تدبیر24 : روز گذشته سعید حجاریان به تشریح برخی مسائل از جمله سیاه‌نمایی پرداخت که نکات جالب توجهی در آن وجود داشت که نیاز به واکاوی دارد. پس از ارائه گزارش صدروزه توسط حسن روحانی، برخی معترض شدند که رئیس دولت منتخب در گزارش تلویزیونی خود اقدام به سیاه‌نمایی و ارائه آمار و اطلاعات غلط کرده‌است. البته پس از اشاراتی که نزدیکان دولت به اسناد پشتیبان گزارش روحانی کردند دیگر بحث اطلاعات غلط ادامه نیافت اما همچنان معترضان بر سر موضع خود ماندند که روحانی نسبت به دولت گذشته سیاه‌نمایی کرده‌ است. محمود احمدی‌نژاد رئیس دولت پیشین هم که هم‌اکنون 9 شکایت از وی در جریان است نیز به حسن روحانی پیشنهاد مناظره داد!

اما سعید حجاریان در گفت‌وگوی اخیر خود به بحث «سیاه‌نمایی» پرداخت و با توضیح معانی ممکن این عبارت گفت که حسن روحانی به یک معنا می‌تواند سیاه نمایی کرده باشد و آن هم این است که رئیس‌جمهور سیاهی‌های موجود و واقعی را به مردم نشان داده است. حجاریان گفته است: «سیاه‌نمایی» یک گزاره است که یا ناظر بر «نشر اصادیق» است، یا ناظر بر «نشر اکاذیب». شاید منظور آنها این بوده که روحانی «نشر اکاذیب» کرده است و اگر اینگونه باشد، رئیس‌جمهور باید دادگاهی شود. اما سیاه‌نمایی به معنای بیان کردن سیاهی‌ها و تباهی‌هاست، یعنی کسی جرمی مرتکب می‌شود و کسی که این جرم را گزارش می‌دهد در واقع سیاه‌نمایی کرده است. از این منظر، به نظر من آقای روحانی سیاه‌نمایی کرده است زیرا وی سیاهی‌ها را گزارش کرد. به نظر من سیاه‌نمایی بد نیست؛ هرچند برای عده‌ای خوش نباشد، چراکه گاه حقیقت تلخ است. حجاریان در تشریح این مساله، به تابلوی «گرنیکا» از آثار پابلو پیکاسو نقاش مشهور اسپانیایی اشاره کرد و افزود: سعید لیلاز حکایتی تعریف می‌کرد مبنی بر اینکه گرنیکا شهری در اسپانیا بود که هیتلر آن را بمباران کرد و ژنرال فرانکو توانست آن را اشغال کند.

پیکاسو آن زمان در پاریس نمایشگاهی برپا کرده و تابلوی گرنیکا را در آنجا به نمایش گذاشته بود. یک افسر آلمانی به نمایشگاه آمد و از پیکاسو پرسید «این تابلو کار شماست؟» و پیکاسو در جواب گفت «خیر، کار شماست!». حالا هم وضعیت اینچنین است؛ شخص دیگری سیاه‌کاری و سیاه‌بازی کرده و وقتی بخشی از آن سیاهی‌ها بیان می‌شود، می‌گویند سیاه‌نمایی است. یکی از ویژگی‌های دولت اصولگرای احمدی‌نژاد همین مساله سیاه‌نمایی بودکه وی به کرات انجام داده است.

احمدی‌نژاد خصوصا طی سفرهای استانی خود به جای جای ایران سفر کرد و از دولت‌های پیشین و خصوصا دولت آقایان خاتمی و‌ هاشمی بدگویی کرد به نحوی که بعضا کار را از سیاه‌نمایی نیز گذراند و به مسائلی اشاره می‌کرد که بعضا صحت آن‌ها نیز توسط کارشناسان زیر سوال می‌رفت. جا دارد از کسانی که حسن روحانی را به خاطر بیان حقایق متهم به سیاه‌نمایی می‌کنند این سوال را پرسید که چرا این انتقاد را به دولت پیشین مطرح نمی‌کردند؟ شاید اصل مهم و اساسی در این میان رعایت انصاف باشد. اغلب بزرگان سیاست و دین در بحث‌های خود همه را به انصاف توصیه کرده‌اند. پیامبر اسلام نیز در حدیثی فرموده‌اند که «باانصاف‏ترين مردم كسى است كه آنچه را براى خود مى‏پسندد براى همه مردم هم بپسندد و هرچه را براى خود نمى‏پسندد براى مردم هم نپسندد.» انتظار می‌رود که سیاسیون کشورمان نیز در اظهارات خود جانب انصاف را رعایت کنند. نقد حق مسلم همه است و دولت منتخب هم نه تنها همواره بر این حق همگانی تاکید کرده بلکه از همگان خواسته که با انتقادات خودشان دولت را یاری دهند و به رفتار و عملکرد احسن آن کمک کنند.

 هرچند این فضا در زمان دولت پیشین وجود نداشت و عموما انتقادات توسط دولت اصولگرای احمدی‌نژاد پذیرفته نمی‌شد، اما اکنون که دولت تدبیر و امید این فضا را برای منتقدان ایجاد کرده، مناسب است که جانب انصاف نیز توسط منتقدان رعایت شود.