به اخلاق در رانندگی پایبند باشیم

تدبیر24» تصادفات مرگبار نوروزی؛ اتفاقی که تاکنون در عید خانواده‌های بسیاری را عزادار کرده است. گرچه عوامل دیگری در بروز تصادفات جاده‌ای تاثیرگذار هستند، اما نباید اثر نیروی انسانی را نادیده گرفت. آن چنان که بسیاری از تصادفات رانندگی به‌علت لجبازی، عصبانیت و شوخی‌های بی‌جا رخ می‌دهند. حسن موسوی‌چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران درباره تصادفات رانندگی در ایام نوروز در گفت‌و‌گو با «آرمان» می‌گوید: آگاهی‌بخشی به نیروی انسانی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در افزایش تصادقات بسیار کمک‌کننده است. از این رو انجمن مددکاران اجتماعی ایران چهارمین کمپین پیشگیری اجتماعی از تصادفات رانندگی را با محوریت «به اخلاق در رانندگی پایبند باشیم» راه‌اندازی کرد.

با توجه به اینکه تصادفات رانندگی در سفرهای نوروزی به چند عامل بستگی دارد، اما انجمن مددکاران اجتماعی ایران بر نیروی انسانی تاکید بسیار دارد، علت چیست؟

در ابتدا باید بگویم که یکی از ویژگی‌های تعطیلات مناسبتی مثل نوروز، تابستان و... سفر بیشتر مردم با وسیله شخصی در کنار سایر وسایل حمل‌و‌نقل است. بدون شک سه مولفه ایمنی خودرو، ایمنی جاده و نیروی انسانی در حوزه تصادفات تاثیرگذار هستند. گرچه ما هنوز در ایمنی خودرو و ایمنی جاده‌ها خیلی موفق نبوده و نیستیم، اما در کنار آنها آگاهی‌بخشی به نیروی انسانی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در افزایش تصادفات بسیار کمک‌کننده است. در این بخش به رغم همه تمهیداتی که اتخاذ شده، باید بگویم که ما همچنان سالانه حدود 17‌هزار فوتی داریم. در واقع به‌طور میانگین 42 تا43 نفر در طول روز و در هر ساعت نیز دو نفر در این‌گونه حوادث کشته می‌شوند. با این حال این آمار قبلا بیش از 27‌هزار نفر بود و اکنون به حدود 17‌هزار تقلیل یافته است که این مساله می تواند یک گام به جلو باشد، ولی باز هم این رقم، عدد قابل توجهی است با حدود هشت تا 10 برابر مصدومیت، مجروحیت و در نهایت بخشی هم که معلولیت هایی را به‌دنبال دارد. آن چنان که باید به آمار فوت ‌شدگان‌ ناشی از تصادفات رانندگی در 10 ماه اول سال 1396 توجه کنیم. در کل 13874 نفر فوتی داشتیم که 10889 نفر مرد و 2985 نفر زن بودند که نسبت به سال 1395 در همین زمان چهار‌درصد تغییرات مثبت داشته است. آمار مجروحان در سال 1395 به تعداد 3373071 نفر نیز بسیار نگران‌کننده است که نباید به‌راحتی از کنار آن بگذریم. حال تصور کنید که چه میزان از این آمار مربوط به تصادفات در ایام نوروز است. بنابراین همان‌طور که گفتم میزان مسافرت‌ها در آستانه نوروز و در ایام تعطیلات افزایش می یابد. این در حالی است که از مدت‌ها قبل هشدارهایی به رانندگان داده می‌شود تا سفر بی‌‌‌خطری را برای خود و سرنشینانشان به ارمغان آورند، اما باز هم هر‌ساله با تصادفات ناگواری مواجه می شویم.

پیامدهای اجتماعی ناشی از تصادفات چیست و برای مقابله با آن چه راهکاری اندیشیده شده است؟

افزایش کودکان بی‌‌‌سرپرست، معلولان، زندانیان و زنان سرپرست خانوار از جمله پیامدهای اجتماعی ناشی از تصادفات رانندگی است که جای تامل و توجه بیشتر دارد. حال بماند که چنین مسائلی مشکلات مالی را هم برای خانواده‌ها و هم برای دولت ایجاد می ‌کنند. از این رو ضرورت دارد که توجه به این مسائل در دستور کار قرار گیرد. بنابراین با توجه به سه مولفه تاثیرگذار که در تصادفات عرض کردم، یکی از اقداماتی که در انجمن مددکاران اجتماعی انجام داده ایم و امسال نیز چهارمین سال تکرار آن است، برگزاری کمپینی با موضوع پیشگیری اجتماعی از تصادفات رانندگی است و از آنجایی که ما هر‌ساله در حوزه مددکاری اجتماعی شعاری را انتخاب می‌کنیم و شعار سال آینده‌مان نیز اخلاق اجتماعی است، شعار کمپین پیشگیری اجتماعی از تصادفات رانندگی را هم با محوریت «به اخلاق در رانندگی پایبند باشیم» انتخاب کردیم. این اخلاق به دو بخش تقسیم می شود. یک بخش آن اخلاق حرفه‌ای است که همان رعایت مقررات، آیین نامه و ضوابط راهنمایی و رانندگی است که اگر به آنها توجه نشود، مستوجب جریمه و مجازات‌های مقرر در قانون خواهد شد و بخش دیگر به رفتارها و نکاتی برمی گردد که اگر انجام نشوند، مستوجب برخورد قانونی نیستند. مانند احترام گذاشتن به همدیگر و موضوعات دیگر. با این حال بهتر است که در ابتدا آماری را ارائه کنم. براساس آمارهای مراجع رسمی حدود 20‌میلیون خودرو شماره گذاری شده است. بنابراین آنچه که امروزه مشهود است، جایگاه ویژه صنعت خودرو است. در چنین شرایطی به‌طور قطع هم تدوین ضوابط و مقررات قانونی ضرورت دارد و هم باید به اخلاق حرفه‌‌ای در رانندگی توجه کنیم، اخلاقی که جنبه قانونی ندارد. بنابراین رعایت قوانین و مقررات و اصول اخلاق در رانندگی به‌عنوان اصول اخلاق حرفه‌ای در رانندگی لازم است. مساله‌ای که تاکنون مغفول مانده و تبعاتی را با خود به‌همراه دارد. در حالی که اگر وجدان اخلاقی در مردم بیدار باشد، شاهد ارتقای کیفی رانندگی و کاهش تصادفات خواهیم بود. از این رو با برگزاری و تداوم این کمپین قصد داریم که اخلاق در رانندگی را به اطلاع مردم برسانیم و موجبات آگاهی را فراهم کنیم، چرا که امروزه تصادفات رانندگی یکی از سه عامل اصلی مرگ و میر در ایران و نهمین عامل مرگ‌و‌میر در جهان محسوب می شود.

توجه به اخلاق در رانندگی، اطلاع‌رسانی و  آگاه‌سازی چگونه میسر خواهد شد؟

بارها تاکید کرده‌ام و دوباره به ذکر نکاتی می پردازم. نکاتی که اگر در طول سفر لحاظ شوند، لحظات خوبی را برایمان رقم خواهند زد. بنابراین بیاییم همگی فضای پر از آرامش را در طول رانندگی و سفر برای خود، خانواده و مسافران خود ایجاد کنیم، از درگیری فیزیکی در صورت بروز تصادفات پرهیز کنیم و گذشت در رانندگی را جدی بگیریم، مسائلی که تاکنون مزید بر علت شدند و مشکلات را دو‌چندان کرده‌اند. از سوی دیگر، بیاییم همواره به خوش‌ خلقی هنگام رانندگی اهمیت دهیم، به مسافران خوشامد بگوییم، شوخی بی‌‌‌جا نکرده و هنگام رانندگی تنش ایجاد نکنیم، به مسافران دارای نیازهای خاص از جمله معلولان، سالمندان و بیماران خاص توجه بیشتر کنیم، به یکدیگر توهین نکنیم، دشنام ندهیم، یکدیگر را تهدید نکنیم، با رانندگان دیگر لجبازی نکنیم، مدارا در رانندگی را مدنظر قرار دهیم، شنونده خوبی باشیم، یکدیگر را تمسخر نکنیم، وقت‌شناس و منظم باشیم، انتقاد‌پذیر باشیم، اگر تاخیر داشتیم عذرخواهی کنیم، اگر اشتباه کردیم، عذرخواهی کنیم و از درگیری با مسافران پرهیز کنیم. با این حال بسیاری از پرخاشگری‌ها، درگیری‌ها، ناراحتی‌ها و ... هنگام بروز تصادفات رانندگی با کنترل رفتار قابل حل هستند و باید در این بین به اصلاح رفتار خودمان بپردازیم.