کالری چیست و به چه درد می‌خورد؟

 

کالری چیست؟

کالری راهی برای اندازه گیری انرژی یک غذاست. بدن از غذاها انرژی می‌گیرد تا انرژی لازم برای تمام سلول‌های خود را فراهم کند. عبارت «کالری» به سال 1863 برمی‌گردد، زمانی که از آن برای سنجش مقدار انرژی مورد نیاز برای بالا بردن دمای یک کیلوگرم آب تا یک درجه‌ی سلیسیوس استفاده می‌شد. کالری که ما روز برچسب‌های تغذیه‌ای می‌بینیم، در واقع یک کیلو کالری محسوب می‌شوند. یک کیلو کالری معادل ۱۰۰۰ کالری کوچک است. اما معمولا «کیلو» از این عبارت حذف شده و از کلمه‌ی «کالری» به جای «کیلو کالری» استفاده می‌شود.

تنظیم کردن کالری دریافتی، راه اصلی است که می‌توانیم با آن وزن‌مان را کنترل کنیم. حذف کالری‌های اضافی، در بیشتر رژیم‌های کاهش وزن، از ملزومات است. قبلا این تصور وجود داشت که شما هر چه کالری کمتری دریات کنید، بدن‌تان انرژی کمتری داشته و از چربی اضافی به عنوان سوخت استفاده خواهد کرد. اما به مرور که افراد بیشتری پیرو رژیم‌های کوتاه مدت شدند، مشاهده شد که کاهش وزن پایدار و پیوسته، نتیجه‌ای نبود که به دست بیاید.

و امروزه می‌دانیم که مقدار کالری، تنها چیزی نیست که بر تعادل انرژی اثر می‌گذارد، بلکه کیفیت این کالری‌ها نیز، بخش مهمی از این معادله است.

 

 

بدن چگونه از کالری غذاها استفاده می‌کند؟

درشت مغذی‌هایی که کالری تولید می‌کنند، پروتئین و چربی و کربوهیدرات هستند. به طور متوسط، کربوهیدارت‌ها و پروتئین به ازای هر گرم، 4 کالری تولید می‌کنند و چربی نیز به ازای هر گرم، 9 کالری تولید می‌کند.

وقتی غذا می‌خوریم، ترکیبی از کربوهیدارت و چربی و پروتئین، برای بدن انرژی تولید می‌کند. اولین چیزی که بعد از خوردن یا نوشیدن باید روی بدهد این است که غذای خورده شده به مولکول‌های کوچک تجزیه شود. این اتفاق، طی فرایند گوارش روی می‌دهد و هر واحد کوچک کربوهیدارت، پروتئین و چربی، از طریق دیواره‌ی روده‌ی کوچک، جذب جریان خون می‌شود. وقتی این واحدها وارد خون می‌شوند، بدن می‌تواند آنها را به سلول‌های گوناگونی که به انرژی نیاز دارند برساند یا آنها را ذخیره کند.

با بالا رفتن سطح کربوهیدارت (به عنوان گلوکز) در خون، انسولین ترشح می‌شود. انسولین به عنوان دروازه‌ای عمل می‌کند که اجازه می‌دهد گلوکز وارد سلول‌های بدن شوند یا از آن خارج شوند.

هر سلولی نیاز به انرژی از سوی غذا دارد تا نقش خود را ایفا کند. همه‌ی سلول از انرژی برای فرایندهای گوناگون شامل متابولیسم، سیگنال دهی، ساخت سلول‌های جدید و انقباض عضلات استفاده می‌کنند. ما می‌توانیم انرژی اضافی را به شکل گلیکوژن و چربی ذخیره کنیم. وقتی دریافت انرژی کافی نباشد، بدن می‌تواند گلیکوژن ذخیره شده را تجزیه کند و کربوهیدارت تولید کند و با تجزیه‌ی چربی نیز، انرژی فراهم کند.

تنظیم کالری دریافتی برای کنترل وزن

تا مدتها تصور می‌شد برای کاهش وزن لازم است دریافت کالری کاهش پیدا کند و هر چه سوخت کمتری به بدن برسانید، بدن برای تامین سوخت خود، بیشتر سراغ ذخایر چربی خواهد رفت.

هر چند این تصور تا حدودی درست است، اما کار دیگری هم که باید انجام شود این است که سیستم پیچیده‌ی بدن را فراموش نکنیم.

با کاهش دریافت کالری، سرعت متابولیسم می‌تواند کم شود. هورمون‌هایی که متابولیسم را تنظیم می‌کنند هم می‌توانند روی کنترل وزن تاثیر بگذارند. مثلا اگر دریافت کالری بسیار کم باشد، کورتیزول و گرلین که افزاینده‌ی اشتها هستند می‌توانند بیشتر شوند.

اینکه بدن شما به چه مقدار کالری نیاز دارد، به عوامل زیادی بستگی دارد: سن‌تان، جنسیت‌تان، سایز بدن‌تان، میزان فعالیت‌تان، فاکتورهای ژنتیکی و سطح هورمون‌های بدن‌تان.

هر چند می‌تواند طیف کالری لازم برای کاهش وزن، حفظ وزن و افزایش وزن را مشخص کرد، اما عوامل دیگری نیز هستند که روی وزن تاثیر می‌گذارند. متناسب کردن کالری دریافتی از غذا با هدفی که دارید می‌تواند وزن شما را در حد متعادل حفظ کند. افزایش یا کاهش کالری دریافتی باید وزن‌تان را بیشتر یا کمتر کند.

همه‌ی کالری‌ها یکسان ایجاد نمی‌شوند

آیا برای کاهش وزن، حتما لازم است دریافت کالری‌تان کمتر از یک حد خاصی بماند، یا چیز دیگری هم هست که باید به آن توجه کنید؟ آیا مهم است کالری مصرفی‌تان از کجا تامین می‌شود؟ آیا بدن شما نسبت به کالری اسفناج همان واکنشی را نشان می‌دهد که به کالری یک شکلات؟

مطالعات علمی نشان داده که بدن، واکنش بدن نسبت به کالری‌ها متفاوت است. کیفیت کالری‌ها را نیز باید به عنوان فاکتوری مهم برای سلامتی و وزن به حساب بیاورید. مطالعه‌ای در سال 2010، تفاوت‌های واکنش‌های گرمازایی بعد از خوردن غذا بعد از یک وعده غذای طبیعی را با واکنش‌های گرمازایی بعد از خوردن یک وعده غذای فرآوری شده مورد مقایسه قرار داد.

غذاها از لحاظ کالری مجموع، کربوهیدرات، پروتئین و چربی همانند بودند. دانشمندان دریافتند غذای فرآوری شده، نسبت به غذای طبیعی، 50 درصد کمتر انرژی گرمازایی داشت. یعنی چه؟ یعنی اینکه بدن برای تجزیه‌ی غذای طبیعی، انرژی بیشتری صرف می‌کند تا برای تجزیه‌ی غذای فرآوری شده. این تحقیق نشان داد درشت مغذی‌ها دارای طیف‌های متنوعی از صرف انرژی برای تجزیه هستند. مثلا پروتئین در مقایسه با کربوهیدارت‌ها، انرژی بیشتری برای تجزیه مصرف می‌کند.