خیابان انقلاب یا برج آزادی به نام مصدق شود

تدبیر24»بسیاری از خیابان‌ها و اتوبان‌های شهری به نام مشاهیر یا بزرگان تاریخ ایران و انقلاب است. در این راستا چندی است که بحث نامگذاری معبر یا خیابانی به نام دکتر محمد مصدق نقل محافل خبری است. هراندازه شورای شهر چهارم با این امر مخالف بود، شورای شهر پنجم قصد دارد به این امر مهم جامه عمل بپوشاند. از سوی دیگر در برخی محافل نقل شده که نام خیابان کارگر را به دکتر مصدق تغییر خواهند داد، این در حالی است که قشر کارگر که زحمت بسیاری در طول 40 ساله انقلاب کشیده کمترین حقش داشتن خیابانی به نام کارگر است. از این حیث شورای شهر باید معبر مهمی را به نام دکتر مصدق نامگذاری کند. گرچه جدای از او باید معابری به نام افرادی چون مهندس بازرگان، سحابی و... باشد. برای بررسی نامگذاری خیابانی به نام دکتر مصدق در تهران و حواشی آن «آرمان» با عبد‌ا... ناصری فعال سیاسی اصلاح‌طلب به گفت‌وگو پرداخته که می‌خوانید.

در چند سال گذشته بسیار مطرح شده که با توجه به شخصیت تاثیرگذار دکتر مصدق در تاریخ سیاسی ایران خیابان یا معبری به نام او گذاشته شود اما تا کنون این اتفاق رخ نداده است.

در حال حاضر نگاه خاصی به تاریخ معاصر وجود دارد و این نگاه را در سریال‌های تاریخی مربوط به دوران پهلوی یا قاجار مشاهده می‌کنیم. از سوی دیگر از آنجایی که مرحوم دکتر مصدق به عنوان شخصیتی ملی به حساب می‌آید، نگاه به او از ابتدای انقلاب به شکل خاصی بوده است و گرنه در اوایل انقلاب قبل از اینکه نام خیابان پهلوی به ولیعصر تغییر کند به نام دکتر مصدق بود. گرچه شایسته نیز همین بود که این نام بر این خیابان باقی بماند. البته من خودم به شخصه با این روند که پس از انقلاب برخی خیابان‌ها و کوچه‌ها به نام برخی نام‌آوران شد مخالفم چون این مساله مروج فرهنگ مقاومت و قدردانی از آنها و خانواده‌شان نیست و باید این قدردانی به نحو دیگری انجام شود. وقتی نام آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی را بر خیابان یا بزرگراهی قرار می‌دهند، حتما نقش دکتر مصدق یا مهندس بازرگان هم در تاریخ معاصر ایران تاثیر گذار بوده است. برخی فکر می‌کنند با نامگذاری یک کوچه یا خیابان کار تمام می‌شود، در حالی که من از روز اول مخالف این امر بودم و معتقدم باید افراد ارزشمند و تاریخ‌ساز کشورمان را در ذهن نسل جدید جلوه‌گر کنیم. امروز زمانی که به بزرگداشت مرحوم دکتر شریعتی، مصدق یا بازرگان چندان پرداخته نمی‌شود، برای نسل جوان بیشتر مورد سوال است تا اینکه بگویند چرا خیابانی به نام اینها نیست. البته از آنجایی که تمام خیابان‌ها به نام بزرگان انقلاب گذاشته شده، امروز برای دکتر مصدق، سحابی‌ها، بازرگان و بسیاری دیگر از کسانی که در سال‌های نخست انقلاب نقش بنیادین داشته و نگاه ارزشی، اعتقادی، سیاسی و فرهنگی آنها می‌تواند برای نسل جوان الگوی خوبی باشد، حتما این حق وجود دارد.

در تمام کشورها بزرگراه‌ها، خیابان‌ها، معابر و مکان‌ها به نام بزرگان و افراد تاثیرگذار در تاریخ آن کشور است. به نظر شما ملاحظات یا فشارهایی بر کمیته نامگذاری وجود دارد که مثلا برای دکتر شریعتی یا دکتر فاطمی خیابانی را اختصاص می‌دهند، اما هیچ معبری به نام دکتر مصدق نیست؟

بخشی از این مساله ناشی از همان نگاه خاص است اما من معتقدم امروز شورای شهر و شهرداری تهران باید هر گونه ملاحظه را کنار گذاشته و حتما در مورد مرحوم مصدق و بازرگان که دوتن از سمبل‌های ارزشی و ملیت خواهی این کشور هستند نیز خیابان یا معبری را نامگذاری کنند. متاسفانه برخی فکر می‌کنند ملیت در تعارض با مذهب است و به همین جهت چهره‌های ملی مذهبی را جزو چهره‌های مطلوب و مثبت به حساب نمی‌آورند. در حالی که وقتی زندگی بسیاری از اینها را نگاه کنیم، شاهدیم که سالم‌ترین و پاک‌ترین زندگی را داشته‌اند. گرچه برخی از این افراد در ابتدای انقلاب با تحرکات برخی انقلابیون مخالف بودند و همین امر موجب شد نوعی طرد شدگی به‌وجود آید، اما واقعیت این است که امروز پس از قریب به 40 سال، بدون تعارف می‌بینیم که نسل جوان اگر به دنبال چهره‌های تاثیرگذار در انقلاب برود به سراغ مرحوم آیت‌ا... طالقانی و دکتر شریعتی و... خواهد رفت. من معتقدم اگر شورای شهر بتواند در فرصت باقی مانده خود برای برخی از بزرگانی که در گفتمان غالب بر شورای چهارم جایی نداشتند، مثل مرحوم بازرگان و مصدق، خیابان‌هایی را به نام این افراد نامگذاری کند، نه تنها اتفاقی رخ نمی‌دهد بلکه نقطه درخشانی در کارنامه 4 ساله خود ثبت می‌کند. گرچه ارزش‌ها و ویژگی‌های والای انسانی از طریق آموزش در کتاب‌های درسی و صداوسیما خیلی اثرگذارتر است تا اینکه با تغییر نام خیابانی بخواهیم این فرهنگ و ارزش‌ها را به جامعه منتقل کنیم که شاید چندان کارکردی در محاوره عمومی نداشته باشد. شاید در 40 سال قبل که فضا انقلابی بود این مساله پذیرفته شده بود، اما بالاخره خیابان کوروش به دکتر شریعتی تبدیل شد، گرچه دکتر شریعتی استحقاق یک خیابان بزرگ را دارد، اما درباره کوروش هم می‌توان به نکات بسیار مهم اشاره کرد که او شخصیتی است متعلق به تاریخ، فرهنگ و تمدن این ملت و این سرزمین و این تغییر نام می‌توانست در جای دیگری باشد.

روز گذشته پیشنهادی مطرح شد که نام خیابان کارگر را به دکتر مصدق تغییر دهند. نظرتان درباره چنین انتخابی برای نامگذاری چیست؟

کارگران به عنوان نسلی زحمتکش در انقلاب، جنگ و پس از آن با همه مصیبت‌های اقتصادی ایثار کردند و تغییر نام خیابان کارگر ممکن است موجب ایجاد دلخوری و بروز فضای کاذب درجامعه کارگری باشد. گرچه تعداد خیابان‌ها و معابر بزرگ شهر محدود است، اما من اگر جای شورای شهر و شهرداری باشم برای اینکه از به‌هم ریختگی عواطف و احساسات قشر زحمتکش کارگر جلوگیری کنم و با توجه به اینکه طبق فرهنگ حاکم بر مدیریت شهری باید بزرگراه یا خیابان مهمی به نام دکتر مصدق نامگذاری شود، نام خیابان انقلاب یا برج آزادی را برای نام دکتر مصدق پیشنهاد می‌دادم.