دستگاه قضا و وکلا برای سد کردن مسیر فساد با یکدیگر همکاری کنند

تدبیر24»محمدعلی ابراهیم‌خانی در نشست "نقش اخلاق حرفه‌ای وکالت در پیشگیری از فساد" که از سوی انجمن حقوق شناسی و خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد، ضمن تسلیت ایام فاطمیه و حادثه سقوط هواپیمای تهران - یاسوج در رابطه با اخلاق حرفه‌ای اظهار کرد: اخلاق حرفه‌ای مجموعه‌ای از کنش‌ها و واکنش‌هایی است که در محیط حرفه‌ای برای ارتقای حرفه و منضبط کردن آن بر اساس مقررات و دستوراتی که در مورد آن حرفه وجود دارد پذیرفته شده و باید رعایت شود.

وی افزود: اخلاق حرفه ای نوعی زیست است و از جهت دیگر نوعی مدیریت است. برخلاف آنچه که فکر می‌کنیم وکلا باید منفعل باشند از جنبه مدیریتی هم وکلا می‌توانند در مورد حرفه خودشان و وظیفه‌ای که به مناسبت وکالتی که بر عهده می‌گیرند، می‌توانند مدیریت کرده و از بروز فساد پیشگیری کنند.

این عضو کمیسیون طرح و برنامه کانون وکلای مرکز با بیان اینکه سه منظر برای هر وکیل در نظر گرفته می‌شود، تصریح کرد: اولین مورد موقعیت اجتماعی یک وکیل بوده و دومین مورد موقعیتی که دادگاه و مراجع شبه قضایی است و منظر دیگر مجموعه‌ای که خود وکیل منتسب به آن بوده و آن هم کانون وکلا می‌باشد.

ابراهیم‌خانی در ادامه گفت: هر کدام از منظرهای ذکر شده نوعی رفتار و منش را نیاز دارد. هر دو سوی قضیه برای هر وکیلی امکان‌پذیر است، هم می‌تواند بدون اخلاق حرفه‌ای و بدون توجه به ضوابطی که صنف و حرفه‌اش را مورد آسیب قرار می‌دهد رفتار کند و هم می‌تواند در تعالی و رشد آن فعالیت مجدانه داشته باشد.

وی افزود: ظرف فعالیت وکیل به طور عمومی حقوق و قوانین است باید ببینیم یک وکیل در چه زمان و مکانی فعالیت می‌کند و در چه بستری می‌خواهد ایفای نقش و وظیفه کند.

این وکیل دادگستری تصریح کرد: اگر عرصه دادگاه به این جهت که حقوق هم به نوعی وابستگی به زیبایی شناسی دارد، عرصه هنرمندی وکیل باشد و تابع علوم نظری صرف و ریاضیات نیست، توانایی و استعدادهای فردی هر وکیل هم بسیار مهم و تاثیرگذار است.

ابراهیم‌خانی با بیان اینکه در قانون اساسی ما منظور از فعالیت قوه قضائیه و وظیفه اصلی آن عدالت گستری و دفاع از حقوق فردی است، بیان کرد: این مساله که در اصول قانون اساسی قید شده یک تفاوت ماهوی و اصلی با نظام قبلی دارد. با دقت در آیین دادرسی اخیر برخلاف آنچه که قاضی مکلف بود که فقط توزین و ارزیابی دلایل کند اکنون مکلف است که  حقیقت را دریابد.

این عضو کمیسیون طرح و برنامه کانون وکلای مرکز گفت: دریافت حقیقت با وظیفه‌ای که قبلا دادگاه در مورد توزین دلایل و فسخ خصومت داشت، وظیفه وکیل را از این جهت سخت و دشوار می‌کند که توزین دلایل بسیار ساده است و با توجه به دانش و تجربه هر یک از وکلا می‌توانند به راحتی موضوع را مدیریت کرده و نتیجه مطلوب را بگیرند.

ابراهیم‌خانی اظهار کرد: اگر بخواهیم حقیقت را با پیشینه‌ای که در قانون اساسی بیان شده کشف کنیم، سخت است که وکیل بتواند هم رعایت غبطه موکلش را کند، هم در دام فساد نیفتد و اگر نتیجه دادرسی موکول به شرایط خاصی شد که اخلاق آن را نمی‌پذیرد، با آن کنار نیاید و وظیفه وجدانی، اخلاقی و حرفه‌ای خودش را انجام دهد.

این وکیل دادگستری تاکید کرد: اگر دستگاه قضایی و جامعه وکالت نظرشان بر افق‌هایی باشد که در قانون اساسی قید شده باید برای کشف حقیقت با هم مشارکت کرده و می‌توانند مبانی فساد را در مسیر پیش روی خود مسدود کنند.

ابراهیم‌خانی اظهار کرد: لازمه فعالیت وکیل احترام به خودش است و یکی از اصول اخلاقی که در مباحث عملی و نظری مطرح شده و کمتر شاهد آن بودم این است که اگر وکیل به خودش احترام نگذارد، کسی به او احترام نخواهد گذاشت.

این عضو کمیسیون طرح و برنامه کانون وکلای مرکز افزود: اگر جامعه وکالت ما می‌خواهد سرافراز باشد و به عنوان یکی از نهادهایی که هم احقاق حق می‌کند و هم به درستی احقاق حق می‌کند و تابع جریانات نمی‌شود این است که وکیل جایگاه تاریخی و ارزش خود را بداند و آگاه باشد که کدام یک از آسیب‌هایی که به او وارد می‌شود، می‌تواند در سرنوشت یک حرفه بزرگ تاثیر بگذارد.

ابراهیم‌خانی با اشاره به یکی از حقوق بدیهی یک وکیل خاطرنشان کرد: وضعیت علمی و نوع رفتار با خود یک وکیل بسیار مهم است. اولین آشفتگی فطری که یک وکیل پیدا می‌کند در بدو ورود است، باید به خود احترام بگذارد و از مجاری که امکان دارد راه‌حل مناسب آن را پیدا کند.

وی گفت: به جهت وجود پرونده‌های بسیار زیاد ممکن است اجازه دفاع مناسب و گفت‌وگو در زمان مناسب به وکیل داده نشود که یکی از آسیب‌هایی است که در احقاق حق و اجرای عدالت پیش می‌آید و اگر وکیل نتواند در زمانی که مدیریت زمان در دست او نیست احقاق حق کند فساد پیش می‌آید.

این وکیل دادگستری خاطرنشان کرد: در خود کانون وکلا هم باید وکیل محترم باشد. اگر احترام وکیل در مبادی آموزش، نظارت و دادسرا و دادگاه‌هایی که برای رسیدگی به تخلفاتی که احتمال می‌دهیم در راستای فعالیت حرفه‌ای وکیل پیش‌ می‌آید احترام او حفظ نشود، یک وکیل سرخورده، شکست خورده و بی‌شخصیت هیچ وقت نخواهد توانست انسجامی را که از یک حرفه انتظار داریم در اجرای فعالیت‌های یک کانون وکلای موثر پی بگیرد و حضور او نمی‌تواند موثر باشد.

ابراهیم‌خانی گفت: در آموزش همکاران قضایی در دوره کارآموزی نیز باید به نحوی رفتار شود که وکلا احساس کنند در جامعه وکلا شریف هستند و جایگاهی دارند و اهداف و آرمان‌هایی که کانون وکلا در نظر گرفته با حضور آنها امکان‌پذیر است.

وی افزود: اگر به هر علتی در آموزش و زمانی که اخلاق حرفه‌ای را می‌خواهیم به آنها منتقل کنیم آنها دچار فراگیری تبعیض شوند، فساد از همانجا آغاز خواهد شد.

این عضو کمیسیون طرح و برنامه کانون وکلای مرکز تاکید کرد: یکی از مبانی که می‌تواند پیشگیری از فساد کند در خانه خودمان یعنی درون کانون وکلا و در قسمت آموزش است.

ابراهیم‌خانی در رابطه با موضوع نظارت اظهار کرد: آیا دادیار یا رئیس دادگاه انتظامی این حق را دارد که از وکیلی که در کلاس درس استادان بزرگ حقوق شاگردی کرده اند را تحقیر کنند؟

این وکیل دادگستری تصریح کرد: متناسب با زمان باید تجدید نظر کنیم، آنچه وکیل برای احترام اولیه خود نیاز دارد را فراهم کرده و آن موقع از او به عنوان یک وکیل پاسخگو توقع داشته باشیم پاسخ احتمال انحراف خود را بدهد.

ابراهیم‌خانی در پایان گفت: اگر بتوانیم بدون اغماض و توجه به گروه‌های صنفی که وجود دارد همه ما سرلوحه فعالیتمان تعالی این خانه مشترک باشد، می‌توانیم به این هدف دست پیدا کنیم.