تراژدی سیل؛ غمنامه باران

محمد فرامرز معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه خراسان شمالی یکی از استان های سیل خیز کشور است که طی چند سال گذشته از محل این حادثه طبیعی دچار خسارت های فراوانی شده است، گفت: خشکسالی و کاهش بارندگی یکی از علل اصلی بروز این مشکل در خراسان شمالی است.

وی با تاکید بر اینکه پوشش گیاهی یکی از عوامل اصلی برای کنترل روان آب ها هستند، افزود: کاهش شدید بارندگی موجب شده تا بسیاری از این پوشش گیاهی از بین رود در نتیجه با کوچکترین رگبار باران، روان آب سرازیر می شود.

فرامرز ادامه داد: به منظور کنترل سیل در این استان چاره ای جز مدیریت منابع آب و خاک نداریم، اما متاسفانه در این استان علاوه بر اینکه پوشش گیاهی از بین رفته است به منابع خاک نیز آسیب وارد شده است و میزان فرسایش خاک بیشتر از میانگین کشوری است.

وی تصریح کرد: برداشت بی رویه آب ها از منابع زیرزمینی، وجود چاه های غیر مجاز نیز سبب شده تا نتوانیم منابع آبی را کنترل کنیم که این امر نیز بر روند خشکی زمین و تشدید خشکسالی تاثیرگذار بوده است.

وی با اشاره به اینکه انجام فعالیت های آبخیزداری نیز در کنترل سیل و سیلاب بسیار تاثیرگذار است، اظهار کرد: در این استان اقدام خاصی در رابطه با فعالیت های آبخیزداری انجام نشده و در این رابطه حرفی برای گفتن نیز وجود ندارد.

این مقام مسئول بیان کرد: تاکنون فقط 23 درصد مطالعات آبخیزداری در حوزه های آبخیزداری انجام شده و از این میزان فقط هشت درصد به مرحله اجرا درآمده است.

از دشت های خراسان شمالی سالانه به طور متوسط 75 میلیون مترمکعب بیش از ظرفیت مجاز برداشت صورت می‌گیرد

وحید واسطه معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی نیز در ادامه در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه خراسان شمالی ۱۱ دشت دارد که هشت دشت آن دشت های ممنوعه و ممنوعه بحرانی است، گفت: دشت های این استان طی 25 سال گذشته با کسری دو میلیارد مترمکعبی آب در مخازن و منابع زیر زمینی روبه رو شده اند . 

به گفته وی از دشت های استان سالانه به طور متوسط 75 میلیون مترمکعب بیش از ظرفیت مجاز برداشت صورت می‌گیرد. 

وی با بیان اینکه نیمی از کسری مخازن آب های زیر زمینی دشت های استان مربوط به دشت اسفراین است، افزود: دشت اسفراین در حدود سه دهه گذشته با کسری حدود یک میلیارد مترمکعبی در منابع آب های زیر زمینی روبه رو شده است . 

واسطه خاطرنشان کرد: سطح آب های زیرزمینی در دشت اسفراین در این مدت سالانه 70 سانتی متر پایین رفته است و برخی سال ها افت سطح منابع آب زیر زمینی به 1.2 متر نیز رسیده است . 

به گفته وی در مجموع میزان افت سطح آب زیر زمینی در دشت اسفراین از حدود سه دهه قبل حدود ۱۸ متر است که برداشت های بی رویه از منابع آبی زیر زمینی علت افت شدید سطح آب زیر زمینی در دشت اسفراین بوده است . 

وی با بیان اینکه میزان منابع آبی رودخانه‌های استان نسبت به سال آبی گذشته 12 درصد کاهش یافته است،افزود: بیشترین میزان کاهش آب مربوط به رودخانه چندیر حدود 57 درصد و قلجق حدود 32 درصد است.

این مقام مسئول ادامه داد: همچنین میزان آورد رودخانه های استان نسبت به متوسط دراز مدت 48 درصد کاهش داشته است .

واسطه اظهار کرد: میزان حجم آب موجود در سدهای استان در حال حاضر 55.5 میلیون متر مکعب است که نسبت به مدت مشابه در سال قبل 14 درصد کاهش داشته است .

به گفته وی 24 درصد مخازن سدهای استان پر است .

این مقام مسئول گفت: از ابتدای سال 96 میزان بارندگی در این استان 74 میلی متر بوده است این درحالیست که میزان بارندگی در مدت مشابه سال گذشته 158 میلی متر بوده است .

وی افزود: مقایسه بارندگی سال جاری با مدت مشابه دراز مدت 48.5 کاهش نشان می دهد .

بروز خسارت 36 میلیاردی به بخش کشاورزی در سال جاری براثر جاری شدن سیل 

حسین عظیمی مدیر کل دفتر بحران استانداری خراسان شمالی، با اشاره به اینکه در سال جاری سیل و زلزله خسارت های فراوانی را به بخش های مختلف این استان وارد کرده است، طی 9 ماه نخست سال جاری بر اثر سیل 36 میلیارد و 336 میلیون تومان به بخش کشاورزی و 13 میلیارد و 153 میلیون ریال نیز به تاسیسات زیربنایی این استان خسارت وارد شده است.

وی میزان خسارت وارد شده به بخش کشاورزی در دو سال گذشته را 254 میلیارد تومان و به تاسیسات زیربنایی 56 میلیارد تومان اعلام کرد.

عظیمی تصریح کرد: متاسفانه یکی از معضلاتی که در این استان وجود دارد این است که بسیاری از منازل روستایی ساخته شده، دامداری و یا زمین های کشاورزی در حاشیه رودخانه و محل عبور سیلاب ساخته شده اند که این امر میزان بروز خسارت ها را دوچندان می کند.