ایران از منابع مشترک نفت و گاز قابلتوجهی با کشورهای همسایه نظیر قطر، عمان، امارات متحده عربی، ترکمنستان، عربستان، کویت، عراق و همچنین در جنوب دریای خزر برخوردار است که هر کدام شرایط متفاوتی دارند اما آنطور که وزیر نفت وعده داده تا انتهای دولت دوازدهم تکلیف تمام میادین مشترک مشخص میشود.
تدبیر24»نفت درجای میادین مشترک غرب کارون حدود ۶۷ میلیارد بشکه اعلام شده که با ضریب بازیافت شش درصد ۶.۴ میلیارد بشکه میتوان از این میادین برداشت کرد. این میزان با نفت خام ۵۰ دلاری ۲۳۰ میلیارد دلار برای ایران منافع خواهد داشت. علاوهبر این، ذخیره درجای گاز پارس جنوبی در طرف ایران، حدود ۱۴.۲ تریلیون مترمکعب و ذخیره میعانات گازی بالغ بر ۱۹ میلیارد بشکه است.
اجرای توسعه میادین نفتی در غرب کارون، موجب میشود تولید نفت از این منطقه تا پایان سال روزانه ۵۰ هزار بشکه بیشتر شود و آنطور که مسئولان نفتی اعلام کردهاند اکنون در حوزه میدانهای مشترک غرب کارون، عقبماندگی نداریم و نیروگاه برق غرب کارون تا پایان امسال راهاندازی خواهد شد. حوزه غرب کارون به عنوان یک حوزه پرظرفیت بالغبر ۷۰ میلیارد بشکه ذخیره نفتی را در خود جای داده و اکنون طرحهای متعددی برای توسعه میدانهای غرب کارون و دیگر میدانهای نفتی و همچنین طرحهای که به تازگی در قالب آی پیسی واگذار شده، در حال اجراست.
بنا بر اعلام وزارت نفت، تورج دهقانی - مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت ایران - در این باره با اشاره به طرح انتقال نفت خام در حوزه غرب کارون از منطقه گوره به جاسک در شرق تنگه هرمز به عنوان یک طرح عظیم، ملی و راهبردی، اظهار کرده است: شرکت متن اجرای این طرح را به عهده دارد و این طرح دارای ارزش چند میلیارد دلاری است و خط لوله عظیم هزار کیلومتری را در دست احداث دارد که سال گذشته پیمانها و مناقصات آن، انجام و عملیات اجرایی آن نیز آغاز شده است.
سهم ایران از پارس جنوبی چقدر است؟
از سوی دیگر بر اساس آخرین برآوردهای انجام شده، ذخیره درجای گاز پارس جنوبی در طرف ایران، حدود ۱۴.۲ تریلیون مترمکعب و همچنین دارای ذخیرهای بالغ بر ۱۹ میلیارد بشکه میعانات گازی است. با توجه به وسعت این میدان توسعه آن در فازهای مختلف مطابق با برنامههای پنج ساله توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران و با هدف تأمین تقاضای رو به رشد گاز طبیعی، اعم از مصارف داخلی و تزریق آن به میادین نفتی بهمنظور صیانت از مخازن و همچنین صادرات گاز در دولتهای یازدهم و دوازدهم دستور کار وزارت نفت قرار گرفت.
مقایسه ایران و قطر در برداشت از پارس جنوبی
تعداد چاههای در حال بهرهبرداری از میدان مشترک پارس جنوبی در مردادماه ۱۳۹۲ در ایران ۱۱۰ و در قطر ۴۰۱ حلقه بوده است. این میزان در اسفندماه سال ۱۳۹۶ در ایران به ۲۵۲ رسید و در قطر همان ۴۰۱ حلقه چاه ماند. تولید روزانه گاز غنی از این میدان در مردادماه سال ۱۳۹۲ در ایران ۲۸۵ میلیون مترمکعب و در طرف قطری ۵۶۶ میلیون مترمکعب بود که این میزان تا اسفندماه سال ۱۳۹۶ در قطر ثابت ماند و در ایران به ۵۷۰ میلیون مترمکعب رسید.
اما برداشت گاز از میدان گازی پارس جنوبی، از سال ۱۳۸۰ در ایران و قطر آغاز شد و تا شش سال بعد همتراز بود، اما پس از آن، به مدت هشت سال قطر در برداشت گاز از بزرگترین میدان گازی جهان از ایران پیشی گرفت و در حالی که ظرفیت تولید گاز قطر در میدان پارس جنوبی در آن هشت سال به ۶۰۰ میلیون مترمکعب رسید، ظرفیت تولید ایران ۲۸۵ میلیون مترمکعب در روز بود.
تولید گاز طبیعی از میدان گازی پارس جنوبی هم از سال ۱۳۸۰ با تولید حدود دو میلیون مترمکعب در روز در طرف ایرانی آغاز شده که در نتیجه بهرهبرداری از فازهای این میدان، میزان تولید گاز غنی ایران از این میدان مشترک، در حال حاضر از قطر پیشی گرفته و به بیش از ۶۰۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده است.
تعیین تکلیف تمام میدانهای مشترک تا پایان دولت دوازدهم
اما بیژن زنگنه - وزیر نفت - به تازگی در همین رابطه گفته است: یکی از تعهدهای بنده که به مجلس شورای اسلامی ارائه دادم، این بوده که تا پایان دولت تکلیف تمام میدانهای مشترک مشخص شود، یعنی هیچ میدانی نخواهد ماند که پیمانکار و فرآیند انجام کار آن مشخص نشده باشد.
زنگنه با بیان اینکه میدان بلال نیز جزو همین تعهدات است، اظهار کرد: تکلیف فرزاد B امسال مشخص خواهد شد و همچنین فاز ۱۱ پارس جنوبی نیز که به دلیل تحریمها دچار وقفه شده بود، نهایتا تا پایان امسال تعیین تکلیف خواهد شد.
وی با بیان اینکه توسعه میدان فروزان نیز در دستور کار قرار گرفته است، گفت: تا پایان سال میدان مهمی نخواهیم داشت که تکلیف آن مشخص نشده باشد. همچنین باید بگویم که توسعه میادین مشترک غرب کارون به خوبی پیش میرود و قرارداد ایلام پایدار غرب بسته شده است.
به گفته وزیر نفت در این دولت عمده توسعه پارس جنوبی به جز فاز ۱۱ به اتمام میرسد و همچنین تلاش خواهیم کرد که مرحلهی اول فاز ۱۱ نیز نیمه اول ۱۴۰۰ به بهرهبرداری برسد.