرمایه مهم و بسیار محکم کشور می‌باشند. محل انتقال دانش، علم و هنر به دانشجویان و نسل جوان، دانشگاه است. اگر این کار به درستی و به صورت کامل صورت بگیرد، موجب اتفاقات بسیار خوبی در این نسل می‌شود.

علم بدون اخلاق بی‌فایده است

این استاد پیشکسوت گفت: دانش و هنر زمانی مفید است که حتما با اخلاق و منش همراه باشد. اگر این اتفاق نیفتد، دانش یا تکنولوژی به تنهایی نمی‌تواند رسالت دانشگاه را ایفا کند. بدون اخلاق، علم فایده ندارد و مفید واقع نمی‌شود. زمانی پیشرفت‌های علمی به درستی مورد استفاده قرار می‌گیرند که با اخلاق، موازین انسانی و انسانیت همراه باشند؛ زندگی بدون هدف و هدفمند بودن چندان مثمرثمر واقع نمی‌شود.

دوایی خاطرنشان‌کرد: هر یک از ما انسان‌ها در زندگی مسیری برای خود داریم. به هر حال ما می‌دانیم که خداوند عمر را به عنوان یک سرمایه بی‌بدیل به انسان داده است. اگر بتوانیم اهداف خود را در زندگی به درستی تبیین کنیم، شاید بتوانیم از عمرمان توفیق بیشتری ببریم. خداوند یک سرمایه تکرار نشدنی و محدود را به نام عمر به انسان‌ها داده است و این عمر مانند یک انگشتر است که نگین آن سلامتی است. انسان چه بخواهد و چه نخواهد عمر طی می‌شود اما اینکه انسان از این مسیر چه استفاده‌ای می‌کند، بسیار مهم است.

وی تصریح کرد: سلامتی این نیست که انسان تنها از نظر جسمی سالم باشد بلکه سلامت جسمانی بخشی از سلامت انسان را تشکیل می‌دهد. سلامت واقعی انسان شامل سلامت جسمانی، سلامت روان و سلامت روح یا سلامت معنوی است. امروز مبحث سلامت روانی نکته‌ای است که بسیار به آن توجه می‌شود. اگر مساله معنویت و سلامت معنوی مطرح نباشد، همین اتفاقی می‌افتد که امروزه در جهان مطرح است؛ یعنی افسردگی و یاس که ناشی از بی‌هدف بودن است.

زندگی بدون هدف و معنا یک هرج و مرج است

نخستین رییس دانشگاه جندی شاپور پس از انقلاب گفت: اگر فعالیت‌های انسان هدفمند باشند و هدف انسان یک هدف والا باشد، زندگی او نیز معنادار می‌شود. زندگی هدف‌دار موجب می‌شود انسان احساس کند در حال حرکت به سمت خیر است. در دوران جوانی انسان باید برای خود یک هدف نهایی و غایی تعریف و به سمت آن حرکت کند. اهداف می‌توانند نازل، متوسط یا والا باشند. به طور مثال ممکن است کسی بخواهد بیمارستان یا مدرسه بسازد، چنین اهدافی زندگی را معنادار می‌کند. زندگی بدون هدف و معنا یک هرج و مرج است که در آن سرمایه مهم زندگی، یعنی عمر به هدر می‌رود.

دوایی ادامه داد: اگر انسان احساس کند برای نفع انسان‌های دیگر فعالیتی انجام می‌دهد و هدف او کسب رضایت خداوند باشد، زندگی بسیار معنادار می‌شود. زندگی یعنی حرکت، اگر حرکتی در زندگی وجود نداشته باشد این مساله منجر به انزوا، بی‌تفاوتی و افسردگی انسان‌ها می‌شود. جایی که حرکت وجود نداشته باشد، نابودی رخ می‌دهد.

وی گفت: ناامیدی و افسردگی به همین دلیلِ هدفمند نبودن رخ می‌دهند. اما اگر هدف والایی داشته باشیم حرکت رخ می‌دهد و حرکت موجب شادی، نشاط و سلامتی می‌شود. اگر در فردی حرکتی وجود نداشته باشد این فرد دچار اغتشاش فکری شده و نشاط خود را از دست می‌دهد و مبتلا به امراض مختلف می‌شود.

دوایی تاکید کرد: اگر بخواهیم سالم باشیم باید حتما به این نکته توجه داشته باشیم که زندگی را هدفمند کنیم. انسان در انتهای زندگی می‌بیند چه فرصت‌هایی را از دست داده است، به همین دلیل باید در جوانی تصمیم بگیرد و از آن استفاده کند. پس از مدتی، دیگر اهداف گذرا، انسان را اغنا نمی‌کند. باید کاری کنیم که جوانان علاوه بر کسب مهارت، علم و هنر، راه را نیز گم نکنند.

وی تصریح کرد: جسم انسان به مرور زمان تغییر می‌کند اما عامل مشخصه‌ای که از ابتدای خلقت بشر تا انتهای عمر وجود دارد، روح است که همیشه ثابت است. جسم و روان من، ممکن است جسم و روان 40 سال پیش نباشد اما روح من همان است. برای اینکه روح ثمربخش، پویا و پاکی داشته باشیم باید روان خود را سیقل دهیم. برای داشتن یک زندگی هدفمند می‌توان به یاری خداوند هدف را مشخص کرد. انسان در پایان می‌تواند دستاورد حاصله را به دنیای دیگر ببرد. اگر هدف درستی انتخاب کنیم، این هدف ماندگار است و سرمایه‌گذاری شکست‌ناپذیری است.

وی خاطرنشان‌کرد: هر فعالیت، شی و چیزی مقتضیات زمانی خود را دارد. برای مقایسه نسل گذشته با نسل جدید نمی‌توانیم بگوییم ما امروز انسان‌های بهتر یا بدتری هستیم. ما در حال طی کردن یک مسیر تکاملی هستیم و به طور خلاصه، زندگی اجتماعی و اجتماع ما، علوم و هنرهای مختلف، تکنولوژی هسته‌ای، نجوم و ... بدون شک بسیار پیشرفت کرده است اما این پیشرفت چندان کافی نیست. چرا که در واقع انسانیت و اخلاق و صفات ویژه‌ای که باید حافظ این سرمایه‌ها و دستاوردها باشند، به اندازه پیشرفت ما در علوم و تکنولوژی، پیشرفت نداشته‌اند.

این استاد پیشکسوت گفت: اخلاق عبارت است از نحوه تعامل فرد با غیر خود. برخی فکر می‌کنند اخلاق به معنای خوش‌اخلاقی و ... است اما این تنها بخشی از اخلاق است. ما شرقی محسوب می‌شویم. در شرق این افراد؛ انسان‌های خوب، دل‌رحم و با صفات خوب انسانی نامیده می‌شوند. ما از غرب تمدن وارد کردیم اما دستاورد آن چندان خوب نبوده است. چیزی که از غرب وارد کرده‌ایم، بخش بد تمدن غرب بوده است. خود غربی‌ها نیز متوجه لزوم رافت، انسانیت و ... شده‌اند. ما مسلمان هستیم و باید به طور موثرتری در این حوزه فعال باشیم اما از این مساله غافل بوده‌ایم.

نگرش جامعه امروز سطحی‌ و کوتاه‌تر شده است

وی افزود: در جامعه ما توجه به مادیات و ثمرهای زودرس رشد کرده است اما عاقبت‌اندیشی به اندازه کافی رشد نکرده است. یعنی عاقبت مسائل کمتر در قلب و روح جوانان منعکس می‌شود. توجه به معنا و معنویت در جامعه کمتر شده است. به طور کلی نگرش ما سطحی‌تر و کوتاه‌تر شده است و این مشکلی است که ما از آن رنج می‌بریم. یکی از مسائلی که از آن رنج می‌بریم از بین رفتن اعتماد است. این چه جامعه‌ای است که نتوانیم به هم اعتماد کنیم؟

وی ادامه داد: دروغ‌گویی که محور اصلی تمام رذایل اخلاقی است، در جامعه رشد کرده است. قانع نبودن به حق خود، غیبت، تجمل پرستی، تنها توجه به منافع کوتاه‌مدت خود و غافل ماندن از چیزی که برای تمام جامعه مفید است، از جمله مشکلات جامعه ما هستند. سلامت اجتماعی یکی دیگر از ابعاد سلامت انسان است که اگر وجود نداشته باشد، همه چیز بی‌بنیاد است.

برگزاری آیین تکریم از دکتر دوایی، فردا در دانشگاه شهیدچمران

به گزارش ایسنا، در این نشست همچنین دکتر علیرضا زراسوندی، رییس بنیاد نخبگان خوزستان، با اشاره به برگزاری آیین تکریم دکتر دوایی از ساعت 9 تا 12 فردا (سه‌شنبه) در دانشکده اقتصاد دانشگاه شهیدچمران اهواز، گفت: در تعریف بنیاد نخبگان فردی را نخبه می‌نامیم که دانش، سواد، تعهد و تخصص لازم را دارد اما یک فاکتور مهم مدنظر ما است که 50 درصد از تعریف نخبگی را تشکیل می‌دهد و آن تاثیرگذاری اجتماعی فرد و به عبارتی دغدغه‌مندی نسبت به محیطی که در آن زندگی می‌کند، است. این نکته‌ای است که در کشور مغفول مانده است و متخصصان و مسئولان ما چندان به آن توجه نمی‌کنند. برخی اساتید دانشگاه تنها درس می‌دهند اما نگران اتفاقاتی که خارج از دانشگاه‌ می‌افتد، نیستند.

دوایی‌های دیگری هم می‌توانند ایجاد شوند

وی افزود: بنیاد نخبگان از برخی اساتید و نخبگان دغدغه‌مند تکریم می‌کند. به بهانه تکریم از دکتر دوایی می‌خواهیم در جامعه الگوسازی کنیم تا نشان دهیم دوایی‌های دیگری هم می‌توانند ایجاد شوند. دکتر دوایی به این دلیل برای تکریم انتخاب شدند چرا که علاوه بر اینکه یک استاد دانشگاه و معلم هستند، همیشه در صحبت‌های خود بحث اخلاق را مطرح می‌کنند.

رییس بنیاد نخبگان خوزستان تصریح کرد: «دانشگاه، دفاع مقدس و اخلاق» شعاری است که برای برنامه تکریم از دکتر دوایی انتخاب کرده‌ایم. دکتر دوایی به عنوان یک سمبل و یک الگو معرفی می‌شود تا جوانان نسل جدید بدانند باید چه نسلی را انتخاب کنند. دکتر دوایی علاوه بر تخصص، به دلیل نقش بی‌بدیلش در دفاع مقدس نیز مطرح است. چراکه او می‌توانست بدون توجه به جنگ، به شهر دیگری مهاجرت کند اما با احساس تعهد، مسئولیت و نوع‌دوستی که داشت، در خوزستان ماند و در زمان جنگ به فعالیت‌های خود ادامه داد. به این دلایل ایشان از نظر ما یک سرآمد هستند و به منظور الگوسازی باید تکریم شوند.