استرس چگونه ما را بیمار می‌کند؟

همه ما در طول زندگی خود استرس را تجربه می کنیم و ممکن است هر از چند گاهی با ناخوشی ناشی از استرس مواجه شویم. بنا بر نتایج نظرسنجی استرس در آمریکا در سال ۲۰۱۵، ۳۱ درصد بزرگسالان اثر قوی یا بسیار قوی استرس روی سلامت جسمانی خود را گزارش کردند. اما چگونه استرس روانی می‌تواند از نظر جسمانی ما را بیمار کند؟ برای کمک به درک بهتر این شرایط آدام موزر و تیم پژوهشی وی در دانشگاه ایالتی میشیگان به بررسی آثار استرس روی سلول‌های مست (Mast) اقدام کردند.

سلول‌های مست، CRF1 و استرس

سلول‌های مست، سلول‌های ایمنی هستند که نقشی کلیدی در بیماری‌های التهابی و آلرژیک، از جمله آسم، سندرم روده تحریک‌پذیر، آنافیلاکسی یا واکنش آلرژیک شدید و لوپوس ایفا می‌کنند. در واکنش به آلرژن‌ها - از قبیل گرده، گرد و غبار، یا بادام زمینی - سلول‌های مست ماده‌ای شیمیایی به نام هیستامین ترشح می‌کنند که برای خلاص شدن از این عوامل حساسیت‌زا ترشح می‌شوند. این فرآیند شکل‌گیری علائم آلرژی، از جمله آبریزش چشم‌ها، آبریزش بینی و التهاب مسیر هوایی را موجب می‌شود.

پژوهش‌های پیشین نشان داده بودند که فعالیت سلول‌های مست در واکنش به استرس روانی تشدید می‌شود و این شرایط نیز می‌تواند موجب بیماری شود اما مکانیزم‌های پایه این واکنش استرسی چه چیزهای هستند؟ این آن چیزی است که موزر و همکارانش قصد آشکار کردنش را داشتند.

پژوهشگران در مطالعه خود دو گروه از موش ها را زیر نظر گرفتند که یک گروه دارای گیرنده‌های CRF1 عادی روی سلول‌های مست خود بودند و گروه دیگر فاقد گیرنده‌های CRF1 بودند. CRF1 که به نام هورمون آزادکننده کورتیکوتروپین نیز شناخته می‌شود، پپتیدی درگیر در واکنش بدن به استرس است.

در این مطالعه، هر دو گروه موش‌ها در معرض استرس روانی و استرس آلرژیک قرار گرفتند، شرایطی که در آنها سیستم ایمنی بیش از حد فعال می‌شود. پژوهشگران دریافتند موش‌هایی با گیرنده‌های CRF1 عادی روی سلول‌های مست خود افزایش در سطوح هیستامین در واکنش به هر دو شرایط استرس‌زا را تجربه می‌کنند و این به بیماری منجر می‌شود.

با این وجود، موش‌هایی که فاقد گیرنده CRF1 بودند، سطوح پایین هیستامین را در واکنش به استرس ترشح کرده و ناخوشی کمتری را تجربه کردند. ابتلا به بیماری در واکنش به استرس آلرژیک و استرس روانی در موش‌هایی که فاقد این گیرنده بودند به ترتیب ۵۴ درصد و ۶۳ درصد کمتر بود. به گفته موزر این یافته‌ها نشان می‌دهند که گیرنده‌های CRF1 نقشی قابل توجه در ابتلا به برخی بیماری‌هایی دارند که از عوامل استرس‌زا ناشی می‌شوند.

سلول‌های مست در واکنش به موقعیت‌های استرس‌زایی که بدن ممکن است تجربه کند، به شدت فعال می‌شوند. زمانی که این اتفاق رخ می‌دهد، CRF1 به این سلول‌ها می‌گوید مواد شیمیایی که می‌توانند به بیماری‌های التهابی و آلرژیک، مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، آسم، آلرژی‌های غذایی تهدیدکننده زندگی و اختلالات خودایمنی مانند لوپوس منجر شوند، ترشح کنند.

در شرایطی که همچنان باید پژوهش‌های بیشتری در این زمینه صورت بگیرد اما تیم پژوهشی دانشگاه میشیگان بر این باورند که یافته‌های اخیر می‌تواند دری به درمان‌های تازه برای بیماری‌های ناشی از استرس باز کند.»