امروز درکشورهای توسعه یافته معیار سنجش سلامتی از دموکراسی به حاکمیت خوب درحال تغییر است.
تدبیر24»شاخصههای حاکمیت خوب از جمله مواردی است که کشورها بر اساس آن رتبهبندی اقتصادی میشوند. یکی از شاخصههای حکمرانی خوب که امروز در اقتصاد کارایی فراوانی دارد، علاوه بر پاسخگویی و قانونگرایی، شاخصی به نام شفافیت است. منظور از شفافیت ایجاد دید عمومی در برنامههای اعلامی دولتها و ثبات در اجرای آن برنامههاست. منظور از شفافیت در عرصه اقتصاد راهکارهای است که باعث شفاف شدن قواعد پولی، مالی و مالیاتی و بیمهای میگردد. کشورهایی که در رده بالای هرم شفافیت قرار دارند برنامههای صادرات، واردات، ترانزیت کالا در آنها در رسانههای جمعی انتشار مییابد. افرادی که تسهیلات بانکی و وجوه دولتی دریافت میکنند در چنین جوامعی به صورت شفاف اسناد و مدارک آنها در مراجع رسمی مورد بررسی قرار میگیرد. منظور از شفافیت این است که زمانی که برای دریافت تسهیلات بانکی صف کشیده میشود، مکانیزم دریافت وام هر شخص در معرض دیدگان شهروندان قرار بگیرد و بدهکاران بانکی علت اصلی بدهی خود را با مردم در میان بگذارند. اگر دولتها تنها بتوانند در سیاستهای پولی و مالی و صدور مجوزها صادرات و واردات یا مجوزهایی که منجر به انحصار میشود را به نوعی با مردم در میان بگذارد و یا مناقصهها و مزایدههایی که عمدتا توسط دولت و دستگاه دولتی برگزار میشوند را در معرض دیدگاه همگان قرار دهند، آنگاه چنین مکانیزمی باعث بهبود عملکرد دولتها خواهد شد. خصوصا در ایران که اگر بودجه یک میلیونودویست هزار میلیاردی را با تولید ناخالص داخلی که عددی برابر 1600 هزار میلیارد تومان است، مقایسه کنیم به این نتیجه خواهیم رسید که بیش از 70 درصد اقتصاد ایران دولتی است. هرمیزان عملکرد دولت در حوزههای پولی و مالی شفافیت بیشتری داشته باشد و واگذاری امورات به بخش خصوصی با شفافیت حداکثری همراه گردد و پیمانکاران نیز از بخش خصوصی واقعی باشند و از سوی دیگر روند انتخاب پیمانکاران و مشاروان در فضایی رقابتی صورت گیرد، طبیعتا اقتصاد شفافتر خواهد شد و با این اقدامات رشد و توسعه اقتصادی بیشتر میشود. امروز شفافیت یکی از مولفههای حکمرانی خوب است و یکی از مولفههایی که برای جذب سرمایهگذاری مد نظر است علاوه بر اجرای قانون، پاسخگویی دولتها، شفافیت عملکرد اقتصادی است. در نتیجه باید دولتها را در اتاقی شیشهای قرار داد و چنین اقداماتی گامی بلند در ایجاد توسعه پایدار خواهد بود.
هادی حقشناس، اقتصاددان