اگر همبستگی ارگانیک را از لحاظ جامعهشناسی، رفع کنشهای متقابل گسسته چون رقابت و تضادهای درون گروهی و واگرایی اجتماعی و حرکت بهسوی کنشهای متقابل پیوسته مانند همکاری، همنوایی و حرکت بهسوی همگرایی اجتماعی در نظر بگیریم، درمییابیم که جهت این حرکت که به یگانگی گروهی و اجتماعی، سازگاری و انسجام ارگانیک منجر میشود، از لحاظ اجتماعی و حرکت به سوی توسعه یافتگی بسیار مفید و موثراست.
تدبیر24»زیرا انسجام ارگانیک، یعنی حرکت به سوی سلامتی و رسیدن به اهداف ملی و میهنی جامعه. یعنی برابری و عدالت و آزادی در بین همه مردم و پایداری نظام. یعنی دموکراسی، شایستهسالاری. یعنی پرهیز از اعمال نفوذ و همه چیز را دراختیار گرفتن و جلوگیری از افراد و گروههای الیگارشی. انسجام ارگانیک یعنی آزادی انتخاب و آزادی اندیشه و آزادی بیان و انتخاب شدن و انتخاب کردن. یا به عبارت دیگر حق و حقوق شهروندی، بدون هیچگونه مانعی. یعنی همه اعضای جامعه با هر فرهنگ و هر نوع طرز تفکری از امتیازات برابر و مساوی برخوردارند. کسی را نتوان از لحاظ بیان و اندیشه محدود ساخت و محروم کرد. چه در آن صورت نمیتوان سخن از آزادی و دموکراسی به میان آورد. همبستگی ارگانیک، از لحاظ جامعهشناسی، یعنی راهی بهسوی وحدت و یکپارچگی بین مردم، نهادها و مسئولان. یعنی پاسداری و توجه به اهداف ملی و مملکتی و ارزشها و هنجارهای مورد قبول جامعه. یعنی توجه بهرشد و توسعه اجتماعی، ملی و میهنی. یعنی اینکه همه سلولها، اعضا و جوارح و بافتها درجامعه مانند پیکر انسان به یکدیگر وابسته و نیازمند یکدیگرند و همه در جهت سلامت جامعه در حرکتند و کوچکترین تغییری در هرجزء براساس نظریه ساختگرایی کلود لوی اشتراوس خللی را در نظام اجتماعی بهوجود خواهد آورد. اهمیت همبستگی ارگانیک از لحاظ جامعهشناسی بهاندازهای مهم است که بدون آن، امکان رشد وتوسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و آرامش روحی و روانی ممکن نخواهد بود. به همین جهت است که جامعهشناسان بزرگی چون امیل دورکیم از لحاظ اجتماعی و در قرن بیستم: ، جاکوب، کلمن، بوردیو، کاکاس و فوکویاما به عنوان مهمترین سرمایه اجتماعی و فرهنگی پیونددهنده از آن نام میبرند و شاخص توسعه یافتگی میدانند. اما همبستگی ارگانیک، زمینه مساعد میخواهد و تا بهوجود نیاید، مایه و پایه نمیگیرد مگر آنکه صاحبان قدرت برای دوام و بقا و پاسداری از هویت ملی و پا برجایی وطن، دست از جناحبندی و قطبینگری و مصلحتگرایی بردارند و دموکراسی ازهمه جهات برقرار شود. در این صورت است که همبستگی ارگانیک بهوجود خواهد آمد و جامعه بهسوی توسعه یافتگی حرکت خواهد کرد. از این رو انسجام ارگانیک نیاز مبرم جامعه است.
امان الله قرایی مقدم، جامعه شناس